Qaşınmanın səbəbləri
1. Dəri ilə əlaqəli səbəblər:
Quru dəri (kseroz):
Xüsusilə yaşlı insanlarda yayılmışdır. Qışda və ya quru mühitdə daha çox görülür.
Ekzema (atopik dermatit):
Dərinin qızarması, çatlaması və qaşınması.
Psoriaz:
Qalın, qırmızı və qabıqlı ləkələr.
Allergik reaksiyalar:
Sabun, kosmetika və ya kimyəvi maddələrə həssaslıq.
Qaşınan həşərat sancmaları:
Məsələn, ağcaqanad, bit, gənə və ya yataq həşəratları.
2. İnfeksiyalar:
Göbələk infeksiyaları:
Xüsusilə ayaq göbələyi və ya dəridə göbələk ləkələri.
Qaşınma xəstəliyi (sarcoptic mange):
Gənə infeksiyası nəticəsində dəridə şiddətli qaşınma.
Mantar infeksiyaları:
İsti və nəm bölgələrdə yaranan qaşınmalar.
Virus infeksiyaları:
Suçiçəyi və ya zona xəstəliyi.
3. Sistemik xəstəliklər:
Qaraciyər xəstəlikləri:
Xolestaz (öd yollarının tıxanması) zamanı qaşınma daha çox olur.
Böyrək xəstəlikləri:
Xroniki böyrək çatışmazlığı olanlarda tez-tez rast gəlinir.
Diabet:
Qan şəkərinin yüksəkliyi dəridə qaşınmaya səbəb ola bilər.
Tiroid problemləri:
Hipo- və ya hipertireoz.
4. Psixoloji səbəblər:
Stress və narahatlıq:
Emosional vəziyyətlər qaşınmanı artırır.
Psixogen qaşınma:
Heç bir fiziki səbəb olmadan yaranır.
5. Digər səbəblər:
Hamiləlik:
Hormonal dəyişikliklər nəticəsində qarında və bədənin digər yerlərində qaşınma.
Dərmanların yan təsiri:
Antibiotiklər, opioidlər və ya allergiya dərmanları.
Qaşınmanın əlamətləri
Qaşınmanın əlamətləri əsas səbəbdən asılı olaraq dəyişir. Lakin ümumiyyətlə aşağıdakılar müşahidə edilə bilər:
Dərinin qızarması və ya səpgilər:
Qaşınmanın olduğu yerdə qızartı və ya kiçik səpgilər yaranır.
Quruluq və ya çatlaqlar:
Xüsusilə quru dəridə.
Dərinin qalınlaşması və ya qabıqlanması:
Xroniki qaşınma nəticəsində.
Dəri yaraları:
Qaşıma səbəbindən.
Qaşıntı ilə əlaqəli yuxusuzluq və narahatlıq.
Qaşınmanın müalicəsi
Qaşınmanın müalicəsi səbəbə bağlıdır. Lakin simptomları azaltmaq üçün aşağıdakı üsullar tətbiq edilə bilər:
1. Evdə tətbiq edilə bilən üsullar:
Nəmləndirici istifadə edin:
Dərini nəmləndirən kremlər quru dərini rahatlaşdırır.
Soyuq kompres:
Qaşıyan sahəyə tətbiq edilə bilər.
Qısa dırnaqlar saxlayın:
Qaşıma nəticəsində yaranan dəri zədələnməsinin qarşısını almaq üçün.
Hipoallergen sabun və yuyucu vasitələr istifadə edin.
2. Dərman müalicəsi:
Antihistaminlər:
Allergik reaksiyalar üçün.
Kortikosteroid kremlər:
İltihab və qaşınmanı azaltmaq üçün.
Antifungal və ya antibiotiklər:
İnfeksiyalar üçün.
Dərmanla müalicə olunan sistemik xəstəliklər:
Qaraciyər və ya böyrək problemləri üçün müvafiq dərmanlar.
3. Digər üsullar:
Ultrabənövşəyi (UV) terapiya:
Psoriaz və ekzema kimi dəri xəstəlikləri üçün.
Psixoloji dəstək:
Stress və narahatlıqla bağlı qaşınmalar üçün.
Qaşınmanın qarşısını almaq üçün tövsiyələr
Dərinin təmizliyinə diqqət edin:
Yumşaq və qıcıqlandırıcı olmayan sabunlardan istifadə edin.
Yüngül və rahat geyimlər seçin:
Sintetik və dar paltarlardan çəkinin.
Bol su için:
Dərini nəmləndirmək üçün.
Allergenlərdən uzaq olun:
Mümkün allergik maddələrdən çəkinin.
Dəriyə qulluq edin:
Günəşdən qoruyucu vasitələrdən istifadə edin.
Hansı hallarda həkimə müraciət etmək lazımdır?
Qaşınma 2 həftədən çox davam edirsə.
Şiddətli qaşınma yuxu və ya gündəlik fəaliyyətlərə mane olursa.
Qaşıntı ilə yanaşı səpgilər, irin və ya qızdırma varsa.
Sistemik xəstəliklərdən şübhələnirsinizsə (böyrək, qaraciyər problemləri).
Qaşınma çox vaxt sadə bir problem kimi görünə bilər, lakin bəzi hallarda daha ciddi xəstəliklərin əlaməti ola bilər. Bu səbəbdən davamlı və ya narahatlıq yaradan qaşınma müşahidə edildikdə həkimə müraciət etmək vacibdir.
