Məktəb Qorxusunun Səbəbləri
Məktəb qorxusunun səbəbləri müxtəlifdir və fərdi olaraq uşaqlarda fərqli amillərlə əlaqəli ola bilər:
Ailə Təsiri
Ayrılma Narahatlığı: Valideynlərdən və ya evdən uzaq qalmaqdan qorxu.
Ailə Problemləri: Ailədə boşanma, ölüm, ya da xəstəlik kimi stresli hadisələr.
Məktəbdə Problemlər
Dərs Stresi: Yüksək akademik gözləntilər, tapşırıqlar və ya imtahanlar.
Müəllim-Şagird Münasibətləri: Müəllimlərlə münasibətlərdə problemlər.
Sosial Problemlər: Qruplaşmalar, zorbalıq və ya sinif yoldaşları ilə sosial problemlər.
Psixoloji Faktorlar
Narahatlıq və Depresiya: Anksiyete və ya depresiya kimi psixoloji narahatlıqlar.
Aşağı Özünə Hörmət: Özünə inamsızlıq və ya aşağı özünə hörmət.
Travmatik Təcrübələr
Şiddət və Zorbalıq: Məktəbdə zorbalıq və ya fiziki şiddətə məruz qalmaq.
Travmatik Hadisələr: Məktəbdə və ya məktəbdən kənarda yaşanan travmatik hadisələr.
Məktəb Qorxusunun Simptomları
Məktəb qorxusu olan uşaqlarda aşağıdakı simptomlar müşahidə edilə bilər:
Davranış Simptomları
Məktəbə getməkdən imtina.
Məktəbdən qaçmaq və ya sinifdən çıxmaq.
Əsəbilik və ya qıcıqlanma.
Fiziki Simptomlar
Qarın ağrısı, baş ağrısı, ürəkbulanma və ya qusma.
Yuxusuzluq və ya yuxu pozuntuları.
Sürətli ürək döyüntüsü və təngnəfəslik.
Emosional Simptomlar
Qorxu və panik ataklar.
Ağlama və ya çaxnaşma halları.
Çəkilmə və ya özünə qapanma.
Məktəb Qorxusunun Müalicəsi
Məktəb qorxusunun müalicəsi üçün bir neçə yanaşma istifadə edilə bilər:
Psixoterapiya
Koqnitiv Davranış Terapiyası (CBT): Mənfi düşüncə və davranışları dəyişdirmək.
Oyun Terapiyası: Uşaqların emosiyalarını ifadə etmələri və narahatlıqlarını azaltmaları üçün oyun vasitəsilə terapiya.
Ailə Dəstəyi
Ailə Terapiyası: Ailənin uşağın narahatlıqlarını anlamaq və dəstək vermək üçün birgə işləməsi.
Ailə Üzvlərinin Dəstəyi: Uşağa emosional dəstək vermək və məktəbə getmək üçün həvəsləndirmək.
Məktəb Dəstəyi
Məktəb Məsləhətçiləri: Məktəb məsləhətçilərinin uşağa dəstək verməsi və məktəb problemlərini həll etmək.
Müəllim Dəstəyi: Müəllimlərin uşağın narahatlıqlarını anlamaq və uyğun tədris mühiti yaratmaq.
Yaşam Tərzi Dəyişiklikləri
Düzgün Yuxu Rejimi: Yuxu rejiminin tənzimlənməsi və yuxu problemlərinin həll edilməsi.
Fiziki Aktivlik: Mütəmadi fiziki məşqlər stressin azaldılmasına kömək edir.
Sağlam Qidalanma: Sağlam və balanslı qidalanma uşağın ümumi sağlamlığına kömək edir.
Narahatlıq Azaldıcı Texnikalar
Relaksasiya Texnikaları: Dərin nəfəs alma, meditasiya və ya yoga kimi texnikalar narahatlığı azaltmağa kömək edir.
Müşahidə və Təşviq: Uşağın müsbət davranışlarını mükafatlandırmaq və təşviq etmək.
Qarşısının Alınması
Məktəb qorxusunun qarşısının alınması üçün aşağıdakı addımlar atıla bilər:
Uşağın Hisslərinə Dəstək
Uşağın hisslərini dinləmək və onları anlamaya çalışmaq.
Uşağa emosional dəstək vermək və narahatlıqlarını azaltmaq.
Məktəbə Hazırlıq
Məktəbə başlamadan əvvəl uşağı məktəb mühiti ilə tanış etmək.
Məktəbə gedən digər uşaqlarla əlaqə qurmaq və məktəbə getməyi əyləncəli hala gətirmək.
Pozitiv Münasibətlər
Müəllim və sinif yoldaşları ilə sağlam münasibətlər qurmağa kömək etmək.
Uşağın sosial bacarıqlarını inkişaf etdirmək və özünə güvənini artırmaq.
Gündəlik Rutinlər
Uşağın gündəlik rutinlərini sabit və strukturlu saxlamaq.
Məktəbə getməyin bir hissəsi olaraq müntəzəm və nizamlı bir gündəlik yaratmaq.
Məktəb qorxusu uşaqlar və ailələr üçün ciddi bir problem ola bilər, lakin düzgün dəstək və müalicə ilə bu vəziyyəti idarə etmək mümkündür. Uşağın narahatlıqlarını anlamaq və uyğun tədbirlər görmək üçün mütəxəssislərlə məsləhətləşmək vacibdir.
