Lezyonların Növləri
Xoşxassəli Lezyonlar:
Zərərsizdir və ətraf toxumalara və ya orqanlara yayılma qabiliyyəti yoxdur.
Məsələn: Kistlər, hemanjiomlar, lipomalar.
Bədxassəli Lezyonlar (Xərçəng):
Zərərli və nəzarətsiz şəkildə böyüyür.
Ətraf toxumalara yayılma (metastaz) xüsusiyyətinə malikdir.
Məsələn: Melanoma, hepatosellülar karsinoma.
Yarımşəffaf Lezyonlar:
Xoşxassəli və ya bədxassəli ola bilər və diaqnoz üçün əlavə analizlər tələb edir.
Lezyonun Xərçəng Olub-Olmadığını Necə Müəyyən Etmək Olar?
1. Fiziki Müayinə
Həkim lezyonun ölçüsünü, formasını və sərtliyini yoxlayır.
Dəri və ya səthi lezyonlarda rəng və tekstura dəyişiklikləri qiymətləndirilir.
2. Görüntüləmə Müayinələri
Ultrason: Lezyonun strukturu haqqında ilkin məlumat verir.
KT və MRT: Lezyonun ölçüsünü, formasını və ətraf toxumalara təsirini göstərir.
PET Skanı: Lezyonun metabolik aktivliyini qiymətləndirir (xərçəng hüceyrələri daha aktivdir).
3. Biopsiya
Lezyondan toxuma nümunəsi götürülərək mikroskop altında araşdırılır.
Bu, lezyonun xoşxassəli və ya bədxassəli olduğunu dəqiq müəyyən etmək üçün ən vacib üsuldur.
4. Qan Testləri
Xərçəng Markerləri: Lezyonun xərçənglə əlaqəli olub olmadığını göstərən göstəricilər (məsələn, alfa-fetoprotein (AFP), CA-125).
5. Histopatoloji Analiz
Lezyondakı hüceyrələrin strukturu və davranışı tədqiq edilir.
Xərçəng Olma Riskini Gözdən Keçirmək
Xərçəng Əlamətləri:
Sürətli Böyümə: Lezyon ölçüsünün tez artması.
Asimmetriya: Lezyonun qeyri-bərabər forması.
Rəng Dəyişiklikləri: Lezyonun tündləşməsi və ya qeyri-adi rənglərdə olması.
Qanama və Yaşarma: Lezyondan qan gəlməsi və ya onun yara şəklində olması.
Ağrı: Lezyon ətraf toxumalara təsir edirsə.
Xoşxassəli Lezyon Əlamətləri:
Sabitlik: Ölçü və formasında dəyişiklik olmaması.
Sərhədlərin Aydınlığı: Lezyon ətraf toxumalardan asanlıqla ayırd edilir.
Ağrısızlıq: Əksər xoşxassəli lezyonlar ağrısızdır.
Nəticə
Lezyon xərçəng ola bilər və ya olmaya bilər, bu səbəbdən dəqiq diaqnoz üçün mütləq tibbi müayinələrə ehtiyac vardır. Xərçəng ehtimalını nəzərə alaraq, həkimə vaxtında müraciət etmək vacibdir. Əgər lezyonun xərçəng olduğu təsdiqlənərsə, erkən mərhələdə diaqnoz müalicə şansını əhəmiyyətli dərəcədə artırır.
