Hgb Normal Dəyərləri
Hemoglobin səviyyəsi fərqli yaş qrupları və cinsiyyətə görə dəyişir:
Kişilər: 13.8 - 17.2 g/dL
Qadınlar: 12.1 - 15.1 g/dL
Hamilə Qadınlar: 11.0 - 12.0 g/dL
Uşaqlar: 11.0 - 13.0 g/dL
Yenidoğulmuşlar: 14.0 - 24.0 g/dL
Hgb Aşağı Olmasının Səbəbləri (Anemiya)
Hemoglobin səviyyəsinin aşağı olması, bədəndə oksigen daşıyan qırmızı qan hüceyrələrinin azalmasına və ya funksional pozğunluğa işarə edir. Bu vəziyyət qanazlığı (anemiya) kimi tanınır.
Səbəblər
Dəmir çatışmazlığı
Qanazlığının ən çox rast gəlinən səbəbidir. Dəmir, hemoglobin istehsalı üçün əsas mineral olduğundan çatışmazlıq olduqda Hgb səviyyəsi azalır.
Əsas səbəblər: qeyri-kafi dəmir qəbul etmək, qan itkiləri və ya həzm sistemi problemləri.
B12 və Folat çatışmazlığı
Qırmızı qan hüceyrələrinin istehsalı üçün B12 vitamini və fol turşusu vacibdir. Onların çatışmazlığı meqaloblastik anemiyaya səbəb olur.
Qan itkiləri
Ağır menstruasiya, daxili qanamalar, travmalar və ya əməliyyatlar nəticəsində qan itkiləri Hgb səviyyəsini aşağı sala bilər.
Xroniki xəstəliklər
Böyrək xəstəlikləri, revmatoid artrit, xərçəng və infeksiyalar zamanı Hgb səviyyəsi aşağı düşə bilər.
Hüceyrə istehsalı pozğunluqları
Aplastik anemiya, talassemiya və ya orak hüceyrə anemiyası kimi xəstəliklər qırmızı qan hüceyrələrinin istehsalını pozur.
Hamiləlik
Hamiləlik dövründə qan həcmi artdığından Hgb səviyyəsi nisbətən aşağı ola bilər.
Sümük iliyi xəstəlikləri
Leykemiya və ya mieloma kimi xəstəliklər qırmızı qan hüceyrələrinin istehsalını azaldır.
Hgb Aşağılığının Əlamətləri
Daimi yorğunluq və halsızlıq
Başgicəllənmə və diqqət əksikliyi
Nəfəs darlığı (xüsusilə fiziki fəaliyyət zamanı)
Dəri solğunluğu
Baş ağrısı
Ürək döyüntülərinin sürətlənməsi (taxikardiya)
Dırnaqların kövrək olması və saç tökülməsi
Hgb Yüksək Olmasının Səbəbləri
Hemoglobin səviyyəsinin yüksək olması isə bədəndə qırmızı qan hüceyrələrinin normadan artıq istehsal edilməsi ilə əlaqəlidir. Bu vəziyyət polisitemiya kimi tanınır.
Səbəblər
Susuzluq (Dehidrasiya)
Kifayət qədər su qəbul edilmədikdə qan həcmində azalma baş verir və Hgb səviyyəsi nisbətən yüksək görünə bilər.
Yüksək hündürlükdə yaşamaq
Yüksək hündürlükdə oksigen səviyyəsi azaldığı üçün bədən daha çox qırmızı qan hüceyrəsi istehsal edir.
Ağciyər xəstəlikləri
KOAH (xroniki obstruktiv ağciyər xəstəliyi), ağciyər fibrozisi və ya bronxit kimi xəstəliklər oksigen çatışmazlığına səbəb olur və Hgb səviyyəsini artırır.
Ürək-damar xəstəlikləri
Ürək problemlərində bədən oksigeni daha yaxşı daşımaq üçün daha çox hemoglobin istehsal edir.
Sümük iliyi xəstəlikləri
Polisitemiya vera kimi xəstəliklər sümük iliyində həddindən artıq qan hüceyrəsi istehsalına səbəb olur.
Siqaret istifadəsi
Siqaret çəkən insanlarda karbon monoksid səviyyəsi artır və bədən kompensasiya olaraq daha çox hemoglobin istehsal edir.
Hormon istifadəsi
Testosteron və ya eritropoetin (EPO) istifadə edən şəxslərdə Hgb səviyyəsi yüksək ola bilər.
Hgb Yüksəkliyinin Əlamətləri
Baş ağrısı və başgicəllənmə
Ürək döyüntülərinin sürətlənməsi
Qan laxtalanması riski
Qızartı və qaşınma hissi (xüsusilə isti duş sonrası)
Nəfəs darlığı və yorğunluq
Hgb Dəyərlərini Normallaşdırmaq Üçün Tövsiyələr
Hgb Aşağıdırsa:
Dəmir tərkibli qidalar yeyin: Qırmızı ət, ciyər, ispanaq, mərcimək, yumurta və çuğundur.
B12 vitamini və fol turşusu qəbul edin: Süd məhsulları, balıq, qaraciyər və brokoli istehlak edin.
Qan itkisini azaltmaq üçün həkimə müraciət edin.
Həkim məsləhəti ilə dəmir əlavələri qəbul edin.
Hgb Yüksəkdirsə:
Bol maye istehlak edin: Susuzluğun qarşısını alın.
Siqaret çəkməyi dayandırın.
Ağciyər və ürək-damar xəstəliklərinin müalicəsini aparın.
Həkim nəzarətində flebotomiya (qan alma) kimi müalicələr tətbiq edilə bilər.
Nəticə
Hgb analizi qanın oksigen daşıma qabiliyyətini və bədənin ümumi sağlamlıq vəziyyətini qiymətləndirmək üçün vacib bir testdir. Aşağı hemoglobin anemiya, qan itkisi və ya qida çatışmazlığı kimi halları göstərir. Yüksək hemoglobin isə susuzluq, ağciyər xəstəlikləri və ya qırmızı qan hüceyrələrinin həddindən artıq istehsalı ilə bağlı ola bilər. Hər iki vəziyyətdə də düzgün müalicə üçün həkimə müraciət etmək vacibdir.
