Plastik cərrahiyyədə botoks müalicəsinin əsas məqsədləri; göz ətrafı qırışlar, alın və qaş arası üz qırışları, dodaq ətrafı qırışlar, boyun qırışları, yanaqların sallanması, qoltuqaltı, ovuc içi və ayaq altının tərləməsi (hiperhidroz).
Botoks tətbiqində botulinum toksini deyilən toksindən istifadə edilir. Təhlükəsiz şəkildə tətbiq oluna bilər. Tətbiq edilən bölgədəki əzələləri daha az işlətməklə öz təsirini göstərir.Bütün bədənə yayılır və tətbiq olunduğu bölgədən başqa digər bölgələrdəki əzələlərə təsir etmir. Botoks müalicəsi üz nahiyəsində qırışlara səbəb olan əzələlərin fəaliyyətini azaldır. Müəyyən nisbətlərdə müəyyən əzələlərə tətbiq olunur. Qaşlarını çataraq hirsli görünən insanların qaşlarını çatmasının qarşısını alır, qaşlar arasındakı cizgiləri yox edir və insanı daha gözəl göstərir. Göz ətrafındakı qırışları azaldaraq yorğun və köhnə üz ifadəsini düzəldir. Bundan əlavə, üzü aşağı çəkən əzələləri zəiflətdiyi üçün yaşla özünü göstərən üz və qaş sallanmalarını da gecikdirir. Beləliklə, üzdəki təbii ifadəyə zərər vermədən qırışların qarşısı alınır və sallanmalar düzəldilir. Botulinum toksini əzələ daralmasında təsirli olan sinir-əzələ qovşağında zülallara bağlanır və əzələ daralmasını stimullaşdıran asetilkolin ifrazının qarşısını alır. Beləliklə, təsiri keçənə qədər əzələlərin hərəkətini müvəqqəti olaraq azaldır və ya qarşısını alır. Botoks tətbiqi ilə hərəkət edə bilməyən nahiyələrdə əzələlərin yaratdığı qırışlar və sallanmalar düzəldilir.
Botoks preparatları toz şəklində şüşələrdə mövcuddur. Həkimin tətbiqi üstünlüklərinə uyğun olaraq müəyyən miqdarda fizioloji salin ilə seyreltilməlidir. Seyreltmə prosesindən sonra qırışlara səbəb olan əzələləri zəiflətmək üçün hər əzələ üçün ayrı-ayrılıqda əzələyə az miqdarda vurulur. Botox tətbiqi 5-10 dəqiqə çəkir. Çox az miqdarda dərman çox nazik iynələrlə yeridildiyi üçün narahatlıq və ağrı minimaldır. Anesteziya tələb etmir. Tətbiqdən dərhal sonra gündəlik həyata qayıda bilərsiniz. Nadir hallarda, müvəqqəti göyərmə və qızartı meydana gələ bilər. Prosedurdan sonra 6-8 saat ərzində irəli əyilmək və inyeksiya sahəsini masaj etməkdən çəkinmək lazımdır.
Təsiri 2-ci gündən sonra görünməyə başlayır. Tam effektin baş verməsi üçün orta hesabla 10-14 gün lazımdır. Ümumiyyətlə, xəstə 10-cu gündə təkrar görülür və lazım gəldikdə az miqdarda əlavə doza əlavə edilə bilər. Botoks tətbiqinin təsiri orta hesabla 4-6 ay davam edir. Effektin davam etməsi arzu edilirsə, təkrarlanmalıdır. Təkrar tətbiqlərlə daha qalıcı nəticələr əldə edilir. Botoks tətbiqinin təsiri azaldıqca, xətlər ümumiyyətlə daha az nəzərə çarpır və daha az dərin görünür. Bu görünüşü qorumaq və mümkün qədər qalıcı etmək üçün uzun fasilələr olmadan ən azı 5-6 tətbiq tələb olunur. Təkrar tətbiqlərdən sonra aşağı dozalar ümumiyyətlə kifayətdir.
Kişi və qadınlara tətbiq edilən botoks müalicəsində fərqlər var. Kişilərin əzələ quruluşu və gücü daha çox olduğundan, botoks müalicəsi fərqli şəkildə planlaşdırılmalıdır. Kişilərin üz quruluşunda kəskin cizgilərin və ifadələrin qorunmaması qadın görünüşünə səbəb ola bilər. Tətbiqdən əvvəl aspirin və buna bənzər ağrıkəsicilər, gingko törəmələri, sarımsaq, jenşen və ya C vitamini istifadə edənlərdə göyərmə riski yüksəkdir. Onları kəsmək qətiyyən lazım deyil, amma bilinməlidir ki, onlardan istifadə edən insanlarda müəyyən qədər göyərmə ehtimalı var. Dərinin təravətləndirilməsinə yönəlmiş üsullar botoksun təsir müddətini qısalda bilər. Ona görə də bu prosedurlar botoks tətbiqindən ən tez 2-3 həftə sonra edilməlidir. Mümkünsə bu üsullar tətbiq edildikdən sonra botoks tətbiq edilməlidir. Botoks çox yan təsirləri olan bir üsul deyil. Tətbiqdən sonra çox qısa müddətli qızartı və ödem ola bilər. Çox nadir hallarda, qonşu əzələlərə təsir edən toksin səbəbiylə müvəqqəti asimmetriya və ya göz qapaqlarının aşağı salınması baş verə bilər, lakin yaxşılaşma adətən bir ay ərzində müşahidə olunur.
