1. Alkoqol İstifadəsinin Səbəb Ola Biləcəyi Psixi və Nevroloji Pozğunluqlar
🟢 1. Alkoqol Asılılığı (Alkoqolizm)
Alkoqol asılılığı (Alkoqol İstifadə Pozğunluğu - AUD), insanın alkoqoldan nəzarətsiz istifadəsinə səbəb olan xroniki beyin xəstəliyidir.
Tolerantlıq artır, yəni eyni təsiri almaq üçün daha çox alkoqol içmək lazımdır.
Çəkinmə simptomları (titrəmə, tərləmə, qıcıqlanma) yaranır və insan alkoqolu tərk edə bilmir.
📌 Əsas simptomlar:
✅ Nəzarət edilməyən alkoqol istifadəsi.
✅ Gün ərzində alkoqol haqqında daim düşünmək.
✅ Çəkinmə simptomları yaşamaq.
✅ Sosial və iş həyatında problemlərin yaranması.
🟢 2. Depressiya və Anksiyete Pozğunluğu
Alkoqol beyində serotonin və dopamin balansını pozaraq depressiya və anksiyete simptomlarını artırır.
İçki qısa müddətdə rahatlama hissi versə də, uzunmüddətli istifadədə depressiyanı ağırlaşdırır.
Alkoqolun tərk edilməsi ilə ağır depressiya və panik ataklar baş verə bilər.
📌 Əsas simptomlar:
✅ Daimi kədər və ümidizlik hissi.
✅ Gərginlik və narahatlıq hissi.
✅ Yuxu problemləri və motivasiya itkisi.
🟢 3. Alkoqol Psixozu və Halüsinasiyalar
Uzunmüddətli və ağır alkoqol istifadəsi şizofreniyaya bənzər simptomlar yarada bilər.
Deliryum tremens (DT) – Alkoqol asılılığı olan insanlarda alkoqolun qəfil dayandırılması ilə yaranan titrəmələr, qorxu, narahatlıq və vizual halüsinasiyalar kimi ağır simptomlardır.
📌 Əsas simptomlar:
✅ Halüsinasiyalar (xəyali səslər və görüntülər görmək).
✅ Paranoidal düşüncələr və həddindən artıq qorxu hissi.
✅ Düşüncə pozğunluğu və real aləmdən uzaqlaşma.
🟢 4. Koqnitiv Funksiya Zəifləməsi və Demensiya
Alkoqol uzun müddət beyində yaddaş və düşüncə qabiliyyətinə ciddi zərər verə bilər.
Wernicke-Korsakoff sindromu – Xroniki alkoqol istifadəsi nəticəsində B1 vitamini çatışmazlığı yaradır və beyin funksiyalarını pozur.
Demensiya riski artır, xüsusilə erkən yaşlarda alkoqol istifadəsi yaddaş və diqqət problemlərinə səbəb ola bilər.
📌 Əsas simptomlar:
✅ Yaddaş problemləri və konsentrasiya çətinliyi.
✅ Zaman və məkan anlayışında qarışıqlıq.
✅ Danışıq və ünsiyyətdə çətinliklər.
🟢 5. Yuxu Pozğunluğu və İnsomniya
Alkoqol yuxu rejimini pozaraq yuxusuzluq və keyfiyyətsiz yuxuya səbəb olur.
REM yuxu fazasını zəiflədərək insanın istirahət etməsini çətinləşdirir.
📌 Əsas simptomlar:
✅ Dərin yuxuya gedə bilməmək.
✅ Tez-tez yuxudan oyanmaq.
✅ Səhərlər yorğun və enerjisiz hiss etmək.
2. Alkoqol Asılılığına Yoluxduğunuzu Necə Anlamaq Olar?
📌 Aşağıdakı suallara "bəli" cavabı verirsinizsə, alkoqol istifadəniz problemli ola bilər:
✅ Həyatınızın stresini aradan qaldırmaq üçün alkoqol içirsiniz?
✅ Alkoqolu tərk etmək istədiyiniz halda bunu edə bilmirsiniz?
✅ Az miqdarda alkoqol sizi daha əvvəlki kimi təsirləndirmir və daha çox içmək ehtiyacı hiss edirsiniz?
✅ Alkoqol istifadəniz işinizə, münasibətinizə və gündəlik həyatınıza mənfi təsir edir?
✅ Səhərlər içki içməyə ehtiyac hiss edirsiniz?
📌 Əgər bu suallardan bir neçəsinə "bəli" cavabını verdinizsə, alkoqol istifadəniz risklidir və peşəkar dəstək almağı düşünməlisiniz.
3. Alkoqol Asılılığından Necə Qurtulmaq Olar?
🟢 1. Peşəkar Dəstək Alın
Psixoloq və ya psixiatr dəstəyi alaraq alkoqol istifadəsi ilə bağlı terapiya ala bilərsiniz.
Koqnitiv-Davranışçı Terapiya (CBT) alkoqol istifadəsini idarə etmək üçün çox effektivdir.
🟢 2. Alkoqol İstifadə Səbəblərini Anlayın
Stres və emosional problemləri alkoqolla həll etməyə çalışırsınızsa, alternativ üsullar tapın (idman, meditasiya, nəfəs texnikaları).
Sosial mühitinizdə alkoqol istifadəsini təşviq edən insanlardan uzaqlaşın.
🟢 3. Sağlam Vərdişlər İnkişaf Etdirin
Fiziki aktivliyi artırın, idman beyninizdəki xoşbəxtlik hormonlarını təbii şəkildə yüksəldir.
Düzgün qidalanma və su istehlakını artırın.
Sosial dəstək qruplarına qoşulun (AA – Anonim Alkoqoliklər kimi).
📌 Nəticə: Alkoqol Psixi və Nevroloji Pozğunluqlara Səbəb Ola Bilər!
💡 Alkoqol istifadəsi beyinə, emosiyalara və ümumi sağlamlığa ciddi zərər verə bilər.
💡 Alkoqol qısa müddətli rahatlama versə də, uzun müddətdə depressiya, anksiyete, psixoz, yaddaş zəifliyi və nevroloji xəstəliklərə səbəb ola bilər.
💡 Əgər alkoqol istifadəsi həyatınıza və sağlamlığınıza təsir edirsə, peşəkar dəstək almaqdan çəkinməyin.
✅ Özünüzə qayğı göstərin və daha sağlam bir həyat üçün alkoqoldan uzaq durmağa çalışın! ✨💙
