Anormal Uterin Qanaxmanın Növləri
Menorragiya:
Uzunmüddətli və ya çox miqdarda menstrual qanaxma.
Metrorragiya:
Menstruasiya dövründən kənar qanaxma.
Menometrorragiya:
Həm menstruasiya dövründən kənar, həm də çox miqdarda qanaxma.
Oliqomenoreya:
Nadirdən-nadirə baş verən menstrual qanaxma (35 gündən çox dövrlərlə).
Polimenoreya:
Çox tez-tez baş verən menstrual qanaxma (21 gündən az dövrlərlə).
Postmenopozal Qanaxma:
Menopozdan sonra baş verən qanaxma.
Anormal Uterin Qanaxmanın Səbəbləri
1. Hormonal Səbəblər
Hormonal Balanssızlıq:
Östrojen və progesteron səviyyələrinin balanssızlığı.
Ovulyasiya Pozğunluqları:
Ovulyasiyanın baş verməməsi və ya qeyri-müntəzəm ovulyasiya.
Polikistik Over Sindromu (PCOS):
Hormonal balanssızlıq səbəbindən anovulyasiya.
2. Struktur Səbəblər
Uterin Poliplər:
Endometrial və ya servikal poliplər qanaxmaya səbəb ola bilər.
Fibroidlər (Leiomyomalar):
Uterusda benign (xoşxassəli) şişlər.
Endometrial Hiperplaziya:
Endometrial toxumanın həddindən artıq qalınlaşması.
Adenomiyoz:
Endometriumun uterusun əzələ qatına nüfuz etməsi.
3. Sistemik Səbəblər
Koagulyasiya Pozğunluqları:
Qan laxtalanma problemləri (məsələn, von Willebrand xəstəliyi).
Tiroid Xəstəlikləri:
Həm hipo-, həm də hipertiroidizm.
4. Digər Səbəblər
Hamiləliklə Bağlı Problemlər:
Ektopik hamiləlik, düşüklər, plasenta anormallıqları.
Dərmanların Təsiri:
Hormonal kontraseptivlər, qan durulaşdırıcılar və ya digər dərmanlar.
Onkoloji Problemlər:
Endometrial, servikal və ya digər reproduktiv sistem xərçəngləri.
Anormal Uterin Qanaxmanın Əlamətləri
Menstrual qanaxmanın çox miqdarda və ya uzunmüddətli olması.
Menstrual dövrlər arasında qanaxma.
Cinsi əlaqədən sonra qanaxma.
Postmenopozal dövrdə qanaxma.
Ağır qanaxma nəticəsində yaranan anemiya simptomları:
Yorğunluq, zəiflik, başgicəllənmə və ya nəfəs darlığı.
Diaqnostik Yanaşma
Anamnez və Fiziki Müayinə
Menstruasiya tarixçəsi, qanaxmanın miqdarı və dövrlərarası qanaxma sorğulanır.
Ginekoloji müayinə aparılır.
Laborator Müayinələr
Hamiləlik Testi: Hamiləliyi təsdiqləmək və ya istisna etmək üçün.
Hormonal Testlər: TSH, prolaktin, östrojen, progesteron və FSH səviyyələrinin ölçülməsi.
Qan Testləri: Anemiya və laxtalanma pozğunluqlarını qiymətləndirmək üçün.
Təsvir Müayinələri
Ultrasəs: Uterus və yumurtalıqların struktur problemlərini aşkar etmək.
Sonohisteroqrafiya: Endometrial və struktur anormallıqları müəyyən etmək üçün.
Endometrial Biopsiya
Endometrial toxuma dəyişikliklərini və ya xərçəngi istisna etmək üçün.
Histeroskopiya
Uterus daxilinin vizualizasiyası üçün.
Müalicə Yanaşmaları
1. Qeyri-Cərrahi Müalicələr
Hormonal Terapiya:
Kombinə olunmuş oral kontraseptivlər: Hormonal balanssızlığı düzəltmək.
Progestin: Endometrial hiperplaziya və ovulyasiya pozğunluqları üçün.
Qanaxma Əleyhinə Dərmanlar:
Traneksamik Asit: Qanaxmanı azaltmaq üçün.
Non-Steroidal Anti-İltihab Preparatları (NSAID): Ağrını və qanaxmanı azaltmaq üçün.
Tiroid Xəstəliklərinin Müalicəsi:
Tiroid hormon səviyyələrini normallaşdırmaq üçün dərmanlar.
2. Cərrahi Müalicələr
Polip və ya Fibroidlərin Xaric Edilməsi:
Histeroskopik və ya laparoskopik üsullarla.
Endometrial Ablasiya:
Endometrial toxumanın məhv edilməsi.
Histerektomiya:
Ciddi hallarda uterusun çıxarılması.
3. Yaşam Tərzi Dəyişiklikləri
Sağlam çəki saxlamaq.
Stressin idarə edilməsi.
Düzgün qidalanma və dəmir qəbulunun artırılması.
Həkimə Nə Zaman Müraciət Etmək Lazımdır?
Uzunmüddətli və ya çox miqdarda qanaxma varsa.
Menstrual dövrlər arasında qanaxma baş verirsə.
Postmenopozal dövrdə qanaxma müşahidə olunursa.
Cinsi əlaqədən sonra qanaxma olursa.
Anemiya əlamətləri varsa (yorğunluq, zəiflik).
Nəticə
Anormal uterin qanaxma ciddi problemlərin əlaməti ola bilər və vaxtında diaqnoz və müalicə vacibdir. Hər qadının vəziyyəti fərqli olduğundan, müalicə planı fərdi olaraq hazırlanmalıdır. Əgər bu simptomlarla qarşılaşırsınızsa, vaxt itirmədən ginekoloqa müraciət edin. Sağlamlıq problemlərini erkən aşkar etmək və müalicə etmək daha yaxşı nəticələr verir.
