Ürək Xırıltısının Növləri
Zərərsiz Ürək Xırıltısı (Funksional Murmur)
Ciddi bir ürək problemi ilə əlaqəli deyil. Xüsusilə uşaqlarda və həddindən artıq fiziki aktiv olan insanlarda rast gəlinir.
Böyümə dövründə və ya hamiləlikdə meydana gələ bilər.
Patoloji Ürək Xırıltısı
Ürək strukturlarında və ya qan dövranında ciddi problemlərə bağlıdır. Ürək klapanlarının və ya damarlarının zədələnməsi nəticəsində yaranır.
Ürək Xırıltısının Səbəbləri
Ürək Klapanı Problemləri
Mitral stenoz: Sol ürək klapanının daralması.
Aorta çatışmazlığı: Aorta klapanının tam bağlanmaması.
Mitral çatışmazlığı: Qanın geri axmasına səbəb olan klapan zədələnməsi.
Anadangəlmə Ürək Qüsurları
Doğuşdan gələn ürəkdəki anormal dəliklər və ya struktural pozğunluqlar.
Ürəkdə Yüksək Qan Axını Sürəti
Hiperaktiv tiroid (hipertireoz), hamiləlik və ya anemiya zamanı qan axınının sürətlənməsi.
İnfeksiyalar və İltihablar
Revmatik ürək xəstəliyi: Streptokok infeksiyasının nəticəsində ürək klapanlarının zədələnməsi.
Endokardit: Ürəyin daxili təbəqəsinin infeksiyası.
Digər Xəstəliklər
Yüksək qan təzyiqi (hipertoniya).
Ateroskleroz: Damarların daralması və sərtləşməsi.
Ürək Xırıltısının Zərərləri və Riskləri
Ürək xırıltısının zərərləri əsasən patoloji və ya ciddi ürək problemlərinə bağlı olduğu hallarda meydana gəlir:
Ürək Klapan Problemlərinə Səbəb Olan Fəsadlar
Ürək çatışmazlığı: Ürək düzgün işləyə bilmədikdə bədənə kifayət qədər qan pompalaya bilmir.
Qanın geri axması: Mitral və aorta çatışmazlığı zamanı qanın düzgün istiqamətdə axmaması, ürəkdə yüklənməyə səbəb olur.
Anadangəlmə Ürək Qüsurlarında
Uşaqlarda inkişaf geriliyi, fiziki zəiflik və nəfəs darlığı baş verə bilər.
Gec diaqnoz qoyulduqda həyat keyfiyyətini aşağı sala və erkən ölüm riskini artıra bilər.
Ürək İltihabı və İnfeksiyalar
Endokardit və ya miokardit: Ürək toxumasının zədələnməsinə səbəb ola bilər və bu vəziyyət ölümcül ola bilər.
Arterial və Venoz Dövran Problemləri
Qan dövranının pozulması bədənin digər orqanlarına təsir edir və böyrək, qaraciyər və beyin kimi həyati orqanların funksiyasını zəiflədir.
Aritmiya
Qan axınının pozulması ürək ritminin pozulmasına səbəb ola bilər ki, bu da ani ürək dayanması riskini artırır.
Ürək Böyüməsi (Kardiomeqaliya)
Ürək davamlı yükləndikdə böyüyərək funksiyasını itirə bilər.
Ürək Xırıltısının Əlamətləri
Əgər ürək xırıltısı ciddi bir problemdən qaynaqlanırsa, aşağıdakı əlamətlər müşahidə edilə bilər:
Nəfəs darlığı (xüsusilə fiziki fəaliyyət zamanı).
Tez yorulma və halsızlıq.
Döş qəfəsində ağrı və ya sıxılma hissi.
Baş gicəllənməsi və bayılma.
Ürək döyüntüsündə nizamsızlıq (aritmiya).
Dəri və dodaqlarda göyərmə (sianoz).
Şişkinlik: Əsasən ayaqlarda və qarında maye toplanması.
Ürək Xırıltısının Diaqnozu
Ürək xırıltısının səbəbini müəyyən etmək üçün aşağıdakı müayinələr aparılır:
Ekokardioqrafiya (EKO): Ürəyin strukturu və qan axını qiymətləndirilir.
Elektrokardioqramma (EKQ): Ürək ritmi və funksiyası analiz edilir.
Rentgen: Ürək və ağciyərlərin vəziyyəti qiymətləndirilir.
Angioqrafiya: Ürək damarlarındakı daralma və problemləri müəyyən edir.
Qan testləri: İnfeksiya və qan xəstəliklərini müəyyənləşdirmək üçün.
Ürək Xırıltısının Müalicəsi
Müalicə ürək xırıltısının səbəbindən asılı olaraq dəyişir:
Dərman Müalicəsi
Diuretiklər: Maye yığılmasını azaltmaq üçün.
Beta-blokerlər: Ürək döyüntüsünü tənzimləyir.
Antikoaqulyantlar: Qan laxtalanmasının qarşısını alır.
Cərrahi Müdaxilə
Klapan təmiri və ya dəyişdirilməsi: Əgər klapanlarda problem varsa.
Anadangəlmə qüsurların cərrahiyyəsi: Dəliklərin bağlanması və ya struktur problemlərin düzəldilməsi.
Yaşam Tərzi Dəyişiklikləri
Sağlam və balanslı qidalanma.
Fiziki fəaliyyəti nəzarət altında saxlamaq.
Siqaretdən və spirtli içkilərdən uzaq durmaq.
Nəticə
Ürək xırıltısı hər zaman təhlükəli olmaya bilər, lakin bəzi hallarda ciddi ürək xəstəliklərinin əlaməti ola bilər. Əgər nəfəs darlığı, sinə ağrısı və yorğunluq kimi simptomlarla müşayiət olunursa, vaxt itirmədən kardioloqa müraciət etmək vacibdir. Erkən diaqnoz və müalicə həyat keyfiyyətinizi yaxşılaşdırar və ciddi fəsadların qarşısını alar.
