Kolposkopiya proseduru nədir? necə edilir?

Uşaqlıq boynunu ətraflı şəkildə araşdıraraq, xərçəng öncəsi vəziyyətləri və xərçəngi çox erkən mərhələdə aşkar etmək olar. Uşaqlıq boynu xərçənginin müayinəsi üçün ən çox istifadə edilən üsullar Papanicolaou (Pap) yaxma müayinəsi və İnsan papillomavirusu (HPV) testidir. Bu testlərdə xərçəng öncəsi vəziyyətlər baxımından şübhəli bir tapıntıya rast gəlindikdə uşaqlıq boynu ətraflı şəkildə araşdırılmalıdır. Bu müayinə üsulu kolposkopiya adlanır.

Kolposkopiya proseduru nədir? necə edilir?

Bu prosedur sahənin mütəxəssisləri tərəfindən həyata keçirildikdə yüksək dəqiqliklə erkən diaqnozu təmin edir.

Kolposkopiyaya necə hazırlaşmaq olar?

Mümkünsə, kolposkopiya menstruasiya dövründən kənarda aparılmalıdır.

Qan durulaşdıran dərmanlardan (aspirin, kumadin və s.) istifadə edilməməlidir.

Hamiləlik vəziyyəti və ya ehtimalı varsa, həkimə məlumat verilməlidir.

Vaginal infeksiya halları varsa, ilk növbədə bu xəstəliklər müalicə edilməlidir.

Kolposkopiya necə aparılır?

Bütün prosedur 5-10 dəqiqə çəkir və adətən anesteziya tələb etmir. Xəstə üçün təhlükəsiz və rahat bir mühitdə edilir. Prosedurdan əvvəl xəstəyə müayinə haqqında ətraflı məlumat verilir.

Kolposkopiya proseduru əsasən aşağıdakı addımlardan ibarətdir:

Xəstə ginekoloji müayinə masasına aparılır və vajinaya spekulum qoyulur.

Uşaqlıq boynu kolposkopla böyüdülmüş şəkildə müşahidə edilir.

Uşaqlıq boynunun damar quruluşu yaşıl filtrlə qiymətləndirilir.

Seyreltilmiş sirkə turşusu məhlulu tətbiq edilərək, serviksdəki hüceyrələrin çoxalmağa meylli olduğu və protein istehsalının artdığı bölgələr müəyyən edilir.

Xərçəng prekursorlarının və ya xərçəng lezyonlarının şübhələndiyi bölgələrdən biopsiya (kiçik toxuma nümunələri) götürülür. Uşaqlıq boynunun vajinaya baxan hissəsi (ektoserviks) və uşaqlığın içərisinə doğru olan hissəsi (endoserviks) nümunə götürülə bilər (endoservikal küretaj - ECC).

Biopsiya zamanı yüngül kramp kimi qasıq ağrısı ola bilər. Bu ağrı adətən qısa müddətdə yox olur.

Çıxarılan toxumalar patoloji müayinəyə göndərilir.

Kolposkopik müayinə zamanı alınan toxuma nümunələrində xərçəng və ya gələcəkdə xərçəngə çevrilmə riski yüksək olan vəziyyətlər aşkar edildikdə, əlavə əməliyyatlar tələb olunur. Toxumalarda xərçəng riski azdırsa, xəstə uyğun vaxt aralığında izlənilir.

Kolposkopiyadan sonra nələrə diqqət edilməlidir?

Yüngül ləkə şəklində qanaxma ola bilər.

Yüngül kramplı qasıq ağrısı ola bilər, adətən qısa müddətdən sonra öz-özünə yox olur. Parasetamol kimi sadə ağrı kəsiciləri istifadə edilə bilər.

Əgər biopsiya aparılıbsa, 1 həftəyə qədər cinsi əlaqədən çəkinmək lazımdır.

Daimi duş şəklində çimmək dərhal edilə bilər.

Patoloji nəticəyə riayət edilməli, nəticələr çıxdıqda proseduru həyata keçirən həkimə müraciət edilməlidir.

Kolposkopiyadan sonra hansı hallarda xəstəxanaya müraciət edilməlidir?

Ağır (bir neçə saatdan bir tam doldurma) və ya uzunmüddətli (>7 gün) vaginal qanaxma

pis qoxulu vaginal axıntı

Ağrı kəsicilərə cavab verməyən qasıq ağrısı

Yüksək hərarət (qolun altından ölçüldükdə >38 dərəcə)

Bu məqalə 12 aprel 2023 tarixində əlavə edilib. 0 dəfə oxuyun.

Yazıçı
Prof. Dr. Eralp Başer

Prof. Dr. Eralp BAŞER Gazi Anadolu Liseyini bitirdikdən sonra Ankara Universiteti Tibb Fakültəsində tibb təhsilinə başlayıb. 2004-cü ildə təhsilini müvəffəqiyyətlə başa vuraraq tibb həkimi adını almışdır. Başkent Universiteti Tibb Fakültəsi Xəstəxanasında ixtisasını tamamladı və 2009-cu ildə Ginekologiya və Doğuş Mütəxəssisi oldu. 2014-cü ildə dosent elmi adını almışdır.

Avropa Ginekoloji Onkologiya Dərnəyi'nin, Türkiyə Ginekoloji Onkologiya Dərnəyinin, Minimal İnvaziv Ginekoloji Onkologiya Dərnəyinin, Ginekoloji Endoskopiya Dərnəyinin, Türkiyə Alman Ginekologiya Dərnəyinin, Türkiyə Ginekologiya və Doğum Dərnəyinin, Servikal Patologiyalar və Kolposkopiya Dərnəyinin üzvüdür.

Prof. Dr. Eralp Başer
Prof. Dr. Eralp Başer
İstanbul - Onko-Ginekoloq
Facebook Twitter Instagram Youtube