Kişilərdən daha çox qadınlarda rast gəlinir.
Xərçəng, ağciyər və ürək xəstəlikləri siqaret çəkməyənlərdə də müşahidə oluna bilər, Buerger xəstəliyi isə yalnız siqaret çəkənlərdə və ağır siqaret tüstüsünə məruz qalan passiv siqaret çəkənlərdə müşahidə olunur. Buerger xəstəliyinə tutulanların əksəriyyəti 30-50 yaş arası siqaret aludəçisi kişilərdir. Son araşdırmalarda qadınlarda da görülməyə başladığı müəyyən edilmişdir.
Sağalmayan yaralara səbəb ola bilər
Buerger xəstəliyi daha çox ayaq damarlarında, daha az tez-tez əl və qol damarlarında baş verir. Damar tıxandıqda, barmaqlara qan axını azalır. Gəzmək ağrılıdır. Xəstəlik irəliləyirsə, barmaqlarda ağrılar, uzun müddət sağalmayan yaralar və qanqrena səbəb olur. Qanqren müalicə olunmazsa, barmaqların və bəzən ayaqların amputasiyasına səbəb ola bilər. Buerger xəstəliyi olan xəstələrin dörddə birində barmaq və ya ayaq amputasiyası məcburi olur.
Simptomlar həyatı alt-üst edir
· Gəzərkən ayaq altı və ayaq əzələlərində ağrı. Bu ağrı digər damar tıxanmaları kimidir. Gəzərkən başlayır, dincəldikdə isə gedir. Sürətlə yerimək, yoxuşa çıxmaq çox çətindir.
· Ayaqlar və barmaqlar soyuqdur.
· Ayaqlarda və barmaqlarda uyuşma ola bilər.
· Xəstəlik inkişaf edərsə, ayaq barmaqlarında və dabanlarda yaralar yarana bilər.
· Barmaqlarda qanqrena əmələ gəlir və barmaqların və bəzən ayağın amputasiyası lazım ola bilər.
Ən təsirli müalicə üsulu siqareti tərgitməkdir.
Buerger xəstəliyi adətən siqareti dayandırdıqda inkişafını dayandırır. Bu zaman xəstəlik pisləşmir. Müalicələrdən daha vacib olan xəstənin siqareti tərgitmə qabiliyyətidir. Ancaq siqareti buraxana qədər meydana gələn tıxanmış damarlar özbaşına və ya hər hansı dərman vasitəsi ilə açıla bilməz. Buerger xəstəliyində ən böyük problem damarların tıxanmasıdır. Bütün şikayətlər ondan asılıdır. Bu səbəbdən qəti müalicə bu damarların tıxanmasının qarşısını almaqdır. Nadir hallarda yaxşılaşma cərrahiyyə və ya angioqrafiya - balon dilatasiya üsullarından istifadə etməklə əldə edilə bilər. Ancaq hər bir xəstə siqareti mütləq tərk etməlidir. Əks halda, damar yenidən tıxanır.
Buerger xəstəliyinə tutulmamaq üçün…
Cəmiyyətin maarifləndirilməsinin artırılması çox vacibdir. Əllərdə və ayaqlarda soyuqluq, qaşınma və uyuşma siqaret çəkəndə Buerger xəstəliyinin ilk əlamətləri ola bilər. Siqaretdən və passiv siqaretdən mümkün qədər tez qurtulmaq bu xəstəliyin qarşısının alınmasında ən vacib addımdır.
