Ağızda Duz Dadının Əsas Səbəbləri
1. Susuzluq (Dehidratasiya)
Səbəb: Bədənin kifayət qədər su qəbul etməməsi ağızdakı tüpürcək istehsalını azaldır və duzlu dad hissinə səbəb ola bilər.
Əlamətlər: Quru ağız, yorğunluq, sidik ifrazında azalma.
Həll: Kifayət qədər su içmək və maye balansını qorumaq.
2. Ağız Quruğu (Xerostomiya)
Səbəb: Tüpürcək vəzilərinin normal işini dayandırması ağızda quru hiss yaradır və duz dadına səbəb ola bilər.
Tetikleyicilər: Stress, bəzi dərmanlar (antidepresanlar, antihistaminiklər), şəkərli diabet.
Həll: Tüpürcək istehsalını artıran tədbirlər və ağız quruğunu müalicə etmək.
3. Sinus Problemləri və Allergiyalar
Səbəb: Sinuslarda və burun boşluğunda olan iltihab və ya selik ağızda duzlu dad hissinə səbəb ola bilər.
Əlamətlər: Burun tıxanıqlığı, sinus ağrısı, selikli axıntı.
Həll: Allergiya dərmanları, burun spreyləri və sinusların müalicəsi.
4. Ağız İnfeksiyaları və Diş Xəstəlikləri
Səbəb: Diş əti xəstəlikləri (gingivit), ağız yaraları və ya infeksiyalar ağızda duzlu dad yarada bilər.
Əlamətlər: Diş əti qanaxması, ağız qoxusu, ağızda ağrılı yaralar.
Həll: Diş və ağız gigiyenasına diqqət yetirmək və diş həkiminə müraciət etmək.
5. Hormonal Dəyişikliklər
Səbəb: Hamiləlik, menopauza və ya hormonal dəyişikliklər ağızdakı dad hissinə təsir edə bilər.
Həll: Hormonal balansın təyin olunması üçün həkimə müraciət etmək.
6. Sinir Sistemi Problemləri
Səbəb: Dad hisslərini idarə edən sinir yollarındakı problemlər (məsələn, sinir zədəsi, nevroloji xəstəliklər) duz dadının hiss olunmasına səbəb ola bilər.
Əlaqəli xəstəliklər: Parkinson, MS (Multipl Skleroz) və ya epilepsiya.
Həll: Nevroloq tərəfindən müayinə və müalicə.
7. Şəkərli Diabet
Səbəb: Qanda şəkər səviyyəsinin yüksək olması tüpürcək ifrazını azalda və ağızda qəribə dadlara səbəb ola bilər.
Əlamətlər: Həddindən artıq susuzluq, tez-tez sidiyə çıxma, enerji çatışmazlığı.
Həll: Qan şəkərini nəzarətdə saxlamaq və diabet müalicəsinə riayət etmək.
8. Gastroezofageal Reflü (GERD)
Səbəb: Mədə turşusunun boğaza doğru geri axması ağızda duzlu və ya turş dad hissinə səbəb ola bilər.
Əlamətlər: Mədə yanması, boğazda qıcıqlanma, həzmsizlik.
Həll: Reflü müalicəsi, qidalanma tərzinin dəyişdirilməsi.
9. Bəzi Dərmanların Yan Təsiri
Səbəb: Antihipertenzivlər, antidepresanlar, kemoterapi dərmanları kimi bəzi dərmanlar ağız dadını dəyişdirə bilər.
Həll: Həkimlə dərmanın dəyişdirilməsi və ya dozanın tənzimlənməsi barədə məsləhətləşmək.
10. Elektrolit Disbalansı
Səbəb: Qanda natrium, kalium və ya digər mineralların səviyyəsinin balanssız olması.
Əlamətlər: Başgicəllənmə, ürək döyüntüsünün artması, zəiflik.
Həll: Elektrolit səviyyələrinin yoxlanılması və düzgün qidalanma.
11. Xərçəng Müalicəsi (Kemoterapi və Radioterapiya)
Səbəb: Xərçəng müalicələri dad hissinə təsir edə bilər və ağızda duzlu dad yarada bilər.
Həll: Həkimlə əlavə dəstək müalicələri barədə danışmaq.
12. Autoimmun Xəstəliklər
Səbəb: Sjögren sindromu kimi autoimmun xəstəliklər tüpürcək ifrazını azaldaraq ağızda duz dadı yarada bilər.
Əlamətlər: Quru gözlər, quru ağız.
Həll: Xüsusi müalicə və simptomların idarə edilməsi.
Ağızda Duz Dadının Müalicəsi
Müalicə, problemin əsas səbəbindən asılıdır:
Susuzluq və ağız quruğu:
Gündəlik kifayət qədər su qəbul etmək.
Tüpürcək istehsalını artırmaq üçün şəkərsiz saqqız çeynəmək.
Sinus və allergiya problemləri:
Allergiya və sinus iltihablarını müalicə etmək üçün uyğun dərmanlar istifadə etmək.
Diş və ağız sağlamlığı:
Ağız gigiyenasına diqqət yetirmək və müntəzəm olaraq diş həkiminə müraciət etmək.
Hormonal və nevroloji problemlər:
Həkimlə hormonal balansın və sinir funksiyalarının qiymətləndirilməsi.
Reflü və həzm problemləri:
Reflü müalicəsi üçün pəhriz və dərman rejiminə riayət etmək.
Autoimmun xəstəliklər:
Xüsusi müalicə metodları və simptomları idarə etmək.
Dərmanların yan təsirləri:
Alternativ dərmanlar barədə həkimlə məsləhətləşmək.
Nəticə
Ağızda duz dadı, çox vaxt susuzluq və ya sadə səbəblərlə əlaqəli olsa da, bəzi hallarda ciddi xəstəliklərin əlaməti ola bilər. Əgər bu simptom uzun müddət davam edirsə və ya digər narahatedici simptomlarla müşayiət olunursa, bir həkimə müraciət etmək vacibdir. Vaxtında diaqnoz və müalicə, problemin daha da irəliləməsinin qarşısını ala bilər.
