1. Allergik Səpgilər
Ürtiker (Kovanlar)
Səbəblər: Qida allergiyası, dərman reaksiyaları, böcək dişləmələri, stress, soyuq və ya istilik.
Xüsusiyyətlər: Qabarıq, qaşıntılı, qırmızı və ya ağ zolaqlar və ya ləkələr.
Müalicə: Antihistaminlər, steroidlər, allergenlərdən uzaq durmaq.
Kontakt Dermatit
Səbəblər: Dəri ilə təmasda olan allergenlər və ya qıcıqlandırıcılar (sabahlar, kosmetik vasitələr, bitkilər).
Xüsusiyyətlər: Qızartı, qaşıntı, şişkinlik və suluqluqlar.
Müalicə: Allergenlərdən və qıcıqlandırıcılardan qaçınmaq, kortikosteroid kremlər, antihistaminlər.
2. İnfeksion Səpgilər
Bakterial İnfeksiyalar
Impetyqo: Streptokok və ya stafilokok bakteriyalarının səbəb olduğu dərinin səthi infeksiyası.
Xüsusiyyətlər: Bal rəngində qabıqlı yaralar, xüsusilə üz və əllərdə.
Müalicə: Antibiotik kremlər və ya oral antibiotiklər.
Virus İnfeksiyaları
Su çiçəyi (Varisella): Varicella-zoster virusunun səbəb olduğu infeksiya.
Xüsusiyyətlər: Qaşıntılı, suluqlu səpgilər, qızdırma.
Müalicə: Antiviral dərmanlar, simptomatik müalicə (qaşıntıya qarşı dərmanlar).
Məxmərək (Qızılca): Morbillivirus tərəfindən törədilən infeksiya.
Xüsusiyyətlər: Qırmızı səpgilər, qızdırma, öskürək, burun axması.
Müalicə: Simptomatik müalicə, antiviral müalicə.
Göbələk İnfeksiyaları
Dermatofitoz (Tinea): Göbələk infeksiyası nəticəsində yaranan dairəvi qırmızı səpgilər.
Xüsusiyyətlər: Qaşıntılı, qızarmış, dairəvi ləkələr.
Müalicə: Antifungal kremlər və ya oral antifungal dərmanlar.
3. İltihabi Xəstəliklər
Ekzema (Atopik Dermatit)
Səbəblər: Genetik və ətraf mühit faktorlarının birləşməsi.
Xüsusiyyətlər: Qaşıntılı, quru, qırmızı ləkələr, xüsusilə dirsəklər, dizlər və üz.
Müalicə: Nəmləndiricilər, kortikosteroid kremlər, antihistaminlər.
Psoriaz
Səbəblər: Autoimmun xəstəlik, genetik meyl.
Xüsusiyyətlər: Qalın, gümüşü qabıqlı, qırmızı ləkələr, xüsusilə dirsəklər, dizlər və skalp.
Müalicə: Kortikosteroid kremlər, D vitamini analoqları, fototerapiya, sistemik dərmanlar.
4. Qıcıqlandırıcı Səpgilər
Seboreik Dermatit
Səbəblər: Dəriyə və saçlı dəridə yağlılığın artması.
Xüsusiyyətlər: Qızarmış, qaşıntılı, pullu ləkələr, xüsusilə saçlı dəridə, burun ətrafında və qulaqlar arxasında.
Müalicə: Antifungal şampunlar, kortikosteroid kremlər, nəmləndiricilər.
5. Uşaq Səpgiləri
Beşik Kəpəyi (Cradle Cap)
Səbəblər: Körpələrdə dərinin yağlılığının artması.
Xüsusiyyətlər: Sarı, qabıqlı ləkələr, əsasən saçlı dəridə.
Müalicə: Nəmləndiricilər, körpə şampunları.
Beşinci Xəstəlik (Parvovirus B19)
Səbəblər: Parvovirus B19 infeksiyası.
Xüsusiyyətlər: Yanaqlarda qırmızı ləkələr, sonra bədənin digər hissələrində səpgilər.
Müalicə: Simptomatik müalicə, ağrı kəsicilər və nəmləndiricilər.
6. Sistemik Xəstəliklər
Lupus Eritematozus
Səbəblər: Autoimmun xəstəlik.
Xüsusiyyətlər: Üzün burun və yanaqlarında kəpənək formasında qırmızı ləkələr.
Müalicə: Sistemik və topikal kortikosteroidlər, immunossupressiv dərmanlar.
Diaqnoz və Müalicə
Dərinin səpgilərinin dəqiq diaqnozu və müalicəsi üçün həkimlə məsləhətləşmək vacibdir. Dermatoloq dərinin vəziyyətini yoxlayaraq, lazım gəldikdə laboratoriya testləri və ya dəri biopsiyası apararaq, uyğun müalicə təyin edə bilər.
Ümumi Profilaktik Tədbirlər
Şəxsi gigiyena: Dərini təmiz və quru saxlamaq.
Allergenlərdən və qıcıqlandırıcılardan uzaq durmaq: Allergik reaksiyalara səbəb olan maddələrdən çəkinmək.
Nəmləndirici istifadə etmək: Dərinin qurumasının qarşısını almaq.
Sağlam qidalanma: Dərinin sağlamlığını dəstəkləyən balanslı pəhriz.
Qoruyucu geyim: İfşa oluna bilən kimyəvi maddələrdən və ya qıcıqlandırıcılardan qorunmaq üçün.
Əgər dərinizdə səpgilər müşahidə edirsinizsə və ya səpgilər narahatlıq yaradırsa, həkimə müraciət etməyiniz vacibdir. Düzgün diaqnoz və müalicə səpgilərin səbəbini aradan qaldırmaq və dərinizin sağlamlığını bərpa etmək üçün çox əhəmiyyətlidir.
