Səbəbləri:
Mədə xərçənginin əsas səbəbi tam olaraq bilinməsə də, bəzi risk faktorları mövcuddur:
-
Helikobakter Pylori İnfeksiyası: Bu bakteriya mədə iç divarını infeksiya edə bilər və mədə xərçəngi riskini artırar.
-
Yaş: Əsasən orta yaşlı və yaşlı insanlarda daha çox rast gəlinir.
-
Genetik Faktorlar: Ailədə mədə xərçəngi tarixi olan şəxslərdə risk arta bilər.
-
Tütün İçmək və Alkoqol Tüketimi: Tütün içmək və aşırı alkoqol istifadəsi mədə xərçəngi riskini artırar.
-
Midedə İltihablanma: Uzun müddətli mədə iltihablanması (qastrit) mədə xərçəngi riskini artırar.
Əlamətlər:
Mədə xərçənginin əvvəlcəki mərhələlərində heç bir əlamət hiss olunmaya bilər, amma daha sonra aşağıdakı əlamətlər ortaya çıxara bilər:
-
Mədə Ağrısı və Dispepsi: Kroniki mədə ağrısı, hazımat problemləri və şüşüş hissi.
-
Çəki İtirilməsi: Ani və izah edilməyən çəki itkisi.
-
İştahsızlıq və Yorgunluq: Daimi iştahsızlıq və ümumilə genəl halsızlıq.
-
Qusma və Mədə Bulantısı: Xüsusiyyətlə yeməkdən sonra.
-
Qanlı Dışqılama və ya Qara Dışqı: İleri mərhələlərdə mədə qanamasının əlamətləri.
Təşhis və Müalicə:
Mədə xərçənginin təşhisi üçün müxtəlif metotlar istifadə oluna bilər, bunlar arasında endoskopi, biopsiya və görüntüləmə testləri yer alır. Müalicə seçimləri, xərçəngin mərhələsinə, yayılmasına və xəstənin ümumilə sağlamlığına bağlı olaraq dəyişir. Müalicə metodları arasında əməliyyat, kemoterapi, radioterapi və məqsədli müalicələr ola bilər.
Qorunma:
Mədə xərçəngini qarşısını almaq üçün aşağıdakı tədbirlər götürülə bilər:
-
Sağlam Qidalanma: Meyvə, tərəvəz və lif açısından zəngin, dengəli bir diyet.
-
Helikobakter Pylori Nəzarəti: Bu bakterianın səbəb olduğu infeksiyaların müalicəsi.
-
Tütün və Alkoqolün Məhdudlaşdırılması: Tütün içməkdən çəkinmək və alkoqol istifadəsini məhdudlaşdırmaq.
-
Düzenli Müayinələr: Ailədə mədə xərçəngi tarixi varsa və ya risk faktorları mövcuddursa düzgün sağlamlıq müayinələri etmək.
Mədə xərçəngi, zamanında təşhis və uyğun müalicə ilə müalicə edilə bilər. Bu səbəbdə, əlamətlər hiss edildikdə və ya risk faktorları varsa bir sağlamlıq eksperti ilə görüşmək əhəmiyyətlidir.
