Kalium Qan Testinin Normal Dəyərləri
Normal Səviyyə: 3.6 - 5.2 mmol/L
Bu aralıq laboratoriyaya görə bir qədər fərqlənə bilər.
Aşağı Kalium (Hipokalemiya)
Aşağı kalium səviyyəsi (hipokalemiya), qanda kalium səviyyəsinin normaldan az olmasıdır. Bu, bədənin düzgün işləməsinə mane ola biləcək ciddi problemlərə yol aça bilər.
Aşağı Kaliumun Səbəbləri
Qida Əskikliyi:
Kalium ilə zəngin qidaların kifayət qədər qəbul edilməməsi.
İshal və Qusma:
Elektrolitlərin həddindən artıq itirilməsi.
Dərmanlar:
Diuretiklər (sidikqovucu dərmanlar) kalium itkisinə səbəb ola bilər.
Hormonal Pozğunluqlar:
Cushing sindromu və ya hiperaldosteronizm.
Böyrək Xəstəlikləri:
Böyrəklərdən həddindən artıq kalium itkisi.
Diabetik Ketoasidoz:
Şəkərli diabetdə qan şəkərinin yüksək olması zamanı kalium itkisi.
Aşağı Kaliumun Əlamətləri
Əzələ zəifliyi və kramplar.
Ürək ritmində pozğunluq (aritmiya).
Yorğunluq və halsızlıq.
Kabızlıq və həzm problemləri.
Qarın bölgəsində narahatlıq hissi.
Şiddətli hallarda iflic və ya tənəffüs problemləri.
Aşağı Kaliumun Müalicəsi
Kalium Baxımından Zəngin Qidalar:
Banan, portağal, kartof, avokado, ispanaq və s.
Kalium Əlavələri:
Həkim nəzarəti ilə kalium əlavələri təyin edilə bilər.
Altda Yatan Səbəbin Müalicəsi:
Qusma və ya ishalı dayandırmaq və ya dərman müalicəsini tənzimləmək.
Yüksək Kalium (Hiperkalemiya)
Yüksək kalium səviyyəsi (hiperkalemiya), qanda kaliumun normadan çox olmasıdır. Bu vəziyyət həyati təhlükəli ürək problemlərinə yol aça bilər.
Yüksək Kaliumun Səbəbləri
Böyrək Xəstəlikləri:
Böyrəklər kaliumu kifayət qədər süzüb çıxara bilmədikdə.
Dərmanlar:
ACE inhibitorları, ARB dərmanları, spironolakton kimi dərmanlar.
Hormonal Pozğunluqlar:
Addison xəstəliyi (kortizol və aldosteron çatışmazlığı).
Hüceyrə Daxili Kaliumun Çölə Sızması:
Travma, yanıq, hemoliz (qırmızı qan hüceyrələrinin parçalanması).
Şəkərli Diabet:
Kontrolsuz diabetdə hüceyrə içi kalium xaricə çıxır.
Qan Testində Səhv Nəticələr:
Qan nümunəsi götürülərkən hemoliz səbəbindən yalnış yüksək kalium dəyərləri.
Yüksək Kaliumun Əlamətləri
Ürək ritmində dəyişikliklər (aritmiya).
Sinir sistemində pozğunluqlar (nəfəs alma çətinliyi, əzələ zəifliyi).
Qollarda və ayaqlarda uyuşma.
Yorğunluq və halsızlıq.
Şiddətli hallarda ürək dayanması.
Yüksək Kaliumun Müalicəsi
Diuretiklər:
Sidik vasitəsilə kaliumun bədəndən atılmasını artırır.
Kalium Bağlayıcı Dərmanlar:
Kaliumun bağırsaqlar vasitəsilə atılmasını təmin edir.
Damar İçi Müalicə:
Kalsium, insülin və ya qlükoza infuziyası ilə kalium səviyyəsini tənzimləyir.
Dializ:
Şiddətli hallarda böyrəklərin funksiyasını yerinə yetirmək üçün tətbiq edilir.
Kalium Səviyyəsini Qorumaq Üçün Tövsiyələr
Balanslı Qidalanma:
Kalium ilə zəngin qidalar yeyin, amma həddindən artıq qəbuldan çəkinin.
Böyrək Sağlamlığınıza Diqqət Edin:
Böyrək xəstəliklərinin qarşısını almaq üçün mütəmadi müayinələrdən keçin.
Dərmanlardan Yanlış İstifadədən Çəkinin:
Sidikqovucu və ya ACE inhibitorlarını həkim nəzarəti olmadan qəbul etməyin.
Müntəzəm İdman:
Həddindən artıq itkiyə səbəb olmayacaq qədər fiziki aktiv olun.
Nəticə
Kalium qan testi, bədənin elektrolit balansını və ümumi sağlamlıq vəziyyətini qiymətləndirmək üçün vacib bir vasitədir. Aşağı kalium əzələ zəifliyindən iflicə qədər müxtəlif problemlərə səbəb ola bilər, yüksək kalium isə ürək ritmini ciddi şəkildə poza bilər. Hər iki halda, dəqiq diaqnoz və həkim nəzarəti altında müalicə həyati əhəmiyyət daşıyır. Kalium səviyyəsini qorumaq üçün balanslı qidalanma və sağlam həyat tərzi əsas şərtdir.
