İskemik İnsult:
Səbəbləri: İskemik insult, beyin damarlarının birinin tıxanması nəticəsində baş verir. Bu tıxanma əsasən qan laxtaları səbəbiylə olur və beyin hüceyrələrinə oksigen və qidaların çatdırılmasını kəsir.
Müalicə: İskemik insultun müalicəsində əsas məqsəd tıxanan damarı açmaqdır. Trombolitik dərmanlar adətən ilk saatlar ərzində verilir və qan laxtasını həll etməyə kömək edir. Bəzi hallarda endovasküler prosedurlar (məsələn, mekaniki trombektomiya) da tıxanmanın aradan qaldırılması üçün istifadə oluna bilər.
Nəticələri: İskemik insult müalicə edilməz və ya gec müalicə edilərsə, beyin hüceyrələrinin ölümünə və daimi zədələnmələrə səbəb ola bilər.
Hemorrajik İnsult:
Səbəbləri: Hemorrajik insult, beyin damarlarının birinin yırtılması və beyin içində və ya ətrafında qanaxma baş verməsi ilə xarakterizə olunur. Yırtılma yüksək təzyiq, damar zəifliyi, anevrizma və ya qan xəstəlikləri səbəbiylə ola bilər.
Müalicə: Hemorrajik insultun müalicəsində əsas məqsəd qanaxmanı dayandırmaq və beyindəki təzyiqi azaltmaqdır. Cərrahi müdaxilə qanaxmanı təmizləmək, damar yırtığını onarmaq və ya anevrizmanı stabilizə etmək üçün tələb oluna bilər.
Nəticələri: Hemorrajik insult, iskemik insulta nisbətən daha yüksək ölüm və sakatlıq riski daşıyır. Müalicə edilmədiyi təqdirdə, beyin hüceyrələrindəki zədələnmə və təzyiq artması daha ciddi nəticələrə səbəb ola bilər.
Hər iki insult növü üçün də erkən tanı və müalicə həyati əhəmiyyətə malikdir. İnsult simptomlarını (yüz, qol və nitq pozuntuları) tanımaq və dərhal tibbi yardım çağırmaq, beyin hüceyrələrinin qorunması və daha yaxşı sağalma imkanları üçün kritikdir. İnsult keçirdikdən sonra reabilitasiya və bərpa prosesi, xəstənin mümkün qədər funksiyasını və müstəqilliyini bərpa etməsinə kömək edir.
