Quru Öskürəyin Səbəbləri
1. İnfeksiyalar:
Viral infeksiyalar:
Qrip, soyuqdəymə və ya COVID-19 kimi viruslar.
Üst tənəffüs yolları infeksiyaları:
Boğaz və ya sinus iltihabı.
2. Allergiyalar:
Polen, ev tozu, ev heyvanlarının tükləri və ya digər allergenlər.
3. Tənəffüs yollarının qıcıqlanması:
Siqaret tüstüsü, kimyəvi buxarlar və ya çirklənmiş hava.
4. Astma:
Tənəffüs yollarının daralması və qıcıqlanması ilə müşayiət olunan öskürək.
5. Mədə turşusunun reflüsü (GERD):
Mədə turşusunun qida borusuna və ya boğaza qədər qalxması qıcıqlanmaya səbəb ola bilər.
6. Quru hava:
Xüsusilə qış aylarında quru hava tənəffüs yollarını quruda bilər.
7. Dərmanların yan təsiri:
ACE inhibitorları (qan təzyiqi dərmanları) quru öskürək yarada bilər.
8. Daha ciddi səbəblər:
Vərəm, xroniki obstruktiv ağciyər xəstəliyi (KOAH) və ya ağciyər xərçəngi (nadir hallarda).
Quru Öskürəyin Əlamətləri
Davamlı qıcıqlandırıcı öskürək.
Səs xırıltısı və boğazda qıcıqlanma hissi.
Gecələr daha da pisləşən öskürək.
Bəzən ürəkbulanma və ya baş ağrısı ilə müşayiət oluna bilər.
Quru Öskürəyin Müalicəsi
1. Evdə tətbiq edilə bilən üsullar:
Bal və limon:
1 çay qaşığı balı isti suya və ya çaya əlavə edərək qəbul edin. Bal boğazı sakitləşdirir və öskürəyi azaldır.
Zəncəfil:
Zəncəfili qaynadaraq çay kimi için. Zəncəfil tənəffüs yollarındakı iltihabı azaldır.
Duzlu su ilə qarqara:
Boğazdakı qıcıqlanmanı yüngülləşdirmək üçün təsirlidir.
Nanə çayı:
Nanə boğazı sakitləşdirir və tənəffüsü rahatlaşdırır.
Turp və bal qarışığı:
Turpun suyunu çıxarıb bala qarışdıraraq qəbul edin.
2. Nəmləndirilmiş mühit:
Evdə nəmləndirici cihazdan istifadə edin və ya isti duş qəbul edin.
Quru havadan qorunmaq üçün otaqları mütəmadi olaraq nəmləndirin.
3. Maye qəbulunu artırın:
Su, bitki çayları və bulyonlar qıcıqlanmış tənəffüs yollarını rahatlaşdırır.
4. Allergiyalardan qorunun:
Qıcıqlandırıcı maddələrdən, tüstü və allergenlərdən uzaq durun.
Dərman Müalicəsi
1. Öskürək kəsicilər:
Dekstrometorfan: Quru öskürəyi yüngülləşdirmək üçün istifadə edilir (reseptsiz satılır).
2. Allergiya əleyhinə dərmanlar:
Antihistaminlər: Allergik qıcıqlanmanı azaltmaq üçün faydalıdır.
3. Astma və ya bronxit üçün dərmanlar:
Bronxodilatatorlar: Tənəffüs yollarını genişləndirir.
İnhalerlər: Astma ilə əlaqəli quru öskürəkdə təsirlidir.
4. Reflü ilə əlaqəli öskürək:
Mədə turşusunu idarə edən dərmanlar (proton pompa inhibitorları) təyin edilə bilər.
Quru Öskürəyin Qarşısını Almaq Üçün Tövsiyələr
Siqaretdən çəkinin:
Aktiv və passiv siqaret tüstüsü tənəffüs yollarını qıcıqlandıra bilər.
Quru havada qorunun:
Havanı nəmləndirən cihazlardan istifadə edin.
İmmuniteti gücləndirin:
Sağlam qidalanma və nizamlı yuxu.
Allergenləri məhdudlaşdırın:
Toz, heyvan tükləri və polenlə təmasdan qaçın.
Yaxşı havalandırılan mühitlərdə olun:
Təmiz hava tənəffüs yollarını rahatladır.
Hansı Hallarda Həkimə Müraciət Etmək Lazımdır?
Quru öskürək 3 həftədən çox davam edirsə.
Tənəffüs çətinliyi və ya sinə ağrısı varsa.
Qanlı öskürək müşahidə olunursa.
Yüksək qızdırma və ya yorğunluqla birlikdədirsə.
Astma, KOAH və ya digər xroniki tənəffüs problemləriniz varsa.
Quru öskürək əksər hallarda yüngül və müvəqqəti bir problemdir. Evdə müalicə üsulları və həyat tərzi dəyişiklikləri ilə əlamətləri yüngülləşdirmək mümkündür. Ancaq ciddi və ya davamlı hallarda mütləq həkimə müraciət etmək lazımdır.
