Drenajın Növü
1. Təbii Drenaj
Bədənin öz mexanizmləri ilə artıq maye və ya maddələrin xaric edilməsi.
Məsələn: Limfa drenajı, bədəndə artıq limfa mayesinin təbii yollarla xaric edilməsi.
2. Süni Drenaj
Tibbi cihazlar və ya müdaxilələr vasitəsilə artıq maddələrin çıxarılması.
Məsələn: Əməliyyatlardan sonra dren boruları vasitəsilə irin və ya qan çıxarılması.
Drenajdan İstifadə Edilən Əsas Hallar
1. Əməliyyatlardan Sonra
Cərrahi müdaxilələrdən sonra yaranan bölgədə qan və ya limfa mayesinin yığılmasının qarşısını almaq üçün istifadə olunur.
Məsələn: Ortopedik əməliyyatlar, qarın və ya döş boşluğunda aparılan müdaxilələr.
2. İltihablı və İrinli Bölgələr
Abseslər: İrin yığılmış nahiyələrin boşaldılması üçün drenaj tətbiq edilir.
Yara infeksiyaları: İnfeksiyanın yayılmasının qarşısını almaq üçün.
3. Maye Yığılması
Pleural effuziya: Ağciyər boşluğunda yığılan mayenin xaric edilməsi.
Asit: Qarın boşluğunda yığılan mayenin drenajla çıxarılması.
4. Limfa Drenajı
Limfa mayesinin yığılması və şişkinliklərin azalması üçün istifadə olunur.
Məsələn: Lenfödem zamanı limfa drenaj masajı.
Drenajdan Necə İstifadə Edilməlidir?
1. Tibbi Drenaj Borusu
Tətbiqi:
Cərrah tərəfindən sterillik qaydalarına riayət edərək yerləşdirilir.
Boru drenaj nahiyəsindəki mayenin xaric edilməsi üçün yerləşdirilir.
Baxımı:
Dren borusunun ucu təmiz saxlanılmalı və infeksiyadan qorunmalıdır.
Dren borusundan gələn maye həcmi və rəngi izlənilməlidir.
2. Drenaj Masajı (Limfa Drenajı)
Nədir?
Limfa mayesinin təbii yollarla hərəkətini stimullaşdıran masaj növüdür.
Tətbiqi:
Xüsusi texnikalarla masaj edilir.
Bədəndə şişkinliklərin və limfa mayesinin yığılmasının qarşısını alır.
3. Drenaj Sistemi (Cihazlar)
Vakuum drenajları: Əməliyyatdan sonra yaranan artıq mayelərin daha tez çıxarılması üçün istifadə edilir.
Qapalı drenaj sistemi: İnfeksiyanın qarşısını almaq üçün qapalı sistemdə istifadə edilir.
Drenaj Prosesində Diqqət Edilməli Məsələlər
Sterilliyə riayət:
Drenaj cihazı və ətraf nahiyə steril saxlanmalıdır.
Drenajdan gələn mayenin izlənilməsi:
Rəngi, həcmi və xarakteri (qanlı, irinli və ya şəffaf) qiymətləndirilməlidir.
Həkim nəzarəti:
Drenajın müddəti və uyğunluğu həkim tərəfindən təyin edilməlidir.
Məhdudiyyətlər:
Dren borusu və ya cihaz vaxtından əvvəl çıxarılmamalıdır.
Drenajın Faydaları
İltihabın yayılmasının qarşısını alır: Abses və ya infeksiya nahiyələrini boşaldaraq yayılmanı azaldır.
Şişkinliyi azaldır: Limfa mayesi və ya digər yığılan maddələrin çıxarılması ilə rahatlıq təmin edir.
Sağalma prosesini sürətləndirir: Yaraların daha tez sağalmasına kömək edir.
Ağrını azaldır: Yığılan maye və ya irinin təzyiqini azaltmaqla ağrını azaldır.
Drenajın Yan Təsirləri və Riskləri
İnfeksiya riski: Sterillik qaydalarına əməl olunmadıqda infeksiya baş verə bilər.
Dren borusunun tıxanması: Mayenin düzgün axmamasına səbəb ola bilər.
Qanaxma: Yanlış tətbiq edilən drenaj qanama riskini artırır.
Drenajın Qarşısını Almaq Üçün Profilaktika
İnfeksiyaların erkən müalicəsi: Abses və ya irin yığılmasının qarşısını almaq üçün.
Sağlam qidalanma: Yaraların sağalmasını sürətləndirir və bədəni gücləndirir.
Hərəkətlilik: Lenf və qan dövranını yaxşılaşdırmaq üçün müntəzəm fiziki fəaliyyət.
Nəticə
Drenaj, tibdə həm müalicə, həm də profilaktik məqsədlə geniş istifadə edilən effektiv bir üsuldur. Yığılan artıq mayenin və ya infeksiyanın çıxarılması bədənin daha tez sağalmasına kömək edir. Lakin drenaj prosesi peşəkar nəzarət altında və uyğun şəraitdə həyata keçirilməlidir. Həkim tövsiyələrinə əməl etmək və sterilliyi qorumaq, prosedurun effektivliyini artırır və komplikasiyaların qarşısını alır.
