Panik Atakın Əlamətləri:
Panik atakların əlamətləri adətən birdən ortaya çıxır və çox şiddətli ola bilər. Ən yayğın əlamətlər aşağıdakılardır:
Yuxarıda Güclü Qorxu: Birdən gələn, məntiqsiz bir qorxu hissi.
Təngnəfəslik: Sürətli və dərin nəfəs alma, nəfəs darlığı.
Ürək Çırpıntısı: Ürək döyüntülərinin sürətlənməsi və ya nizamsız döyünməsi (palpitasiya).
Tərləmə: Soyuq tər basma.
Titreme: Bədən əzələlərinin titrəməsi və ya qıcolma hissi.
Başgicəllənmə: Başın yüngülləşməsi və ya ətrafın dönməsi hissi.
Ürəkbulanma və Qarın Ağrısı: Mədə bulanması və ya qarında narahatlıq hissi.
Boğulma Hissiyatı: Boğazın sıxılması və ya nəfəsin kəsilməsi hissi.
Ölüm Qorxusu: Ani ölüm, ürək tutması və ya kontrolunu itirmə qorxusu.
Reallıqdan Uzaqlaşma: Ətrafın gerçək olmadığını və ya özünü bu dünyaya aid hiss etməmə (depersonalizasiya və derealizasiya).
Panik Atakın Müalicəsi:
Panik atakların müalicəsi fərdi yanaşma tələb edir və həm dərman, həm də psixoterapiya kimi üsulları əhatə edə bilər.
1. Psixoterapiya:
Koqnitiv-Davranışçı Terapiya (KDT): Panik atakların müalicəsində çox təsirli bir üsuldur. Bu terapiya, insanların qorxuya dair yanlış inanclarını tanımasına və dəyişdirməsinə kömək edir, həmçinin narahatlıq yaradan düşüncələri və davranışları idarə etməyi öyrədir.
Ekspozisiya Terapiyası: Bu terapiya, insanları tədricən onların qorxularına məruz qoyaraq panik atakların səbəb olduğu qorxuları azaltmağa yönəlir.
2. Medikamentoz Müalicə:
Antidepresanlar: Selektiv serotonin geri alım inhibitorları (SSRI-lar) və ya serotonin-norepinefrin geri alım inhibitorları (SNRI-lar) kimi dərmanlar panik pozuntunun müalicəsində istifadə olunur.
Benzodiazepinlər: Qısamüddətli rahatlama təmin edən, lakin asılılıq yaratma riski olan sakitləşdiricilərdir. Yalnız qısa müddət ərzində və diqqətlə istifadə edilməlidir.
3. Həyat Tərzi Dəyişiklikləri:
Nəfəs Alma Texnikaları və Meditasiya: Dərin nəfəs alma və meditasiya texnikaları narahatlıq hissini azalda və ataklar zamanı daha sakit qalmağa kömək edə bilər.
Müntəzəm Fiziki Aktivlik: İdman, stressi və narahatlığı azaldaraq ümumi ruh halını yaxşılaşdırır.
Alkoqol və Kafein Kimi Tetikleyicilərdən Qaçınma: Bu maddələr panik atakları tetikleyebilir və narahatlıq səviyyəsini artırır.
4. Sosial Dəstək:
Dostlar və Ailə ilə Danışmaq: Problemlərinizi etibar etdiyiniz insanlarla paylaşmaq rahatlamağa və daha yaxşı başa düşülməyə kömək edə bilər.
Dəstək Qrupları: Panik atak yaşayan digər insanlarla təcrübə paylaşmaq, təcrid hissini azaltmağa kömək edə bilər.
Panika Halı:
Panik ataklar, panika halı yaratmaqla fərdi vəziyyətlərdən qaçınmağa və narahatlıq hissini daha da artırmağa səbəb ola bilər. Bu, şəxsin normal fəaliyyətlərini ciddi şəkildə məhdudlaşdıra bilər. Müalicə edilmədikdə, panik ataklar gündəlik həyat keyfiyyətini ciddi şəkildə təsir edə bilər. Buna görə də, vaxtında və doğru müalicə almaq çox vacibdir.
