Ürək-Damar Xəstəlikləri
Koronar Arteriya Xəstəliyi (KAX):
Səbəbləri: Ürəyin koronar arteriyalarında yağlı lövhələrin yığılması və ateroskleroz.
Əlamətləri: Sinə ağrısı (angina), nəfəs darlığı və ürək tutması.
Müalicə: Həyat tərzi dəyişikliyi, dərmanlar, stent qoyulması və ya bypass əməliyyatı.
Ürək Tutması (Miokard İnfarktı):
Səbəbləri: Ürək əzələsinə qan axınının qəfil dayanması, adətən koronar arteriyaların tıxanması səbəbindən.
Əlamətləri: Sinə ağrısı, sol qola və ya çiyinə yayılan ağrı, tərləmə, ürəkbulanma və nəfəs darlığı.
Müalicə: Təcili tibbi yardım, tromb əleyhinə dərmanlar, stent və ya bypass əməliyyatı.
Hipertoniya (Yüksək Təzyiq):
Səbəbləri: Stress, genetika, artıq çəki, yüksək duzlu qidalanma və oturaq həyat tərzi.
Əlamətləri: Adətən simptomsuz olur, lakin baş ağrısı, başgicəllənmə və burun qanaması görülə bilər.
Müalicə: Sağlam qidalanma, fiziki aktivlik, dərmanlar və stressin idarə olunması.
Aritmiya:
Səbəbləri: Elektrik siqnallarında pozuntu, ürəkdə zədələr və ya elektrolit balanssızlığı.
Əlamətləri: Ürək döyüntülərinin nizamsız və ya anormal sürətdə olması.
Müalicə: Dərmanlar, kateter ablasiya, kardiostimulyator və ya kardioverter-defibrilator cihazları.
Ürək Çatışmazlığı:
Səbəbləri: KAX, hipertoniya, ürək əzələsinin zəifliyi və ya infeksiyalar.
Əlamətləri: Nəfəs darlığı, yorğunluq, ayaqlarda şişlik, ürək döyüntülərinin sürətlənməsi.
Müalicə: Dərmanlar, yaşam tərzi dəyişiklikləri, ürək köçürülməsi və ya cihazlarla dəstək.
Periferik Arteriya Xəstəliyi:
Səbəbləri: Ateroskleroz və ya damarların sıxılması.
Əlamətləri: Ayaq ağrısı (claudication), ətraflarda soyuma və ya uyuşma.
Müalicə: Dərmanlar, fiziki terapiya, angioplastika və ya bypass əməliyyatı.
Vuruş (İnsult):
Səbəbləri: Beyinə qan axınının qəfil dayanması, tromb və ya qanaxma.
Əlamətləri: Üz, qol və ya ayaqda qəfil zəiflik, nitq pozuntusu, görmə problemi.
Müalicə: Təcili tibbi yardım, tromb əleyhinə dərmanlar, fiziki terapiya.
Profilaktika və İdarəetmə
Sağlam Qidalanma: Aşağı duzlu, şəkərsiz və yağsız qidalar qəbul edin.
Fiziki Aktivlik: Gündə ən az 30 dəqiqə gəzinti və ya yüngül idman.
Stressin Azaldılması: Meditasiya və ya rahatlama məşqləri.
Tütün və Alkoqoldan Çəkinmək: Siqaret və yüksək miqdarda spirt istehlakını azaltmaq.
Mütəmadi Tibbi Müayinələr: Təzyiq, qandakı yağ səviyyələri və qan şəkəri nəzarət altında saxlanmalıdır.
Bu xəstəliklərin erkən diaqnozu və effektiv müalicəsi ilə xəstələrin həyat keyfiyyətini artırmaq və fəsadların qarşısını almaq mümkündür.
