Xüsusiyyətləri
Turşu Reflüsü: Mədənin turşu və digər içeriğinin qida borusuna geri axması.
Kronik Vəziyyət: GERX, davamlı bir vəziyyət olaraq ortaya çıxır və mütəmadi olaraq simptomlara səbəb olur.
Səbəbləri
GERX-nin bir neçə səbəbi vardır:
Zəif Sfinkter: Mədə-qida borusu sfinkterinin zəifliyi, mədənin məzmununun geri axmasına səbəb olur.
Mədə Dolu Olması: Yeməkdən sonra mədənin dolması, reflü riskini artırır.
Obezite: Aşırı bədən çəkisi, mədəyə təzyiq edərək reflü riskini artırır.
Hamilelik: Hormonal dəyişikliklər və böyüyən uterus, mədəyə təzyiq edərək reflü yarada bilər.
Diyet: Yüksək yağlı, acı, ədviyyatlı qidaların istehlakı, kofein və alkoqolun qəbulu reflüyü tetikleyebilir.
Simptomlar
GERX-nin simptomları aşağıdakılardır:
Qida Borusunun Yanması: Göğüs bölgəsində yanma hissi (heartburn).
Turşu Reflüsü: Ağızda mədə turşusunun hissi.
Yutma Problemləri: Yutma zamanı narahatlıq hissi.
Qarın Ağrısı: Mədənin üst hissəsində narahatlıq və ya ağrı.
Öskürək: Xüsusilə gecə yuxuda olan öskürək.
Diaqnoz
GERX-nin diaqnozu üçün aşağıdakı üsullar istifadə olunur:
Fiziki Müayinə: Həkim, simptomları qiymətləndirir.
Soruşturma: Həkim, simptomların tarixini və həyat tərzini öyrənir.
Görüntüləmə Testləri:
Endoskopiya: Qida borusunun içini görüntüləmək üçün istifadə olunur.
pH Monitorinqi: Özofagusda turşu səviyyəsini ölçmək üçün.
Manometriya: Özofagusun hərəkətini qiymətləndirmək üçün.
Müalicə
GERX-nin müalicəsi aşağıdakı yollarla həyata keçirilə bilər:
Dieta Dəyişiklikləri:
Yüksək yağlı, acı, ədviyyatlı qidaların istehlakının azaldılması.
Kofein, alkoqol və soda istehlakının azaldılması.
Kiçik və tez-tez yeməklər.
Medikal Müalicə:
Antasidlər: Mədədəki turşu səviyyəsini azaltmaq üçün.
H2-reseptor antagonistləri: Mədə turşusunun istehsalını azaltmaq üçün.
Proton pompa inhibitorları (PPI): Mədə turşusunun istehsalını daha effektiv bir şəkildə azaltmaq üçün.
Cərrahiyyə:
Ciddi hallarda, mədə-qida borusu sfinkterinin bərpası və ya digər cərrahi müdaxilələr tələb oluna bilər.
Nəticə
Gastroözofageal reflü xəstəliyi (GERX) geniş yayılmış bir problem olub, düzgün müalicə ilə simptomlar idarə oluna bilər. Hər hansı bir simptom aşkar edildikdə, həkimə müraciət etmək vacibdir. Müayinə və müalicə, xəstənin sağlamlığını qorumağa və gündəlik həyat keyfiyyətini artırmağa kömək edə bilər. Sağlam həyat tərzi, düzgün qidalanma və stressin idarə edilməsi, GERX-nin qarşısını almaqda əhəmiyyətli rol oynaya bilər.
