🧠 Miyofasial ağrı sindromu nədir?
"Myo" — əzələ
"Fasial" — əzələləri örtən bağ toxuması (fasya)
Bu pozuntuda əzələlər və fasya birlikdə sərtləşir, elastikliyini itirir və düyünlü (nodul) toxumalar yaranır.
📍 Əlamətləri
Lokal və yayılmış əzələ ağrısı
Sıxıcı, sancan, dərin ağrı kimi təsvir edilə bilər
Ən çox boyun, kürək, çiyin, bel və qasıq bölgələrində
Tetik nöqtə (trigger point)
Əllə toxunduqda hiss olunan sərtlik və düyün
Üzərinə basıldıqda ağrının artması və başqa bölgəyə yayılması
Əzələ zəifliyi və yorğunluq hissi
Əzələ normal görünsə də gücsüzlük hiss edilə bilər
Hərəkət məhdudluğu və gərginlik
Əzələ sərtliyindən dolayı bükülməkdə, dönməkdə çətinlik
Baş ağrısı, diş ağrısı və ya yansıyan ağrılar
Boyun tetik nöqtəsi → başa vuran ağrılar
Çiyin tetik nöqtəsi → qola vuran ağrılar
Yuxu pozuntusu və emosional gərginlik
Xroniki ağrı yuxusuzluq və stressə səbəb ola bilər
🔎 Səbəbləri və risk faktorları
Uzun müddət eyni vəziyyətdə oturmaq (masabaşı işi)
Əzələlərin həddindən artıq istifadəsi və ya travma
Zəif duruş (postura)
Stress və emosional gərginlik
Yuxusuzluq, vitamin B12 və D çatışmazlığı
Sərt hava, soyuq və rütubət
🧪 Diaqnostika necə qoyulur?
Xəstənin şikayətləri dinlənir, fiziki müayinə aparılır
Əzələ tetik nöqtələri əllə yoxlanılır
Əlavə görüntüləmə (USM, MRT) ağrının digər səbəblərini istisna etmək üçün istifadə edilə bilər
Elektromioqrafiya (EMG) lazım ola bilər
❗ Fibromiyalji ilə qarışdırılmamalıdır. Fibromiyalji daha yayılmış və simmetrik ağrılarla özünü göstərir, MFS isə lokal və konkret nöqtələrdə olur.
🛠️ Müalicə yolları
1. Fiziki terapiya və məşqlər
Tetik nöqtələrin açılması üçün:
Masaj
Quru iynə (dry needling)
Manual terapiya
Mülayim dartınma (stretching) məşqləri
2. Fizioterapiya cihazları
Ultrasəs, TENS, lazer terapiyası
3. Dərman müalicəsi
Ağrıkəsicilər (NSAİİ – ibuprofen, diklofenak)
Əzələ boşaldıcılar (məsələn: tizanidin)
Antidepresanlar (xroniki ağrı və yuxu üçün)
4. İynə müalicəsi
Trigger nöqtələrə lokal anestezik və ya quru iynə ilə müdaxilə
Botox iynələri (xüsusilə boyun və baş ağrılarında)
5. Psixoloji dəstək və stressin idarəsi
Stress — ağrını artıran əsas faktorlardandır
Meditasiya, nəfəs məşqləri, psixoterapiya faydalı ola bilər
✅ Ev şəraitində nələr edə bilərsiniz?
İlıq duş və ya isti kompres tətbiqi
Köpük roller və ya tennis topu ilə özünü masaj
Düzgün oturuş və yatış mövqeyi (boyun yastığı, ortopedik döşək)
Kompüter və telefon qarşısında fasilə vermək (hər 30-60 dəqiqədə qısa hərəkət)
Magnezium və D vitamini səviyyəsinin yoxlanması
🟢 Nəticə
Miyofasial ağrı sindromu — həyat keyfiyyətini azaldan, lakin müalicəsi və idarəsi mümkün olan bir vəziyyətdir. Tetik nöqtələrin erkən müəyyənləşdirilməsi, düzgün fiziki və emosional yanaşma ilə ağrının azaldılması və hərəkət azadlığının bərpası mümkündür.
