Diabet Xəstələri üçün Qidalanma Prinsipləri
1. Karbohidratlara Nəzarət
Karbohidratlar qan şəkərinə birbaşa təsir göstərdiyi üçün diqqətlə seçilməli və miqdarı idarə olunmalıdır.
Yaxşı seçimlər:
Tam taxıllı məhsullar (tam buğda çörək, qəhvəyi düyü, quinoa).
Paxlalılar (noxud, mərcimək, lobya).
Şəkərsiz tərəvəzlər (brokoli, ispanaq, kələm).
Çəkiniləcək qidalar:
Ağ un məhsulları (ağ çörək, ağ düyü).
Emal olunmuş şəkər (şirniyyatlar, qazlı içkilər).
2. Şəkərin Azaldılması
Emal olunmuş şəkərdən və əlavə şəkərdən uzaq durmaq vacibdir.
Şirniyyat istəyini azdırmaq üçün təbii alternativlərdən istifadə edin (məsələn, təzə meyvələr).
3. Liflə Zəngin Qidalar
Lif qidaların həzmini yavaşladır və qan şəkərinin sürətli yüksəlməsinin qarşısını alır.
Lif mənbələri:
Çiy tərəvəzlər və meyvələr (alma, armud, giləmeyvələr).
Yulaf və çia toxumu.
4. Zülalın Əhəmiyyəti
Zülal qan şəkərinin sabit qalmasına kömək edir və toxluq hissi yaradır.
Yaxşı zülal mənbələri:
Toyuq, hinduşka, balıq.
Yumurta və az yağlı süd məhsulları.
Bitki mənşəli zülallar (paxlalılar, qoz-fındıq).
5. Sağlam Yağlardan İstifadə
Sağlam yağlar insulin həssaslığını yaxşılaşdırmağa kömək edə bilər.
Yaxşı yağ mənbələri:
Zeytun yağı, avokado.
Fındıq və badam.
Omega-3 ilə zəngin balıq (somon, skumbriya).
6. Nizama Salınmış Yemək Vaxtları
Gündə 3 əsas yemək və 2-3 yüngül qəlyanaltı yeyərək qan şəkərinin stabilliyini qoruyun.
Yeməkləri vaxtında yemək hipoglisemiya (aşağı qan şəkəri) riskini azaldır.
7. Meyvələrə Diqqət
Meyvələr təbii şəkər ehtiva etdiyindən porsiyalar nəzarətdə saxlanmalıdır.
Tövsiyə olunan meyvələr:
Alçaq glisemik indeksə malik olanlar (alma, armud, giləmeyvələr, portağal).
Çəkiniləcək meyvələr:
Qarpız, banan kimi yüksək şəkərli meyvələr az miqdarda istehlak olunmalıdır.
8. Duzun Azaldılması
Duzlu qidalar yüksək təzyiq riskini artırır, bu da diabet xəstələri üçün əlavə təhlükə yaradır.
Evdə bişirilən qidalara üstünlük verin.
9. Maye Qəbulu
Qazlı və şəkərli içkilərdən çəkinin.
Su, şəkərsiz çaylar və təbii bitki çayları tövsiyə edilir.
Diabet Xəstələri üçün Nümunəvi Bir Gündəlik Menyu
Səhər yeməyi:
Tam taxıllı çörək (1 dilim), qaynadılmış yumurta (1 ədəd), təzə tərəvəzlər (pomidor, xiyar).
Qəlyanaltı:
Bir ovuc badam və ya qoz.
Nahar:
Qril toyuq və ya balıq.
Yağsız tərəvəz salatı (zeytun yağı ilə).
Qəhvəyi düyü və ya bulqur (yarım stəkan).
Qəlyanaltı:
Bir alma və ya şəkərsiz qatıq.
Axşam yeməyi:
Qatıqla qarışdırılmış mərcimək şorbası.
Tərəvəz güveci.
Yatmazdan əvvəl:
Kiçik bir fincan şəkərsiz süd və ya bir ovuc çərəz.
Əlavə Məsləhətlər
Qan Şəkərinin Nəzarəti: Yeməkdən əvvəl və sonra qan şəkəri səviyyənizi ölçün.
Fiziki Aktivlik: Gündəlik yüngül məşqlər qan şəkərinin stabilləşdirilməsinə kömək edir.
Mütəxəssis Müşahidəsi: Endokrinoloq və ya dietoloqla məsləhətləşərək fərdi pəhriz planı hazırlayın.
Əgər xüsusi sağlamlıq problemləriniz varsa, fərdi tövsiyələr üçün həkimə müraciət edin.
