Diş Protezlərinin Növləri:
Tam Protez (Tam Diş Protezi):
Tam protezlər, ağızda heç bir təbii diş qalmadıqda, bütün dişlərin yerini tutmaq üçün istifadə edilir. Bu protezlər, diş ətinə tam oturur və tamamilə süni dişlərdən ibarətdir.
Üst və ya alt çənədəki bütün dişlər itirildikdə istifadə edilir. Tam protezlər, diş ətindəki yeri tutan və təbii dişləri əvəz edən hərtərəfli bir həll təmin edir.
Üstünlükləri: Dişlər tamamilə itirildikdə diş funksiyalarını bərpa edir və estetik baxımdan yaxşı nəticə verir.
Çatışmazlıqları: Yeni istifadəçilər üçün uyğunlaşma prosesi zaman alır və bəzən rahatlıq problemi yarana bilər. Ayrıca, hər zaman yerində sabit qalmazlar, buna görə də əlavə qoruyucu vasitələr (protez yapışqanları) lazım ola bilər.
Qismən Protez (Qismən Diş Protezi):
Qismən protezlər, yalnız bir neçə dişi itirmiş olan şəxslər üçün istifadə olunur. Bu protezlər, mövcud təbii dişlərə dayanan və onlara bağlanan süni dişlərdən ibarətdir.
Qismən protezlər metal bir baza və üzərində süni dişlərə malik plastik və ya keramika komponentləri ilə hazırlanır. Onlar dişlərə bağlanan klipslər və ya zəncirlər ilə möhkəmlənir.
Üstünlükləri: Qismən protez, yalnız itirilmiş dişləri əvəz edir və mövcud sağlam dişləri qoruyur. Həmçinin daha rahatdır və qısa müddət ərzində hazırlanır.
Çatışmazlıqları: Qismən protezlər də hər zaman sabit olmur və ağızda rahatlıq problemi yarada bilər. Eyni zamanda, hər hansı bir diş problemi protezin istifadəsini çətinləşdirə bilər.
İmplant Protezlər:
Diş implantları diş köklərinin süni şəkildə yerinə qoyulmasıdır. Diş kökləri titanyumdan hazırlanmışdır və çənə sümüyünə yerləşdirilir. İmplant, üst hissəsində protez və ya diş tacı yerləşdirilə bilən bir bazadır.
İmplantlar, dişləri tamamilə itirən və ya qismən itirən şəxslər üçün mükəmməl bir seçimdir.
Üstünlükləri: Diş implantları çox güclü və uzunmüddətli həllərdir. Təkrarlanan dəyişikliklərə ehtiyac yoxdur və təbii diş kimi görünürlər və funksiyaları var. Dişlərə bağlılıq və rahatlıq təmin edir.
Çatışmazlıqları: Həm daha uzun bir hazırlıq dövrü tələb edir, həm də cərrahi müdaxilə ilə həyata keçirilir. Həmçinin, implantlar daha yüksək qiymətə sahibdir.
Körpü Protezlər:
Körpü protezləri, bir və ya bir neçə itirilmiş dişin yerini tutmaq üçün sağlam dişlərə (görünən dişlərə) bağlı olan süni dişlərdən ibarət olur. Bu protezlər, itirilmiş dişin yerini doldurur və digər dişlərə təkan verərək möhkəmləndirilir.
Körpü protezlər, dişlərə sabit olaraq bağlanır və asanlıqla çıxarılmır.
Üstünlükləri: Təbii görünüşlüdür və dişlərin əvəzini çox yaxşı təmin edir. Uzun ömürlüdür və bir çox halda dişlərdə aşınmanı və çürüməni qarşısını alır.
Çatışmazlıqları: Sağlam dişlərə bağlı olduğu üçün bu dişlərdə müəyyən dərəcədə zədələnməyə səbəb ola bilər. Körpü protezləri üçün mövcud dişlərin sağlam olması vacibdir.
Mobil (Hərəkətli) Protezlər:
Mobil protezlər həm tam, həm də qismən diş əvəzləri üçün istifadə edilə bilər və çıxarıla bilər. Bu tip protezlər, dişlərdəki boşluqları doldurmaq və funksiyaları bərpa etmək üçün istifadə edilir.
Üstünlükləri: Dişlərin tamamilə çıxarılması və təkrarlanması asandır. Düşük qiymətə təklif olunur.
Çatışmazlıqları: Hərəkətli protezlər bəzən daha az komfortlu və dayanıqsız ola bilər. Protez yerindən çıxma və ya hərəkət etmə riski də vardır.
Resin-Bonded Protezlər (Maryland Protezləri):
Resin-bonded protezlər, əsasən ön dişlərdə istifadə edilir və dişlərə yapışdırılmışdır. Bu protezlər bir neçə sağlam dişə yapışan və bərkidilən süni dişlərdən ibarət olur.
Üstünlükləri: Estetik baxımdan yaxşıdır və dişlərə heç bir zədələnmə verməz. Həm də daha ucuz və az invazivdir.
Çatışmazlıqları: Yalnız ön dişlərdə istifadə edilə bilər və digər protez növlərinə nisbətən daha az davamlıdır.
Diş Protezinin Seçilməsi:
Diş protezlərinin seçimi, bir neçə amilə əsaslanır:
Dişin Sağlamlıq Vəziyyəti:
Protez seçimində ilk addım, mövcud dişlərin sağlamlıq vəziyyətini qiymətləndirməkdir. İmplantlar, dişlərin tamamilə itirildiyi hallarda ən yaxşı seçim ola bilər, lakin digər dişlər hələ mövcuddursa, qismən protez və ya körpü daha yaxşı seçim ola bilər.
Xəstənin Yaşı və Həyat Tərzi:
Həyat tərzinizə uyğun bir protez seçimi vacibdir. Məsələn, daha yüksək aktivliyə sahib bir şəxs, daha güclü və sabit protezlərə ehtiyac duyacaq, məsələn, implantlar və ya sabit körpülər.
Estetik Tələblər:
Ön dişlərdə estetik baxımdan təbii bir görünüşə sahib olmaq vacibdirsə, porselen və ya zirkonyum materialları istifadə edən protezlər daha yaxşı nəticələr verə bilər.
Büdcə:
Fərqli protez növləri müxtəlif qiymətlərə sahibdir. İmplantlar ən bahalı seçim olsa da, daha uzun ömürlüdür. Hərəkətli protezlər isə daha ucuzdur.
Nəticə:
Diş protezlərinin növləri və seçimi fərqli ehtiyaclara və şəraitlərə uyğun olaraq dəyişir. Dişlərinizi bərpa etmək və funksiyalarını yaxşılaşdırmaq üçün ən uyğun protez növünü seçmək üçün diş həkiminizlə məsləhətləşmək vacibdir. Həkiminiz sizin ağız və diş sağlamlığınızı nəzərə alaraq ən yaxşı müalicə planını təklif edəcəkdir.
