Təxirə Salmağın Əsas Səbəbləri
1. Perfeksionizm
"Ya mükəmməl etməliyəm, ya heç etməməliyəm" düşüncəsi ilə qorxu və stress artar.
Mükəmməl olmağa çalışdıqca başlamaq çətinləşir.
2. Qorxu və narahatlıq
Uğursuz olmaqdan və ya səhv etməkdən qorxmaq.
"Nəticədə mənfi bir şey olacaq" düşüncəsi işi başlamağı gecikdirir.
3. Özünü idarəetmə zəifliyi
Özünü motivasiya etməkdə və işə fokuslanmaqda çətinlik.
4. Aydın olmayan məqsəd və plan
Hədəf və tapşırığın konkret və sadə olmaması işi gözündə böyüdür.
5. Duyğusal çəkinmə
Tapşırıq darıxdırıcı, yorucu və ya emosional olaraq çətin gəlir və buna görə insan qısa müddətli rahatlığa qaçır.
Nə üçün bu hiss güclənir?
✅ Beyin qısa müddətli rahatlığı uzunmüddətli faydadan üstün tutur.
✅ "Əvvəlcə sosial media", "bir az dincəlim" deyib rahatlama hissi əldə edilir.
✅ Ancaq uzun müddətli təxirə salma stress və özünə inamın azalmasına gətirib çıxarır.
Təxirə Salmağı Azaltmaq Üçün Nələr Edə Bilərsən?
1. Kiçik addımlarla başla (5 dəqiqə qaydası)
Özünə de: "Sadəcə 5 dəqiqə bu işə başlayım".
Beyin başladıqdan sonra işi davam etdirməyə daha çox hazır olur.
2. Tapşırığı böl hissələrə
Böyük və kompleks işi kiçik, konkret tapşırıqlara böl.
Məsələn: "Layihə yazmaq" yerinə "İlk səhifənin başlığını yaz".
3. Prioritet siyahısı hazırla
Vacib və təcili işləri qeyd et və prioritetinə görə sırala.
Hər gün ilk vacib işi etməyə çalış.
4. Özünü mükafatlandır
Kiçik addımları tamamladıqca özünə müsbət geri dönüş və mükafat ver (məs., qısa istirahət və ya sevdiyin bir fəaliyyət).
5. "Niyə?" sualını ver
Özündən soruş: "Bu işi görmək mənə nə qazandıracaq?"
Məqsədi və nəticəni xatırlamaq daxili motivasiyanı artırır.
6. Çəkindirici faktorları müəyyən et
Niyə başlayırsan, amma davam etmirsən?
Darixdırıcı, qorxulu və ya resurs çatışmazlığı varmı? Onları adlandır və həll yolları düşün.
7. Tətikləyici mühitdən uzaqlaş
İş zamanı telefon, sosial media və digər yayındırıcıları uzaqlaşdır.
Psixoloji Perspektiv
🔹 Təxirə salmaq təkcə iradəsizlik deyil, bəzən özünütənqid, qorxu və ya narahatlığın nəticəsidir.
🔹 Özünə qarşı şəfqətli və anlayışlı olmaq bu prosesi yumşaldır və dəyişməyə kömək edir.
Sonda
Təxirə salmaq çox yaygın bir davranış nümunəsidir, lakin beynin öyrəşdiyi bir vərdişdir və dəyişdirilə bilər.
Kiçik addımlarla başlamaq, planlama və mükafat sistemi ilə bu vərdişi zəiflətmək mümkündür.
