Kompensasiya Edilmiş Sirroz
Bu mərhələdə qaraciyər hələ də qismən normal işləyə bilir və simptomlar minimum səviyyədə olur.
Simptomlar: Tez-tez simptomsuz olur və ya yalnız yüngül simptomlarla (zəiflik, iştahsızlıq) müşayiət edilir. Xəstələr uzun müddət bu mərhələdə qala bilərlər.
Funksional Qabiliyyət: Qalan sağlam qaraciyər toxuması, zədələnmiş hissələrin funksiyasını müəyyən dərəcədə kompensasiya edə bilir.
Dekompensasiya Edilmiş Sirroz
Dekompensasiya mərhələsində qaraciyərin artıq normal funksiyalarını yerinə yetirmək üçün kifayət qədər sağlam toxuma qalmır.
Simptomlar və Fəsadlar:
Sarılıq: Dərinin və gözlərin saralması.
Assit: Qarın boşluğunda maye toplanması.
Hepatik Ensefalopatiya: Qaraciyərin detoksifikasiya edə bilmədiyi toksinlərin beyində yığılması nəticəsində zehni qarışıqlıq.
Varikoz Qanaxmaları: Qida borusundakı damarların genişlənməsi və qanaxması.
Çəki Azalması: Kütlə itkisi və əzələ zəifliyi.
Yorğunluq və Əzələ Zəifliyi.
Səbəbləri
Alkoqol İstifadəsi: Uzunmüddətli həddindən artıq alkoqol qəbulu.
Virus Hepatiti: Xüsusilə Hepatit B və C.
Qaraciyər Yağlanması: Xüsusilə alkoqolsuz steatohepatit (NASH).
Autoimmun Xəstəliklər: Autoimmun hepatit, ilkin öd yolları xolangiti.
Genetik Xəstəliklər: Wilson xəstəliyi, hemoxromatoz.
Diaqnoz
Qan Testləri: Qaraciyər fermentlərinin ölçülməsi, laxtalanma faktorları, bilirubin.
Görüntüləmə: Ultrasəs, maqnit-rezonans tomoqrafiya (MRT).
Biopsiya: Qaraciyər toxumasının mikroskopik araşdırılması.
Müalicə
Sirroz müalicəsi xəstəliyin səbəbinə və mərhələsinə əsaslanır:
Əsas Səbəbin Müalicəsi: Alkoqolun buraxılması, antiviral terapiya, autoimmun xəstəliklərdə immunosupressiv dərmanlar.
Fəsadların Müalicəsi: Assit üçün diuretiklər, varikoz qanaxmaları üçün endoskopik prosedurlar.
Yaşam Tərzi Dəyişiklikləri: Sağlam qidalanma, fiziki aktivlik, spirtli içkilərdən və toksinlərdən uzaq durmaq.
Qaraciyər Transplantasiyası: Ağır hallarda və digər müalicələr uğursuz olduqda.
Qaraciyər sirrozu erkən mərhələlərdə diaqnoz edilərsə, irəliləməsinin qarşısını almaq və fəsadları minimuma endirmək üçün müalicə mümkündür.
