1. Ağız və Dişin Sağalması (Başlanğıc Dövrü)
İlk 24 saat: Diş çıxarıldıqdan sonra ilk 24 saat ərzində əsas sağalma prosesi başlayır. Bu müddət ərzində qanama azalır və yarada qan laxtası formalaşır ki, bu da yaralanan sahənin qorunmasına və sağalmasına kömək edir. Bu dövrdə pəhrizə diqqət etmək, çox isti və soyuq qidalardan, eləcə də alkoqol və tütün istifadə etməkdən qaçınmaq çox önəmlidir.
İlk 2-3 gün: İlk 2-3 gün ərzində ağrı və şişlik ola bilər. Şişlik, dişin çıxarıldığı ərazidə meydana gələn təbii bir reaksiya olaraq normaldır. Şişlik ən çox 2-ci gündə özünü göstərir və 3-cü günə qədər azalmaya başlayır. Bu dövr ərzində, diş həkiminin tövsiyə etdiyi ağrı kəsiciləri istifadə edilə bilər.
İlk həftə: Çıxarılan dişin ətrafındakı əzələ və toxumaların sağalması başlayır. Bu müddət ərzində ağrı və şişlik çox zaman tamamilə keçməlidir. Lakin bəzən, daha çətin olan dişlər (məsələn, ağızın arxasında olan üçüncü dişlər – wisdom teeth) daha uzun müddət sağala bilər.
2. Tam Sağalma (Yaralı Sahənin Tam Bərpası)
2 həftə: Diş çıxarıldıqdan sonra bir neçə gün ərzində ağrı və şişlik azalır. Bu zaman ərzində, yarada tamamilə yeni bir toxuma (gingiva) böyüməyə başlayır. Xəstə, normal həyatını davam etdirmək üçün daha rahat hiss etməyə başlayacaq.
4-6 həftə: Dişin çıxarıldığı sahə tamamilə sağaldıqdan sonra, bu müddət ərzində yarada yeni toxumaların tamamilə formalaşması gözlənilir. Lakin bu müddət ərzində hər hansı bir narahatlıq və ya şişlik qalmamalıdır.
3. Tam Sağalma və Çənə Sümüyü Sağalması
Diş çıxarıldıqdan sonra, dişin çıxarıldığı yerin ətrafında çənə sümüyü də sağalmalıdır. Bu proses daha uzun çəkə bilər:
6 ay - 1 il: Diş çıxarıldıqdan sonra çənə sümüyü tamamilə sağalması və normallaşması bir il qədər vaxt ala bilər. Çünki çənə sümüyü, çıxarılan dişin yerindəki boşluğu doldurmaq üçün yeni hüceyrələr və toxumalar istehsal edir. Bu, xüsusilə implant və ya digər protezlər üçün hazırlıq zamanı vacibdir.
Əgər diş implantı qoyulacaqsa: İmplant yerləşdiriləcəkse, diş çıxarıldıqdan sonra sağlamlıq vəziyyətinə görə ortalama 3-6 ay sağalma vaxtı verilir. Çənə sümüyü özünü tam bərpa etməli və implantın yerləşdirilməsi üçün uyğun vəziyyətə gəlməlidir.
4. Qısa və Uzunmüddətli Təsirlər
Qısa müddətli təsirlər: Diş çıxarıldıqdan sonra ən çox yaşanan qısa müddətli təsirlər arasında ağrı, şişlik, qanama və zəiflik vardır. Bu hallar normaldır və müəyyən dövrlərdə azalmalıdır.
Uzunmüddətli təsirlər: Dişin çıxarılması ilə bağlı uzunmüddətli təsirlər arasında, çənə və ətrafdakı dişlərin sıralanmasında kiçik dəyişikliklər və estetik baxımdan bəzi narahatlıqlar ola bilər. Dişin çıxarılması, zamanla digər dişlərin yer dəyişməsinə səbəb ola bilər.
Diş Çıxarma Sonrası Nə Etmək Lazımdır?
İstirahət və diqqət: Diş çıxarıldıqdan sonra, ağrı və şişlikdən qaçmaq üçün istirahət etmək, soyuq kompreslər tətbiq etmək və həkiminiz tərəfindən tövsiyə edilən dərmanları qəbul etmək çox vacibdir.
Yemək vərdişləri: Diş çıxarıldıqdan sonra ilk bir neçə gün, yumşaq və soyuq yeməklər istehlak etmək, dişin çıxarıldığı tərəfə heç bir təzyiq etməmək vacibdir.
Higiyena: Ağız və diş sağlamlığını qorumaq üçün, çıxarılan dişin olduğu sahəni təmiz saxlamaq lazımdır. Lakin, çıxarılan ərazini birbaşa təmizləməmək və ya fırçalamamaq lazımdır. Həkiminiz müvafiq ağız baxım tövsiyələrini verəcəkdir.
Nəticə
Diş çıxarıldıqdan sonra sağalma müddəti təxminən 1-2 həftə arasında baş verir, lakin çənə sümüyünün tam sağalması 6 ay və ya daha uzun müddət çəkə bilər. Hər bir şəxsin bədən reaksiyası fərqli olduğuna görə, sağalma müddəti fərqli ola bilər. Müalicə sonrası həkimin tövsiyələrinə riayət etmək və müntəzəm olaraq kontrol müayinələrinə getmək sağalma prosesini sürətləndirə və komplikasiyaların qarşısını ala bilər.
