Müqayisənin Zərərləri:
Özünə inamsızlıq və depresiya:
Uşaqlar daim başqaları ilə müqayisə edildikdə, özünə inamları zəifləyir və özlərini kiçik hiss edirlər. Bu, onların özünə hörmətini və motivasiyasını azaldır. Nəticədə, bəzi uşaqlar depresiya və ya narahatlıq kimi emosional çətinliklərlə qarşılaşa bilərlər.
Bədbinlik və Təzyiq:
Müqayisələr, uşaqlarda bədbinlik hissi və həddindən artıq təzyiq yarada bilər. Uşaqlar, çox vaxt valideynlərinin gözləntilərinə çatmağa çalışaraq özlərini tələblərin altına hiss edirlər, bu da onları yorur və məyus edir.
Mükəmməllik Təzyiqi:
Uşaqlar mükəmməl olmaya və başqalarına bənzəməyə çalışarkən, özlərinin bənzərsiz xüsusiyyətlərini itirə bilərlər. Onlar öz fərdi qabiliyyətlərini və maraqlarını dərk etməyi çətinləşdirə bilərlər.
Sosial Problemlər:
Müqayisələr, uşaqlar arasında əməkdaşlıq və səmimi əlaqələr qurmaq əvəzinə, rəqabət hissini gücləndirə bilər. Bu, onların dostluqlarını zəiflədə bilər və sosial adaptasiya çətinliklərinə səbəb ola bilər.
Yaradıcılığın və İnkişafın Bozulması:
Müqayisə etmək, uşaqların öz kreativliklərini və özlərini ifadə etmə qabiliyyətlərini məhdudlaşdıra bilər. Onlar yalnız başqalarının göstəricilərinə uyğunlaşmağa çalışırlar və öz bacarıqlarını inkişaf etdirməkdə çətinlik çəkə bilərlər.
Nə etməliyik?
Fərdi İnkişafı Təşviq Etmək:
Uşaqların inkişafı, onların fərdi qabiliyyətləri və maraqlarına əsaslanmalıdır. Valideynlər uşaqlarına özlərini ən yaxşı versiya etmək üçün ilham verməli, lakin bunu başqaları ilə müqayisə etmədən etməlidirlər.
Hər bir uşağın bacarıqları fərqlidir və fərqli inkişaf sürətlərində ola bilər. Bu, onların unikal xüsusiyyətlərini təqdir etməyi öyrətmək vacibdir.
Uşaqların Çalışmalarını və Uğurlarını Təqdir Etmək:
Müqayisələr əvəzinə, uşaqların öz uğurlarını və səyini qiymətləndirmək lazımdır. "Sən bu işi çox yaxşı bacardın" demək, uşağa özünü yaxşı hiss etdirməyə və gələcəkdə də daha çox səy göstərməyə təşviq edər.
Onların çətinlikləri və zəif tərəfləri ilə əlaqədar təzyiq yaratmaqdan çox, onları daha çox çalışmağa və inkişaf etməyə təşviq etmək lazımdır.
Uşaqlara Qəbul və Dəstək Göstərmək:
Valideynlər uşaqlarına hər halda onların yanında olduqlarını göstərməli, həmçinin sevdiklərini və qəbul edildiklərini hiss etdirməlidir. Uşaqların təcrübələrini dinləmək və onlara dəstək olmaq, onların inkişafını müsbət təsir edir.
Uşaqların səhvləri etməyə və onlardan dərs almağa imkan vermək, onların özünü daha güclü hiss etməsinə kömək edir.
Pozitiv və Sağlam Əlaqələr Qurmaq:
Müqayisələr yerinə, uşaqlarla açıq və dürüst danışmaq vacibdir. Uşaqların düşüncə və hisslərini başa düşmək, həmçinin onları dinləmək, onların psixoloji sağlamlığını qorumağa kömək edir.
Həm də sosial olaraq, uşaqlara şəxsi hədəflər qoymağı öyrətmək, başqalarına görə deyil, özləri üçün çalışmaq üçün ilham verə bilər.
Səhvlərdən Dərs Almaq:
Uşaqlara səhvlərin normal olduğunu və hər səhv addımın bir öyrənmə fürsəti olduğunu izah etmək çox vacibdir. Səhvləri qəbul etmək, onlardan öyrənmək və hər addımda irəliləmək, uşaqların özlərinə daha çox inam qazanmasına kömək edir.
Mükəmməllik Yerləştirmək:
Mükəmməllik anlayışını uşaqlara "hər şeyin doğru olması" kimi deyil, "işin ən yaxşı şəkildə edilməsi" kimi təqdim etmək lazımdır. Yalnız öz inkişaflarına fokuslanmaq və öz potensiallarını tapmağa yönəlmək, uşaqların sağlıqlı və səmimi bir inkişaf yolu izləmələrinə kömək edir.
Nəticə:
Valideynlər üçün ən vacib olan, uşaqlarını başqaları ilə müqayisə etməmək, onların fərdi xüsusiyyətlərini qiymətləndirmək və öz hədəflərini öz sürətində və gücündə tapmalarına dəstək olmaqdır. Müqayisələr, uşağın özünə inamını zədələyə bilər və onları davamlı narahat edə bilər. Uşaqlara, öz imkanlarına və güclərinə inanmağı öyrətmək, uzun müddətdə daha güclü və xoşbəxt fərdlər yetişdirməyə kömək edər.
