Ümumi Əlamətlər
1. Sinir Sistemi Əlamətləri
Baş Ağrısı: Davamlı və narahatlıq yaradan baş ağrıları.
Baş Gicəllənməsi və Yorğunluq: Sinir sisteminin zədələnməsi nəticəsində enerji çatışmazlığı və baş dönməsi.
Konsentrasiya Problemləri: Diqqət toplamaqda çətinlik və yaddaş itkisi.
Əzələ Qıcolmaları və Sarsıntılar: Sinir sistemi üzərindəki təsirlərdən qaynaqlanır.
2. Mədə-Bağırsaq Problemləri
Bulantı və Qusma: Mədə qıcıqlanması və toksinlərə reaksiya.
Qarın Ağrısı: Xüsusilə ağır hallarda mədə və bağırsaqlarda kəskin ağrılar.
Diareya və ya Qəbizlik: Həzm sisteminin disbalansı.
3. Dəri Problemləri
Səpgilər və Qıcıqlanma: Arsenik və ya digər metalların dəri ilə təması nəticəsində.
Dəri Rənginin Dəyişməsi: Solğun və ya boz rəngli dəri.
Saç və Dırnaq Dəyişiklikləri: Saçların incəlməsi və dırnaqların zəifləməsi.
4. Böyrək və Qaraciyər Zədələnməsi
Sidikdə Dəyişikliklər: Sidiyin rənginin dəyişməsi və ya azalması.
Böyrək Ağrısı: Böyrəklərdə yaranan gərginlik nəticəsində.
Şişkinlik: Orqanizmdə su tutulması nəticəsində əllərdə və ayaqlarda şişkinlik.
5. Tənəffüs Sistemi Problemləri
Nəfəs Almada Çətinlik: Ağır metalların tənəffüs yollarına təsiri.
Bronxit Bənzəri Əlamətlər: Civə buxarına və ya digər metal tozlarına məruz qalmaq nəticəsində.
Metala Xüsusi Əlamətlər
1. Civə Zəhərlənməsi
Diş əti xəstəlikləri və ağızda metal dadı.
Görmə və eşitmə problemləri.
Titrəmə və koordinasiya pozuntuları.
2. Qurğuşun Zəhərlənməsi
Dəri və dodaqların mavi rəng alması.
Çətin nəfəs alma.
İştahsızlıq və kilo itkisi.
3. Arsenik Zəhərlənməsi
Qarın ağrısı, diareya və mədə-bağırsaq problemləri.
Sinir sistemindəki təsirlər (əl və ayaqlarda uyuşma).
Dırnaq səthində zolaqlar və dəri xərçəngi riski.
4. Kadmium Zəhərlənməsi
Sümük ağrıları və osteoporoz riski.
Böyrək zədələnməsi və sidikdə protein itkisi.
Tənəffüs problemləri (öskürək, xırıltı).
Xroniki və Kəskin Zəhərlənmə
Kəskin Zəhərlənmə Əlamətləri
Qısa müddətdə yüksək dozada metal məruz qalma nəticəsində yaranır.
Bulantı, qusma və ağır qarın ağrısı.
Qıcolmalar və şüur itkisi.
Xroniki Zəhərlənmə Əlamətləri
Uzun müddət aşağı miqdarda metal məruz qalma nəticəsində yaranır.
Yorğunluq, immun sistemin zəifləməsi və müxtəlif orqan zədələnmələri.
Diaqnostika
Qan və Sidik Testləri:
Ağır metal səviyyələrini ölçmək üçün istifadə olunur.
Saç və Dırnaq Analizi:
Uzunmüddətli metal məruz qalmalarını göstərir.
Röntgen və Görüntüləmə:
Metalların orqanizmdə toplanmasını aşkar etmək üçün.
Ağır Metal Zəhərlənməsi Halında Nə Etməli?
1. İlk Yardım
Metalın bədəndən çıxarılması üçün dərhal tibbi yardım alın.
Həzm yolu ilə metal qəbul edilibsə, zəhərlənmənin qarşısını almaq üçün aktiv kömür istifadə edilə bilər.
2. Müalicə
Kelasiyon Terapiyası:
Metalların bədəndən çıxarılması üçün xüsusi dərman müalicəsi.
Dializ:
Böyrək funksiyası zəifdirsə, toksinlərin çıxarılması üçün istifadə olunur.
Antidotlar:
Xüsusi metallar üçün uyğun antidotlar.
3. Həyat Tərzi Dəyişiklikləri
Təmiz qida və su mənbələrindən istifadə.
Metal məruz qalmasını azaldan təhlükəsizlik tədbirləri.
Profilaktika
Təhlükəli Maddələrlə Əlaqəni Azaldın:
Kimyəvi zavodlarda və ya sənaye sahələrində təhlükəsizlik vasitələrindən istifadə edin.
Sağlam Qidalanma:
Tərkibində antioksidantlarla zəngin qidalar (məsələn, yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər) qəbul edin.
Təmiz Su və Hava:
Su filtrləri və hava təmizləyicilərindən istifadə edin.
Nəticə
Ağır metal zəhərlənməsi ciddi bir sağlamlıq problemidir və vaxtında diaqnoz və müalicə həyati əhəmiyyət daşıyır. Şübhəli hallarda, dərhal tibbi yardım axtarmaq və profilaktik tədbirlərə riayət etmək sağlamlığınızı qorumaq üçün vacibdir.
