Ağız Quruluğuna Səbəb Ola Biləcək Xəstəliklər və Vəziyyətlər
1. Şəkərli Diabet
Qanda şəkər səviyyəsinin yüksək olması ağız quruluğuna səbəb ola bilər.
Əlavə Simptomlar:
Həddindən artıq susuzluq.
Tez-tez sidiyə çıxma.
Yorğunluq.
2. Sjögren Sindromu
Autoimmun Xəstəlik:
Tüpürcək və göz yaşı vəzilərini təsir edərək ağız və göz quruluğuna səbəb olur.
Əlavə Simptomlar:
Gözlərin qızartısı və quruluğu.
Dəridə quruluq və qaşıntı.
3. Depressiya və Anksiyete
Stress və narahatlıq vəziyyətində tüpürcək istehsalı azalır.
Əlavə Simptomlar:
Sinir pozğunluğu.
Yuxu problemləri.
4. Böyrək Xəstəlikləri
Böyrək funksiyasının pozulması bədənin su balansını təsir edir və ağız quruluğuna səbəb ola bilər.
Əlavə Simptomlar:
Ödem (şişkinlik).
Sidiyə çıxma problemləri.
5. Hormon Dəyişiklikləri
Menopauza və Hamiləlik:
Hormonal dəyişikliklər tüpürcək istehsalını təsirləndirə bilər.
Əlavə Simptomlar:
İsti basmalar.
Hormon balanssızlığı əlamətləri.
6. Parkinson və ya Alzheimer Xəstəliyi
Sinir sistemi xəstəlikləri tüpürcək vəzilərinin fəaliyyətini azalda bilər.
Əlavə Simptomlar:
Yaddaş itkisi.
Koordinasiya və hərəkət problemləri.
7. Hipotiroidizm
Qalxanabənzər Vəz Problemləri:
Hipotiroidizm tüpürcək istehsalını yavaşlada bilər.
Əlavə Simptomlar:
Yorğunluq.
Dəri quruluğu.
Çəki artımı.
8. İnfeksiyalar
Tənəffüs Yolu Xəstəlikləri:
Boğaz infeksiyaları və ya sinus problemləri ağız quruluğuna səbəb ola bilər.
Hepatit C və ya HIV/AIDS:
Bədənin ümumi müdafiəsini təsirləndirən bu infeksiyalar ağız quruluğu ilə nəticələnə bilər.
9. Dərmanların Təsiri
Ağız quruluğuna səbəb olan dərmanlar:
Antidepresantlar.
Antihistaminlər.
Diuretiklər.
Ağrıkəsicilər.
Əlavə Simptomlar:
Dərmandan asılı olaraq fərqli ola bilər.
10. Ağız Xərçəngi
Ağız boşluğundakı kütlələr tüpürcək vəzilərinin fəaliyyətinə təsir edərək ağız quruluğu yarada bilər.
Əlavə Simptomlar:
Ağızda yara.
Qanama və ya ağızda qəribə dad.
Ağız Quruluğunun Digər Səbəbləri
Düzgün Su İstehlakı Olmaması:
Gündə kifayət qədər su içməmək.
Tütün İstehlakı:
Siqaret və ya tütün məhsulları tüpürcək vəzilərini zəiflədir.
Ağız Nəfəsi ilə Nəfəsalma:
Burun tutulması səbəbindən ağızla nəfəs alma ağız quruluğuna səbəb ola bilər.
Ağız Quruluğunun Əlamətləri
Dildə quruluq və yapışqan hiss.
Dad hissiyyatında dəyişiklik.
Ağızda qıcıqlanma və yanma.
Diş çürüməsinin artması.
Çeynəmə və udma problemləri.
Pis ağız qoxusu.
Ağız Quruluğunun Müalicəsi və Tövsiyələr
1. Səbəbə Yönəlik Müalicə
Əgər xəstəliklərdən qaynaqlanırsa, əsas xəstəliyin müalicəsi ilə ağız quruluğu aradan qaldırıla bilər.
2. Gündəlik Tövsiyələr
Daimi Su İstehlakı:
Gündə kifayət qədər su içmək tüpürcək istehsalını artırır.
Şəkərsiz Saqqız və ya Şirniyyat:
Tüpürcək vəzilərini stimullaşdırır.
Ağız Baxımı:
Təbii tüpürcək istehsalını dəstəkləmək üçün dişləri müntəzəm olaraq fırçalayın və diş ipindən istifadə edin.
Təbii Rütubət Yaratmaq:
Yatarkən otaqda nəmləndirici cihaz istifadə edin.
3. Tibbi Müdaxilə
Tüpürcək Əvəzləyici Məhsullar:
Həkimlər tüpürcək əvəzediciləri və ya ağız spreyləri təyin edə bilər.
Dərman Dəyişiklikləri:
Dərmanların yan təsiri olaraq ağız quruluğu yaranırsa, alternativ dərmanlar təyin edilə bilər.
Nəticə
Ağız quruluğu ciddi bir xəstəliyin xəbərçisi ola bilər, lakin bəzi hallarda müvəqqəti və zərərsizdir. Əgər ağız quruluğu uzun müddət davam edirsə və digər narahat edici simptomlarla müşayiət olunursa, mütləq həkimə müraciət edin. Doğru diaqnoz və müalicə ilə bu problemi idarə etmək mümkündür.
