Nəfəs Darlığının Səbəbləri
Ağciyər Xəstəlikləri: Astma, xroniki obstruktiv ağciyər xəstəliyi (KOAH), pnevmoniya, pulmoner emboliya və ağciyər fibrozisi.
Ürək Xəstəlikləri: Ürək çatışmazlığı, koronar arter xəstəliyi və ürək aritmiyaları.
Anemiya: Qan hemoglobin səviyyəsinin aşağı olması.
Allergiyalar: Allergik reaksiyalar səbəbindən tənəffüs yollarının daralması.
Enfeksiyalar: Bronxit, COVID-19 və digər tənəffüs yolları infeksiyaları.
Psixoloji Səbəblər: Panik atak, anksiyete və stres.
Diaqnoz Qoyulmamış Diaqnozlar: Plöreziya (plevra qişasının iltihabı), interkostal əzələ ağrısı.
Nəfəs Darlığının Simptomları
Sürətli və ya Dərin Nəfəs Alma: Normaldan daha sürətli və ya dərin nəfəs alma.
Boğulma Hissi: Nəfəsin çatışmazlığı hissi və boğulma.
Döş Ağrısı: Nəfəs alarkən və ya verərkən döş qəfəsində ağrı.
Huşun İtirilmesi: Çox ağır hallarda huşun itirilmesi.
Nəfəs Darlığının Müalicəsi və İdarə Edilməsi
1. Tibbi Müdaxilə
Həkimə Müraciət: Nəfəs darlığının səbəbini müəyyən etmək və uyğun müalicə planını təyin etmək üçün həkimə müraciət edin.
Diaqnostik Testlər: Ağciyər funksiyası testləri, rentgen, EKQ və qan testləri kimi diaqnostik testlər tətbiq edilə bilər.
2. Dərmanlar
Bronkodilatorlar: Astma və KOAH kimi vəziyyətlərdə tənəffüs yollarını genişləndirmək üçün bronkodilatorlar istifadə edilə bilər.
Steroidlər: İltihabı azaltmaq üçün steroidlər təyin edilə bilər.
Diuretiklər: Ürək çatışmazlığı səbəbiylə yaranan şişkinliyi azaltmaq üçün diuretiklər istifadə edilə bilər.
Antibiotiklər: Enfeksiyaların müalicəsi üçün antibiotiklər təyin edilə bilər.
3. Təbii Müalicələr və Evdə İdarəetmə
Dərin Nəfəs Alma Texnikaları: Rahat bir mövqedə oturaraq dərin və yavaş nəfəs almaq nəfəs darlığını azaltmağa kömək edə bilər.
Pursed-Lip Nəfəsi: Nəfəs alarkən burnunuzdan dərin bir nəfəs alın və sonra ağzınızdan yavaşca verin. Bu, tənəffüs yollarını açıq saxlamağa və nəfəs almanıza kömək edəcək.
Rahat Mövqe: Rahat bir oturma və ya uzanma mövqeyi alın. Əyilərək oturmaq və ya yastıqları istifadə edərək yüksəldilmiş bir mövqedə uzanmaq nəfəs darlığını azaltmağa kömək edə bilər.
4. Həyat Tərzi Dəyişiklikləri
Siqaretdən İmtina: Siqaret çəkməkdən imtina etmək ağciyər funksiyasını yaxşılaşdırmağa kömək edəcək.
Allergenlərdən Uzaq Durmaq: Allergik reaksiyaların qarşısını almaq üçün allergenlərdən uzaq durmaq.
Fiziki Aktivlik: Mütəmadi olaraq yüngül fiziki fəaliyyətlər (məsələn, yürüyüş) etmək ağciyər və ürək sağlamlığını dəstəkləyir.
5. Təcili Yardım Tədbirləri
Təcili Yardım: Əgər nəfəs darlığı ani və şiddətli şəkildə baş verirsə, dərhal təcili yardım xidmətlərinə müraciət edin.
Oksigen Terapiyası: Şiddətli nəfəs darlığı hallarında həkim tərəfindən oksigen terapiyası təyin edilə bilər.
Nəfəs Darlığının Qarşısının Alınması
Sağlam Yaşam Tərzi: Balanslı qidalanma, kifayət qədər su içmək və müntəzəm fiziki fəaliyyət.
Müntəzəm Sağlamlıq Yoxlamaları: Ağciyər və ürək sağlamlığını izləmək üçün müntəzəm olaraq həkimə müraciət etmək.
Allergenlərdən Uzaq Durmaq: Allergik reaksiyaların qarşısını almaq üçün allergenlərdən uzaq durmaq və allergiya dərmanlarını düzgün istifadə etmək.
Nəfəs darlığı ciddi bir simptom ola bilər və müxtəlif səbəblərdən qaynaqlana bilər. Yuxarıdakı strategiyalar və metodlar vasitəsilə nəfəs darlığını idarə etmək və rahatlama əldə etmək mümkündür. Əgər nəfəs darlığı uzun müddət davam edərsə və ya ağırlaşarsa, dərhal həkimə müraciət etmək vacibdir. Erkən diaqnoz və müalicə nəfəs darlığının ağırlaşmasının qarşısını almağa kömək edəcək.
