REFLÜKS NECƏ BÜTÜN OLUR?
İnsanlarda yemək borusu ilə mədə arasında keçidi tənzimləyən çox mürəkkəb qapaq sistemi mövcuddur.Bununla mədədəki qidaların, xüsusilə turşu və ödün qida borusuna qaçmasının qarşısı alınır. Reflüksün ən əhəmiyyətli səbəbi bu qapaq sisteminin qeyri-kafi olması və ya xalq arasında mədə yırtığı kimi tanınan qapaq sisteminin qarın boşluğundan sinə boşluğuna sürüşməsi və nəticədə qapağın qeyri-kafi işləməsidir.
XƏSTƏLƏRİN HANSI ŞİKAYƏTLƏRİ VAR?
Mədənin yuxarı hissəsindən başlayan və qabırğa qəfəsinin orta xətti boyunca yayıla bilən yanma ən tipik şikayətdir.Bunun səbəbi normalda mədədə olması lazım olan turşu və ödün qida borusuna qaçması nəticəsində yaranan zərərdir. buna davamlı olmayan daxili astar. . Mədə məzmunu qırtlağa keçdikcə boğazda ağrı, səs səsi və öskürək baş verə bilər.
Səbəbsiz öskürək olan üç xəstədən ikisində reflü var.Yenə də bəzi hallarda reflü ilə astma arasında sıx əlaqə var. Normal ürək angioqrafiyası olan xəstələrin yarısında reflü xəstəliyi var.
Xəstəliyin sonrakı mərhələlərində gecə mədədəki maddələr tənəffüs yollarına qaçdığı üçün yuxudan ani oyanmalar ola bilər.Elmi araşdırmalar reflü xəstəliyinin ürək çatışmazlığı qədər insanların həyat keyfiyyətini pozduğunu ortaya qoyur.
REFLÜKS NİYƏ GÜNDƏMDƏDİR?
Tibb dünyası inkişaf edən diaqnostika və kliniki müayinə üsulları ilə reflü xəstəliyinin ən çox rast gəlinən xəstəlik olduğunu ortaya çıxarıb.Ölkəmizdə aparılan ilkin araşdırmalar göstərir ki, qərb ölkələrində olduğu kimi hər 5 nəfərdən birində reflü var.Bu nisbətin ədədi göstəricisi ölkəmizdə 10 milyona yaxın reflü xəstəsi var.Təəssüf ki, reflü xəstəliyi Son illərə qədər həkimlər üçün asan olduğu üçün bəzən Qastrit diaqnozunun kölgəsində qalırdı.
Qastritin ən çox yayılmış səbəbi Helicobacter pylori mikrobudur.Heç bir şikayəti olmayan insanlarda H.pylori aşkar edilsə belə destruktiv müalicələrə ehtiyac qalmır. Mədə şikayətləri və H. pylori olan xəstələrdə antibiotik müalicəsi ilə şikayətlərinin yalnız 9%-i keçib gedir. Ölkəmizdə H.Pylori müalicəsi lüzumsuz tətbiq edilir və bu xəstələrin əksəriyyətində reflü olduğu üçün şikayətləri təkrarlanır.
REFLÜKS XƏSTƏLİKLƏRİNİN MÜALİCƏSİ NECƏDİR?
Reflüks xəstələri az miqdarda yemək yeməli və xüsusilə tox mədədə uzanmamalıdırlar. Yağlı qidalar, xəmir məmulatları, çiy tərəvəzlər, meyvələr, tomat pastası, çay, qəhvə, turşulu içkilər və xüsusilə spirtdən uzaq durmaq lazımdır. Ağır idmanla məşğul olmamalı, çarpayıda 30 dərəcə maili, mümkün qədər sol tərəfinə baxaraq uzanmalıdır. Xəstəliyin gedişində qida rejimlərinin və sosial həyat tədbirlərinin əhəmiyyətli faydası olduğuna dair elmi dəlil yoxdur.
Xəstəliyin müalicəsində ən təsirli agent proton pompası inhibitorları adlanan dərmanların istifadəsidir. Mədə yırtığı və ya yemək borusunda yaraları olan reflü xəstələri bu dərmanlardan ömür boyu istifadə etməli ola bilər.
REFLUKSÜN DAİMİ MÜALİCƏSİ
Laparoskopik cərrahiyyə uzunmüddətli nəticələri məlum olan reflü xəstəliyinin yeganə qalıcı müalicə üsuludur.Laparoskopik cərrahiyyə xüsusilə bu vəziyyətdə olan xəstələrdə qalıcı sağalma təmin edə bilər.Dərmanların daimi istifadəsinə qənaət edən və həyat keyfiyyətini yüksəldən bir seçimdir. .
ABŞ-da hər il 70000 laparoskopik cərrahiyyə əməliyyatı həyata keçirilir ki, bu da öd kisəsi laparoskopik reflü əməliyyatından sonra ən çox edilən ikinci əməliyyatdır.
Laparoskopik əməliyyatdan sonra xəstə bir gün xəstəxanada qalır və ertəsi gün ağızdan qidalanır. Əməliyyatdan sonra xəstələrin gördüyü qida rejimlərinə və sosial tədbirlərə ehtiyac yoxdur.Mövzuda təcrübəli cərrahların əməliyyatından sonra uzun müddətdə %90-ın üzərində müvəffəqiyyət nisbəti var.
