Doğuşa nəzarət üsulları: hansı sizin üçündür?

Doğuşa nəzarət, tərifinə görə, cütlərin istədikləri vaxt və sayda uşaq sahibi olma qabiliyyətidir. Planlaşdırılmamış hamiləliklər həm psixoloji, həm də fiziki zərər verə biləcəyi üçün cinsi aktivliyi olan insanlara mümkün qədər bu məsələyə diqqət etmələrini tövsiyə edirik.

Doğuşa nəzarət üsulları: hansı sizin üçündür?
Bilirik ki, sağlam, müntəzəm yumurtlayan, boruları tıxanmayan qadın və kifayət qədər sperma sayı və hərəkətli kişi müntəzəm olaraq bir yerdə olduqda, ayda hamilə qalma ehtimalı təxminən 15-20% olur. Hamiləlik ehtimalı altı ay ərzində təxminən 80%, 1 ildə isə 90% təşkil edir. Daimi cinsi əlaqə olmasa belə, xüsusilə qadının yumurtlama dövrünə yaxın baş verən cinsi əlaqədə hamiləlik ehtimalının artdığını nəzərə almaq lazımdır. Hamiləliyin baş vermə ehtimalı ən yüksəkdir (təxminən 20%) yumurtlamadan əvvəl (son 48 saatda). Ovulyasiyadan sonra ilk 24 saat ərzində bu ehtimal əhəmiyyətli dərəcədə azalır (10%) və 24 saatın sonunda yox olur. Gündəlik praktikada yumurtlamanın dəqiq vaxtını bilmək çox çətindir. Buna görə hər bir qadının menstrual dövrünü izləməsi çox vacibdir. Bu gün çox istifadə edilən mobil proqramlar sayəsində hamiləlik ehtimalının ən yüksək olduğu dövrlər bu proqramlar vasitəsilə hesablana bilir. Doğuşa nəzarət üsulunu seçərkən nələrə diqqət edirik? İstifadə asanlığı və üstünlük: Bu, bəlkə də ən çox vurğulanmalı olan məsələdir. Güman edə bilərik ki, insan bu üsuldan nə qədər çox razıdırsa, o üsuldan bir o qədər təhlükəsiz istifadə edəcək. Məsələn, bəzi qadınlar üçün hər gün doğuşa nəzarət həbləri istifadə etmək çətin ola bilər. Bəziləri üçün hər cinsi əlaqədə prezervativdən istifadə etmək çətin ola bilər. Qısacası, istifadəçi və ya həyat yoldaşının metod üstünlükləri və məmnuniyyəti nəzərə alınmalıdır. Əlavə xəstəliklər və siqaret: Bəzi doğuşa nəzarət üsulları tərkibindəki hormonal maddələrə görə istifadə edən şəxsə zərər verə bilər. Məsələn, auralı miqrendən əziyyət çəkən bir qadına (işığın parıltısından başlayaraq) doğum nəzarət həbləri vermək təhlükəlidir. Eynilə, doğuşa nəzarət həbləri siqaret çəkən qadında ciddi problemlər yarada bilər. Menstruasiya zamanı artıq çox qanayan qadına mis sarğı tətbiq etmək qanaxmanı daha da artıra bilər. Döş xərçəngi tarixi olan bir insanda, hormonları ehtiva edən doğuşa nəzarət üsullarından mümkün qədər qaçınılır. Xülasə, insanlar üçün kontraseptiv üsul seçərkən, biz həmişə onların əvvəlki xəstəlik tarixçəsini və siqaret çəkməsini şübhə altına alırıq. Hamiləlik planları: İstənilən uşaq sayına çatmış cütlük, məsələn, borularını laparoskopiya ilə bağlayaraq daimi kontrasepsiya metodu seçə bilər. Əksinə, yaxın gələcəkdə hamilə qalmağı planlaşdıran cütlük bir neçə ay hormonal dərman istifadə etmək istəməyə bilər və özlərini yalnız prezervativlə qoruya bilərlər. Kontraseptiv üsullarda, reproduktiv potensialın tam qaytarılması üçün vaxt tələb oluna biləcəyini nəzərə almaq lazımdır. Məsələn, hamiləlik ehtimalı mis spiral çıxarıldıqdan bir ay sonra dərhal ortaya çıxsa da, 3 aylıq iynə alan bir qadında hamiləlik üçün uyğun şərtlərin meydana gəlməsi 6 aya qədər çəkə bilər (uşaqlığın qalınlığı əvvəlki vəziyyətinə qayıdır). Cinsi yolla keçən xəstəliklərdən qorunmaq arzusu. Prezervativlərdən istifadə etməklə, HPV də daxil olmaqla bir çox cinsi yolla keçən xəstəliklərin ötürülmə şansını azaltmaq olar. Ancaq bu fayda digər doğuşa nəzarət üsulları ilə əldə edilməyəcəkdir. Xərc: Doğuşa nəzarət üsullarının xərcləri istifadə olunan metoddan asılı olaraq dəyişir. Məsələn, prezervativlərdən istifadə, hər ay doğuşa nəzarət həbləri, RİA (hormonal və ya normal mis RİA) və ya boruların laparoskopiya ilə bağlanması xərcləri fərqli olacaq. Müvafiq kontraseptiv üsul seçərkən bu amillər də nəzərə alınmalıdır. Xülasə etmək üçün, hər bir doğuşa nəzarət metodunun müxtəlif üstünlükləri və mümkün çatışmazlıqları var. Ginekoloqunuzla danışaraq ən uyğun üsula qərar verə bilərsiniz. Sağlam günlər arzulayıram.

Bu məqalə 25 oktyabr 2023 tarixində əlavə edilib. 0 dəfə oxuyun.

Yazıçı
Prof. Dr. Eralp Başer

Prof. Dr. Eralp BAŞER Gazi Anadolu Liseyini bitirdikdən sonra Ankara Universiteti Tibb Fakültəsində tibb təhsilinə başlayıb. 2004-cü ildə təhsilini müvəffəqiyyətlə başa vuraraq tibb həkimi adını almışdır. Başkent Universiteti Tibb Fakültəsi Xəstəxanasında ixtisasını tamamladı və 2009-cu ildə Ginekologiya və Doğuş Mütəxəssisi oldu. 2014-cü ildə dosent elmi adını almışdır.

Avropa Ginekoloji Onkologiya Dərnəyi'nin, Türkiyə Ginekoloji Onkologiya Dərnəyinin, Minimal İnvaziv Ginekoloji Onkologiya Dərnəyinin, Ginekoloji Endoskopiya Dərnəyinin, Türkiyə Alman Ginekologiya Dərnəyinin, Türkiyə Ginekologiya və Doğum Dərnəyinin, Servikal Patologiyalar və Kolposkopiya Dərnəyinin üzvüdür.

Prof. Dr. Eralp Başer
Prof. Dr. Eralp Başer
İstanbul - Onko-Ginekoloq
Facebook Twitter Instagram Youtube