Xərçəng Yaraları (Aftoz Stomatit)
Səbəbləri
Stress və Gərginlik
Hormonal Dəyişikliklər
Qida Allergiyaları və Həssaslıqlar
Vitamin və Mineral Çatışmazlıqları (məsələn, B12 vitamini, folat, dəmir)
Zədələnmə və Travma
Autoimmun Reaksiyalar
Simptomları
Ağrılı Yaralar: Dodaqlarda, dildə və ağız boşluğunda ağrılı, ağ və ya sarı rəngli, qırmızı sərhədli yaralar.
Qaşıntı və Yandırma: Yaraların meydana gəlməsindən əvvəl qaşıntı və yandırma hissi.
Yemək və Danışma Çətinliyi: Yaraların ağrısı səbəbindən yemək və danışma çətinliyi.
Müalicə
Topikal Kremlər və Gelər: Yaraların ağrısını və iltihabını azaltmaq üçün.
Ağız Yuyucuları: Antiseptik ağız yuyucuları infeksiyanın qarşısını almağa kömək edir.
Ağrı Kəsicilər: Ağrını yüngülləşdirmək üçün.
Vitamin və Mineral Əlavələri: Çatışmazlıqları aradan qaldırmaq üçün.
Herpes Simpleks Virus (HSV)
Səbəbləri
HSV-1: Əsasən dodaqlarda və ağız ətrafında herpes yaralarına səbəb olur.
HSV-2: Əsasən genital bölgədə herpes yaralarına səbəb olur, lakin ağızda da meydana gələ bilər.
Simptomları
Ağrılı Qabarcıqlar: Dodaqlarda, dildə və ağız ətrafında ağrılı, maye dolu qabarcıqlar.
Qaşıntı və Yandırma: Qabarcıqlar yaranmadan əvvəl qaşıntı və yandırma hissi.
Qızdırma və Limfa Düyünlərinin Şişməsi: İlk infeksiya zamanı qızdırma və limfa düyünlərinin şişməsi.
Müalicə
Antiviral Dərmanlar: Asetiklovir, famsiklovir, və valasiklovir kimi antiviral dərmanlar virusun yayılmasını və simptomları yüngülləşdirir.
Topikal Kremlər və Gelər: Qabarcıqları yüngülləşdirmək üçün.
Ağrı Kəsicilər: Ağrını yüngülləşdirmək üçün.
Digər Ağız Boşluğu Xəstəlikləri
1. Oral Thrush (Ağız Kandidozu)
Səbəbləri: Candida albicans göbələyinin həddindən artıq artması.
Simptomları: Ağız boşluğunda ağ ləkələr, qaşıntı, yanma hissi və ağızda pis dad.
Müalicə: Antifungal dərmanlar (nystatin, fluconazole), ağız gigiyenasının yaxşılaşdırılması.
2. Leukoplakia
Səbəbləri: Siqaret çəkmək, tüstü çeynəmək, xronik qıcıqlandırıcı maddələr.
Simptomları: Dildə, dodaqlarda və ağız boşluğunda ağ və ya boz rəngli, qalın ləkələr.
Müalicə: Qıcıqlandırıcı maddələrin aradan qaldırılması, bəzi hallarda cərrahi müdaxilə.
3. Oral Lichen Planus
Səbəbləri: Autoimmun xəstəlik, immun sistemin ağız boşluğunda olan hüceyrələrə hücum etməsi.
Simptomları: Ağızda ağ xəttlər və ya ləkələr, qaşıntı və yanma hissi.
Müalicə: Kortikosteroid kremlər, immunosupressiv dərmanlar.
4. Gingivit və Periodontit
Səbəbləri: Bakterial infeksiyalar, ağız gigiyenasının olmaması.
Simptomları: Diş ətində qızartı, şişkinlik, qanama, ağızda pis qoxu.
Müalicə: Yaxşı ağız gigiyenası, antibakterial ağız yuyucuları, diş həkimi tərəfindən təmizləmə.
Ağız Sağlamlığının Qorunması və Qarşısının Alınması
Ağız Gigiyenası
Diş Fırçalama: Gündə iki dəfə dişləri fırçalamaq.
Diş İpi İstifadəsi: Gündə bir dəfə diş ipi ilə diş aralarını təmizləmək.
Ağız Yuyucuları: Antiseptik ağız yuyucuları istifadə etmək.
Sağlam Qidalanma
Vitamin və Mineral Baxımından Zəngin Qidalar: Ağız sağlamlığı üçün vacibdir.
Şəkərdən Qaçınmaq: Şəkərli qidalar və içkilərdən uzaq durmaq.
Stressin İdarə Edilməsi
Stressin Azaldılması: Meditasiya, yoga və digər relaksasiya üsulları.
Düzenli Diş Həkimi Yoxlamaları
Müntəzəm Yoxlamalar: Ağız sağlamlığını qorumaq və erkən problemləri müəyyən etmək üçün.
Siqaret və Alkoqoldan Uzaq Durmaq
Qıcıqlandırıcı Maddələrdən Qaçınmaq: Siqaret və alkoqol ağız xəstəliklərinin riskini artırır.
Ağız, dodaq və dil xəstəlikləri müxtəlif səbəblərdən meydana gələ bilər və düzgün müalicə edilmədikdə ciddi problemlərə səbəb ola bilər. Erkən diaqnoz və müalicə üçün müntəzəm olaraq diş həkimi və ya həkimə müraciət etmək vacibdir.
