Paraaortic (paraaortik), anatomik bir termin olub, aorta arteriyasının ətrafında yerləşən strukturlara və ya bölgələrə aiddir. Paraaortik sahə isə aorta arteriyasının yaxınlığında yerləşən anatomik nahiyəni ifadə edir. Bu sahə qarın boşluğunda, mədəaltı nahiyədə (retroperitoneal bölgədə) yerləşir və əsasən limfa düyünləri ilə tanınır.
Paraaortik Sahənin Anatomiyası
Yerləşməsi:
Paraaortik sahə qarın boşluğunda, aorta arteriyasının hər iki tərəfində və onurğa sütununun ön hissəsində yerləşir.
Bu sahə retroperitoneal bölgədə yerləşir, yəni qarın boşluğunun daxili membranı ilə qarın arxa divarı arasında olan məkanda.
Əsas Strukturlar:
Aorta arteriyası: Böyük qan damarlarından biridir və bu sahənin mərkəzi strukturunu təşkil edir.
Paraaortik limfa düyünləri: Bu bölgənin ən əhəmiyyətli hissəsidir və limfa dövranında mühüm rol oynayır.
Böyrəklər və böyrəküstü vəzilər: Bu orqanlar da paraaortik sahənin yaxınlığında yerləşir.
Funksiyası:
Limfa drenajını təmin edir. Qarın boşluğundakı orqanlardan gələn limfa mayesi paraaortik limfa düyünləri vasitəsilə süzülür.
Hormonların və bəzi maddələrin dolaşıma daxil olması və daşınmasına kömək edir.
Paraaortik Sahənin Klinik Önəmi
1. Limfa Düyünləri ilə Əlaqəli Xəstəliklər
Paraaortik limfa düyünləri bədənin limfa drenaj sistemində mühüm rol oynayır və bir çox xəstəliyin diaqnostikasında və ya müalicəsində önəmlidir:
Xərçəngin Yayılması (Metastaz):
Qarın boşluğundakı və ya aşağı nahiyələrdəki xərçəng (məsələn, böyrək, yumurtalıq, testis və ya uterin xərçəngləri) tez-tez paraaortik limfa düyünlərinə metastaz edir.
Limfoma:
Limfatik sistemin xərçəngi olan limfoma tez-tez bu sahədəki limfa düyünlərini böyüdür.
2. Qarın və Aorta Xəstəlikləri
Abdominal aorta anevrizması:
Aorta divarının zəifləməsi və genişlənməsi (anevrizma) paraaortik sahədə baş verə bilər.
Qan dövranı pozğunluqları:
Paraaortik bölgədə qan axını ilə bağlı problemlər bədənin müxtəlif orqanlarına təsir edə bilər.
3. İltihab və İnfeksiya
Limfadenit:
Paraaortik limfa düyünlərinin infeksiyası və ya iltihabı nəticəsində yaranan vəziyyət.
4. Görüntüləmə və Diaqnostika
CT və MRT:
Bu bölgənin patologiyalarını müəyyən etmək üçün istifadə edilən əsas görüntüləmə üsullarıdır.
PET skan:
Xərçəngin paraaortik limfa düyünlərinə yayılmasını müəyyən etmək üçün istifadə edilir.
Paraaortik Sahənin Diaqnostikası və Müayinəsi
Fiziki Müayinə:
Paraaortik limfa düyünləri dərin yerləşdiyindən fiziki müayinə ilə nadir hallarda hiss edilir.
Qan Testləri:
Limfoma və ya digər iltihablı proseslər zamanı qan analizləri göstərici ola bilər.
Görüntüləmə:
Ultrasəs: Limfa düyünlərindəki dəyişiklikləri aşkar etmək üçün istifadə edilə bilər.
CT və MRT: Patologiyaların, şişlərin və ya infeksiyaların dəqiq yerini və ölçüsünü təyin edir.
Biopsiya:
Paraaortik limfa düyünlərinin genişlənməsi zamanı bədxassəli və ya xoşxassəli olduğunu təsdiqləmək üçün biopsiya edilir.
Müalicə Yanaşmaları
Xərçəng: Paraaortik limfa düyünlərinə yayılan xərçəng hallarında cərrahiyyə, kimyaterapiya və ya şüa terapiyası tətbiq edilir.
İltihab və İnfeksiya: Antibiotiklər və ya iltihab əleyhinə dərmanlar istifadə olunur.
Aorta Xəstəlikləri: Abdominal aorta anevrizması və ya digər damar problemləri cərrahiyyə və ya endovaskulyar müdaxilə ilə müalicə edilə bilər.
Nəticə
Paraaortik sahə, qarın boşluğunda yerləşən və limfa drenajı, qan dövranı və hormonal tarazlıq üçün həyati əhəmiyyət daşıyan bir bölgədir. Bu sahədə yaranan problemlər çox vaxt ciddi tibbi müayinələr və müdaxilələr tələb edir. Əgər bu bölgə ilə bağlı şikayətləriniz varsa, erkən diaqnoz və müalicə üçün mütləq mütəxəssisə müraciət edin.
