🦴 Sınıq növləri nədir?
1. 🧱 Sadə (qapalı) sınıq
Sümük qırılır, amma dəri bütöv qalır
Şişkinlik, ağrı, hərəkətsizlik ola bilər
İnfeksiya riski azdır
2. 🚨 Açıq sınıq (komplike sınıq)
Sümük qırıldıqdan sonra dəri səthini də deşir, çöldən görünə bilər
İnfeksiya və qanaxma riski yüksəkdir
Təcili müdaxilə və tez antiseptik tədbirlər vacibdir
3. 🔹 Xırdalanmış (kominutiv) sınıq
Sümük 2-dən çox hissəyə parçalanır
Yüksək enerjili travma (qəza, partlayış və s.) ilə bağlı olur
Müalicəsi daha çətindir; tez-tez əməliyyat və implantlar lazım olur
📌 Sınıqların digər növləri də vardır:
NövAçıqlama
🪃 Təsbit olunmamış sınıqSümük qırılıb, amma hissələr bir-birindən ayrılmayıb
📏 Deplase olmuş sınıqQırıq hissələr bir-birindən ayrılıb və yerindən oynayıb
🪛 Spiral sınıqSümük üzərində fırlanma qüvvəsi nəticəsində spiral formada qırıq yaranır
🍫 Yaş budaq sınığıUşaqlarda görülür; sümük tam qırılmadan yalnız bir hissəsi çatlayır
🧠 Əlamətləri (Hər növ üçün ortaq ola bilər):
Kəskin ağrı
Zədələnən sahədə şişkinlik və göyərmə
Hərəkət məhdudiyyəti və ya qeyri-təbii hərəkət
Dəyişmiş sümük forması
Sümük uclarının sürtünmə səsi (krepitasiya)
Açıq sınıqlarda qan və sümük görünməsi
🛠️ Müalicə Yolları
Müalicə üsuluİstifadə sahəsi
🩹 Gips və ya atelSadə və yerindən tərpənməyən sınıqlar üçün
🔩 Daxili fiksasiya (vidalar, plitələr, millər)Açıq və ya xırdalanmış sınıqlarda cərrahi müdaxilə ilə
🛠️ Xarici fiksatorlarSümüyün xaricindən cihazlarla fiksasiya – çətin və infeksiyalı hallar üçün
💊 Ağrıkəsicilər və antibiotiklərAğrı və infeksiya riskinə qarşı
🧘♀️ Fiziki terapiyaSınıq sağaldıqdan sonra hərəkətliliyi bərpa etmək üçün
⛑️ Sınıq halında ilkin yardım necə olmalıdır?
Zədələnmiş sahəni hərəkət etdirməyin
Mümkünsə atel (sabitleyici) ilə bərkitmək
Açıq sınıq varsa, təmiz bir parçayla örtüb qanaxmanı yavaşlatmaq
Soyuq kompres (buz) tətbiq etmək – ağrını və şişi azaldar
Təcili tibbi yardım çağırın – xüsusilə açıq və çox parçalı sınıqlarda
🧬 Sınıqların sağalma müddəti:
Bədən bölgəsiTəxmini sağalma müddəti
Qol, əllər4–6 həftə
Ayaq, diz, topuq6–12 həftə
Çanaq və onurğa2–4 ay və ya daha çox
UşaqlardaDaha sürətli (3–5 həftə)
Yaş, sümük quruluşu, vitamin səviyyəsi (xüsusilə D və K), siqaret və şəkərli diabet sağalma müddətini təsir edə bilər.
✅ Sınıqlardan sonra diqqət edilməli məqamlar:
Sümük tam bərpa olunana qədər çəki verməmək və yüklənməmək
Gipsli bölgəni quru saxlamaq
Fiziki terapiya ilə hərəkətliliyi və gücü bərpa etmək
Qidalanmaya diqqət (zülal, kalsium, D vitamini)
Siqaret çəkməmək – sümük sağalmasını yavaşladır
🧾 Nəticə olaraq:
Sınıqlar müxtəlif formalarda ola bilər – sadə, açıq və ya xırdalanmış
Düzgün ilk yardım və tibbi müdaxilə ilə sümük funksional şəkildə bərpa oluna bilər
Davamlı həkim nəzarəti və reabilitasiya – tam sağalmanın əsas şərtidir
