Səbəbləri
Bronxospazm müxtəlif səbəblərdən qaynaqlana bilər:
Astma: Bronxospazm astmanın əsas simptomlarından biridir.
Allergik Reaksiyalar: Toz, polen, heyvan tükü və ya bəzi qidalar kimi allergenlər bronxospazmı tətikləyə bilər.
İdman (Egzersiz İnduslu Bronxospazm): Xüsusilə soyuq havada edilən fiziki fəaliyyət bronxospazma səbəb ola bilər.
İnfeksiyalar: Üst tənəffüs yolu infeksiyaları, bronxit və sətəlcəm bronxospazma səbəb ola bilər.
Kimyəvi Maddələr və İritantlar: Siqaret tüstüsü, kimyəvi buxarlar və çirkləndiricilər bronxospazmı tətikləyə bilər.
Dərmanlar: Bəzi dərmanlar (məsələn, beta-blokerlər) bronxospazma səbəb ola bilər.
Simptomlar
Bronxospazmın əsas simptomları aşağıdakılardır:
Nəfəs Darlığı: Nəfəs almaqda çətinlik.
Hırıltılı Nəfəs Alma: Nəfəs alarkən və verərkən xışıltı və ya hırıltı səsi.
Öskürək: Xüsusilə gecə və ya fiziki fəaliyyət zamanı öskürək.
Gərginlik Hissi: Döş qəfəsində sıxılma və ya təzyiq hissi.
Diaqnoz
Bronxospazmın diaqnozu üçün həkim müxtəlif üsullardan istifadə edə bilər:
Tibbi Tarix və Fiziki Müayinə: Həkim xəstənin simptomlarını və tibbi tarixini nəzərdən keçirir.
Spirometriya: Ağciyərin funksiyasını ölçmək üçün istifadə edilən test.
Peak Flow Meter: Nəfəs alıb-vermə sürətini ölçmək üçün istifadə edilən cihaz.
Allergiya Testləri: Allergik səbəbləri müəyyən etmək üçün.
Müalicə
Bronxospazmın müalicəsi simptomların səbəbinə və şiddətinə bağlı olaraq dəyişir:
Dərmanlar
Bronxodilatorlar: Tənəffüs yollarını genişlədən dərmanlar. Məsələn, albuterol və ya salbutamol.
Kortikosteroidlər: İltihabı azaltmaq üçün istifadə edilən dərmanlar. Məsələn, flutikazon, budesonid.
Antileukotrienlər: İltihab proseslərini bloklayan dərmanlar. Məsələn, montelukast.
Antihistaminiklər: Allergik reaksiyaların qarşısını almaq üçün istifadə edilən dərmanlar.
Yaşam Tərzi Dəyişiklikləri
Allergenlərdən Qaçınmaq: Toz, polen və heyvan tükü kimi allergenlərdən uzaq durmaq.
Siqareti Tərgitmək: Siqaret tüstüsü bronxospazmı tətikləyə bilər.
Müntəzəm İdman: Fiziki fəaliyyət ağciyər funksiyasını yaxşılaşdıra bilər.
Nəzarət və Monitorinq
Peak Flow Meter ilə İzləmə: Nəfəs alıb-vermə sürətini izləmək və bronxospazmın nəzarət altında olub-olmadığını müəyyən etmək.
Təcili Yardım
Şiddətli bronxospazm hallarında təcili tibbi yardım tələb oluna bilər:
Nebulizer ilə Müalicə: Bronxodilator dərmanların nebulizer vasitəsilə verilməsi.
Oksigen Terapiyası: Aşağı oksigen səviyyələrini normallaşdırmaq üçün.
Epinefrin İnjeksiyası: Anafilaktik şok kimi ağır allergik reaksiyalarda istifadə edilir.
Bronxospazm ciddi bir vəziyyətdir və düzgün müalicə edilmədikdə həyat keyfiyyətini əhəmiyyətli dərəcədə azalda bilər. Əgər bronxospazm simptomları ilə qarşılaşırsınızsa, mütləq bir həkimə müraciət etməlisiniz.
