Kolitin Səbəbləri və Növləri
- İnfeksiyöz Kolit: Bakteriya, virus və ya parazitlər tərəfindən yaradılan infeksiyalar.
- Ülserativ Kolit (ÜK): Kronik, iltihabi bağırsaq xəstəliyinin bir növü olub, kolonun mukozasında uzun müddətli iltihab və ülsərə səbəb olur.
- Crohn Xəstəliyi: Bağırsağın hər hansı bir hissəsini əhatə edə bilən başqa bir xronik iltihabi bağırsaq xəstəliyi növüdür, lakin əsasən bağırsağın son hissəsini təsir edir.
- İskemik Kolit: Qalın bağırsağın bir hissəsinə qan axınının azalması ilə əlaqəlidir.
- Radiasiya Koliti: Radiasiya müalicəsinin bir yan təsiri olaraq inkişaf edə bilər.
Simptomlar
Kolitin yaygın simptomları arasında:
- Qarın ağrısı və krampları
- Qanaxmalı ishal
- Qarın şişkinliyi
- Acil bağırsaq hərəkətləri
- Halsızlıq və yorğunluq
- Kilo itkisi (bəzi hallarda)
Diaqnoz
Kolitin diaqnozu üçün aşağıdakı testlərdən istifadə edilə bilər:
- Qan testləri: İltihab və infeksiya üçün yoxlanılır.
- Dışqı testləri: Patogenləri (məsələn, bakteriya və parazitlər) və gizli qanı aşkar etmək üçün.
- Kolonoskopiya: Qalın bağırsağın içərisinin incələnməsi və gərəkirsə biopsiya üçün.
- CT skanı və ya MRI: Bağırsağın və ətraf toxumaların strukturunu qiymətləndirmək üçün.
Müalicə
Kolitin müalicəsi xəstəliyin səbəbinə və şiddətinə bağlıdır:
- İnfeksiyöz Kolit: Spesifik antibakterial və ya antiparazitik dərmanlar.
- Ülserativ Kolit və Crohn Xəstəliyi: İmmun sistemini hədəf alan dərmanlar (məsələn, kortikosteroidlər, TNF inhibitorları), immun modulyatorlar və bəzən cərrahi müdaxilə.
- İskemik Kolit: Qan axınının yaxşılaşdırılması və əsas səbəbin müalicəsi.
- Radiasiya Koliti: Simptomları yüngülləşdirmək üçün dəstəkləyici müalicə və bəzən cərrahi müdaxilə.
Kolit müalicəsi, həmçinin diyet dəyişiklikləri, stresin idarə edilməsi və simptomları azaltmaq üçün digər dəstəkləyici yanaşmaları da əhatə edə bilər. Qarın ağrısı, ishal və ya digər narahatlıq verən simptomlarla üzləşən şəxslər, mümkün qədər tez bir zamanda tibbi yardım almalıdırlar.
