Göz İltihabının Növləri
Göz içi iltihabının növləri iltihabın yerləşdiyi yerə görə təsnif edilir:
Anterior uveit (iridosiklit)
İltihab iris və silial cisimdə baş verir. Ən çox rast gəlinən formadır.
Aralıq uveit
İltihab gözün orta hissəsində, xüsusilə vitreus cismi (gözün içindəki jeleyə bənzər maye) ətrafında yerləşir.
Posterior uveit
İltihab koroid təbəqəsində və göz dibində baş verir. Daha nadir, lakin ciddi formadır.
Pan-uveit
Gözün hər üç təbəqəsi (iris, silial cisim və koroid) iltihablanır.
Göz İçi İltihabının Səbəbləri
Göz iltihabına müxtəlif faktorlar səbəb ola bilər:
İnfeksiyalar
Bakteriyalar: Sifilis, vərəm, Lyme xəstəliyi.
Viruslar: Herpes simplex, Herpes zoster, CMV (sitomeqalovirus).
Göbələklər: Kandida və Aspergillus.
Parazitlər: Toksoplazma.
Autoimmun xəstəliklər
Behçet xəstəliyi.
Revmatoid artrit.
Ankilozan spondilit.
Lupus (Sistemik Qırmızı Qurdeşənəyi).
Travma və yaralanmalar
Gözə dəyən zərbələr və ya göz cərrahiyyəsi sonrası inkişaf edən iltihab.
Göz daxili xərçənglər
Nadir hallarda gözün daxili strukturlarında şişlər iltihaba səbəb ola bilər.
Səbəbi bilinməyən hallar
Bəzi hallarda iltihabın dəqiq səbəbi müəyyən edilə bilmir (idiyopatik uveit).
Göz İçi İltihabının Simptomları
Göz iltihabının simptomları yerləşdiyi bölgəyə və şiddətinə görə dəyişə bilər. Əsas simptomlar bunlardır:
Göz qızartısı
Gözün ağ hissəsində (sklera) qızartı müşahidə olunur.
Görmə bulanıqlığı
Görmə keyfiyyətinin pozulması və ya dumanlı görmə.
Göz ağrısı
Kəskin və ya davamlı ağrı, xüsusilə anterior uveitdə.
İşığa həssaslıq (fotofobiya)
Parlaq işığa baxarkən narahatlıq və ağrı hissi.
Üzən nöqtələr və ya kölgələr
Görmə sahəsində qara nöqtələr, kölgələr və ya ipək saplar kimi üzən cisimlər.
Göz yaşarması
Gözün davamlı sulanması.
Gözün içində təzyiq hissi
Bəzən göz daxili təzyiqin artmasına bağlı təzyiq hissi yaranır.
Göz İçi İltihabının Diaqnozu
Diaqnoz qoymaq üçün aşağıdakı müayinələr aparılır:
Göz dibi müayinəsi
Gözün daxili strukturları xüsusi alətlərlə yoxlanılır.
Görmə kəskinliyi testi
Görmə pozulmasının dərəcəsi qiymətləndirilir.
Göz təzyiqinin ölçülməsi
Göz daxili təzyiq yoxlanılır.
Qan testləri
İnfeksiyalar və autoimmun xəstəlikləri aşkar etmək üçün aparılır.
Göz mayesinin analizi
Lazım gəldikdə göz daxili maye nümunəsi götürülərək analiz edilir.
Göz İçi İltihabının Müalicəsi
Müalicə iltihabın səbəbindən və şiddətindən asılı olaraq dəyişir. Əsas müalicə üsulları bunlardır:
Kortikosteroidlər
İltihabı azaltmaq üçün göz damcıları, tablet şəklində və ya iynə formasında kortikosteroidlər istifadə edilir.
İmmunsupressiv dərmanlar
Autoimmun mənşəli uveitlərdə immun sistemi tənzimləyən dərmanlar təyin olunur.
Antibiotik və antiviral müalicə
İnfeksion səbəblərdə, bakterial və ya viral səbəbə uyğun olaraq antibiotiklər və ya antiviral dərmanlar istifadə edilir.
Mikro cərrahiyyə
Ağır hallarda (katarakta, göz daxili qanama) vitrektomiya kimi cərrahi müdaxilələr lazım gələ bilər.
Göz təzyiqinin nəzarəti
Göz daxili təzyiq artmışsa, təzyiqi azaltmaq üçün xüsusi damcılar istifadə edilir.
Ev Şəraitində Nə Etmək Olar?
Göz istirahəti: Gözlərinizi parlaq işıqdan və uzun müddətli ekrandan qoruyun.
Gün eynəyi istifadə edin: İşığa həssaslıq varsa, günəş eynəyi taxın.
Həkimin tövsiyələrinə əməl edin: Damcılar və dərmanlar düzgün vaxtda istifadə olunmalıdır.
Gözə toxunmaqdan çəkinin: Gözlərin ovulması və ya toxunulması iltihabı artıra bilər.
Fəsadları
Vaxtında müalicə edilməyən göz içi iltihabı ciddi fəsadlara səbəb ola bilər:
Görmə itkisi.
Göz daxili təzyiqin artması (Qlaukoma).
Katarakta.
Retina zədələnməsi.
Nəticə
Göz içi iltihabı ciddi bir vəziyyətdir və erkən müdaxilə olmadıqda görmə itkisinə səbəb ola bilər. Simptomlar meydana gəldikdə dərhal göz həkiminə (oftalmoloqa) müraciət etmək vacibdir. Müalicə prosesi düzgün aparıldıqda, görmə funksiyasının qorunması mümkündür.
