Diqqət Problemlərinin Səbəbləri
Diqqət və konsentrasiya pozğunluğunun müxtəlif səbəbləri ola bilər:
🧠 Beyin funksiyalarının balanssızlığı (xüsusilə prefrontal korteks)
🩸 Qan dövranı və oksigen azlığı – Beynin kifayət qədər oksigen almaması diqqəti zəiflədə bilər.
💡 Stres və emosional faktorlar – Narahatlıq və depressiya diqqət dağınıqlığını artırır.
📱 Texnologiya və informasiya həddindən artıq yüklənməsi – Sosial media və çoxlu ekran istifadəsi diqqəti yayındıra bilər.
🍽 Qidalanma və yuxu pozğunluqları – Yetərli yuxu almamaq və balanssız qidalanma diqqət çatışmazlığına səbəb ola bilər.
🧬 Genetik faktorlar – Diqqət problemləri ailədə varsa, irsi meyillilik ola bilər.
Diqqət Terapiyasının Əsas Metodları
1. Koqnitiv Davranışçı Terapiya (KDT)
DEHB və diqqət problemləri olan insanlara düşüncə və davranışlarını daha yaxşı idarə etməyə kömək edir.
Zaman idarəetmə, impuls nəzarəti və tapşırıqları planlaşdırma strategiyalarını öyrədir.
💡 Məsələn:
📌 "Əgər işlərimi bitirməsəm, uğursuz olacağam" düşüncəsi əvəzinə → "İşlərimi mərhələlərlə planlayıb uğur qazana bilərəm" yanaşmasını mənimsətmək.
2. Mindfulness və Meditasiya
Diqqətin və anı yaşamağın artırılmasına kömək edir.
Beynin prefrontal korteksini gücləndirərək diqqət və konsentrasiyanı artırır.
💡 Sadə bir mindfulness məşqi:
Rahat bir yerdə otur, 5 dəqiqə sadəcə nəfəsinə fokuslan.
Əgər zehnin başqa fikirlərə keçərsə, sadəcə bunu qəbul edib yenidən nəfəsə fokuslan.
🔹 Nəticə: Daha sakit və fokuslu düşüncə tərzi!
3. Nörofeedback Terapiyası
Beyin dalğalarının balanslaşdırılması üçün istifadə edilən bir nevroloji terapiya üsuludur.
Xüsusilə DEHB, stress və diqqət problemləri olan insanlarda istifadə edilir.
💡 Necə işləyir?
Elektroensefaloqrafiya (EEG) ilə beynin dalğa aktivliyi ölçülür.
İnsan öz beyin dalğalarını idarə etməyi öyrənərək diqqətini artırmağa çalışır.
🔹 Faydalıdır: Çünki beyin özünü yenidən proqramlaşdıraraq daha balanslı diqqət və impuls nəzarəti yaradır.
4. Diqqəti Gücləndirən Beyin Məşqləri və Oyunlar
📌 Sudoku, şahmat, puzzle və riyazi tapşırıqlar beyin üçün idman kimidir!
📌 Dual n-back testi – İşlək yaddaşı və diqqəti artırmaq üçün sübut olunmuş bir məşqdir.
📌 Musiqi və ritm məşqləri – Diqqət və konsentrasiyanı gücləndirir.
🔹 Ən yaxşı nəticə üçün gündə 10-15 dəqiqə beyin məşqi tövsiyə olunur.
5. Fiziki Aktivlik və Bədən-Əsaslı Terapiya
🏃♂️ İdman beyində dopamin və norepinefrin səviyyələrini artıraraq diqqəti gücləndirir.
🧘♀️ Yoga və Tai Chi nəfəs və hərəkət ritmləri ilə zehni sakitləşdirir.
🚶♀️ Gündəlik 30 dəqiqə açıq havada gəzmək beynin oksigen almasını artıraraq diqqəti yaxşılaşdırır.
6. Düzgün Qidalanma və Yuxu Rejimi
🥦 Omega-3, B6 və maqneziumla zəngin qidalar diqqəti artırmağa kömək edir.
🚫 Şəkər və emal olunmuş qidalardan uzaq durmaq diqqət dağınıqlığını azalda bilər.
😴 Gecə 7-9 saat yuxu almaq beyinin fokuslanmasını gücləndirir.
Nəticə: Diqqət Terapiyası Kimlərə Kömək Edə Bilər?
✅ DEHB (Diqqət çatışmazlığı hiperaktivlik pozğunluğu) olanlar
✅ Davamlı diqqət dağınıqlığından əziyyət çəkənlər
✅ İmtahan və ya iş həyatında konsentrasiya problemi yaşayanlar
✅ Stres və emosional problemlərdən dolayı diqqəti azalanlar
🔹 Əgər diqqət problemləri gündəlik həyatı ciddi şəkildə təsir edirsə, psixoloq və ya nevroloq məsləhət görmək faydalı ola bilər.
