Mədə və 12-Barmaq Bağırsağı Xora Xəstəliyinin Əlamətləri
Xora xəstəliyi olan insanlarda müxtəlif əlamətlər görünə bilər. Əsas simptomlar bunlardır:
Mədə Bölgəsində Ağrı və Yanma:
Yeməkdən sonra yaranan ağrı mədə xorası üçün xarakterikdir. Bu ağrı qarının yuxarı hissəsində hiss olunur və yeməkdən bir neçə saat sonra daha da şiddətlənə bilər.
Onikibarmaq bağırsaq xorası isə boş mədədə, gecələr və ya yeməkdən əvvəl ağrı ilə xarakterizə olunur.
Bulantı və Qusma:
Xüsusilə mədə xorası olanlarda, mədə bulantısı və bəzən qusma müşahidə oluna bilər. Bu vəziyyət iltihab və mədə turşusu səviyyəsinin artması ilə bağlıdır.
İştahsızlıq və Çəki İtirilməsi:
Ağrı və narahatlıq səbəbindən yeməkdən qaçınma, nəticədə iştahsızlıq və çəki itkisinə səbəb ola bilər.
Qaz, Şişkinlik və Geğirmə:
Xüsusilə onikibarmaq bağırsaq xoralarında həddindən artıq qaz, şişkinlik və tez-tez geğirmə görülə bilər.
Qara və ya Qanlı Nəcis:
Xoranın qanaması nəticəsində nəcisin rəngi tünd qara (melena) ola bilər və ya qanlı qusma baş verə bilər.
Həzm Problemləri:
Mədə xorası olan insanlarda həzm pozğunluqları, həddindən artıq qaz, qarın ağrısı və ishal kimi problemlər də ola bilər.
Mədə və 12-Barmaq Bağırsağı Xora Xəstəliyinin Səbəbləri
Peptik xoraların yaranmasına bir çox faktor təsir göstərə bilər. Əsas səbəblər bunlardır:
Helicobacter pylori (H. pylori) İnfeksiyası:
Bu bakteriya mədə və onikibarmaq bağırsağın mukozasını zədələyərək iltihablanmaya və xoraların yaranmasına səbəb ola bilər. H. pylori infeksiyası peptik xoraların ən yayılmış səbəbidir.
Qeyri-Steroid Antiinflamatuar Dərmanlar (NSAİİ):
Uzun müddət aspirin, ibuprofen və digər NSAİİ kimi dərmanların istifadəsi mədə və bağırsaq mukozasını zəiflədə və xora yaranmasına səbəb ola bilər.
Genetik Miras:
Ailə üzvlərində xora xəstəliyi tarixi olan insanlar daha yüksək risk daşıyır.
Alkoqol və Siqaret İstifadəsi:
Siqaret və həddindən artıq alkoqol qəbulu mədə və bağırsaq divarını zəiflədərək xora riskini artırır.
Stress və Pis Qidalanma:
Həddindən artıq stress və balanssız qidalanma, xüsusilə ədviyyatlı, turşulu və çox yağlı qidalar, xora xəstəliyinin yaranmasına təkan verə bilər.
Mədə və 12-Barmaq Bağırsağı Xora Xəstəliyinin Müalicəsi
Xora xəstəliyinin müalicəsi, xəstəliyin səbəblərinə və xəstənin vəziyyətinə görə fərqlənir. Əsas müalicə üsulları bunlardır:
Antibiotiklər:
H. pylori infeksiyasını aradan qaldırmaq üçün iki və ya daha çox antibiotik birləşməsi istifadə edilir.
Proton Pompası İnhibitorları (PPI):
Mədə turşusu istehsalını azaldaraq xoranın sağalmasına kömək edir.
H2 Reseptor Blokerləri:
Mədə turşusu ifrazını azaldaraq mədə divarını qoruyur və sağalma prosesini sürətləndirir.
Antasidlər və Qoruyucu Dərmanlar:
Mədə turşusunu neytrallaşdıran antasidlər və mədə divarını qoruyan sukralfat kimi dərmanlar istifadə oluna bilər.
Qidalanma Dəyişiklikləri:
Sağlam qidalanma vərdişləri qəbul edilməlidir. Turşulu, ədviyyatlı və çox yağlı qidalardan qaçmaq, alkoqol və siqaretdən uzaq durmaq tövsiyə olunur.
Cərrahi Müdaxilə:
Nadir hallarda, ağırlaşmış xoralar (qanama, perforasiya və ya stenoz) üçün cərrahi müdaxilə lazım ola bilər.
Mədə və 12-Barmaq Bağırsağı Xora Xəstəliyindən Qarşısını Alma Yolları
H. pylori infeksiyasının müalicəsi və profilaktikası.
NSAİİ və digər qıcıqlandırıcı dərmanlardan uzaq durmaq.
Siqaret və alkoqol istifadəsindən çəkinmək.
Stressin idarə edilməsi və sağlam həyat tərzinin saxlanılması.
Sağlam və balanslı qidalanma ilə həzm sisteminin qorunması.
Nəticə
Mədə və onikibarmaq bağırsağın xora xəstəliyi düzgün diaqnoz və müalicə ilə idarə edilə bilən ciddi bir həzm sistemi problemidir. Vaxtında müalicə edilmədikdə, bu xəstəlik ciddi ağırlaşmalara səbəb ola bilər. Profilaktik tədbirlər və sağlam həyat tərzi ilə bu xəstəliyin qarşısını almaq və ya simptomlarını azaltmaq mümkündür.
