Üz Yanıqları Üçün İlkin Yardım
Yanığın şiddətinə görə fərqli tədbirlər görülür:
1. Birinci dərəcəli yanıqlar (yüngül yanıqlar)
Xüsusiyyətləri: Dəridə qızartı, yüngül şişkinlik və ağrı.
Nə etmək lazımdır:
Yanıq bölgəsini sərin su altında 10-15 dəqiqə saxlayın. Buzdan istifadə etməyin, çünki dəriyə zərər verə bilər.
Aloe vera gel sürtün. Aloe vera yanığın ağrısını və iltihabını azaldır, dərini sakitləşdirir.
Vazelin və ya nəmləndirici məlhəm (tərkibində paraben və ya kimyəvi qatqı olmayan) tətbiq edin.
Günəşdən qorunmaq üçün SPF 50 və ya daha yüksək günəş kremi istifadə edin.
Ağrıkəsicilər (ibuprofen, parasetamol) istifadə edilə bilər.
2. İkinci dərəcəli yanıqlar (orta şiddətli)
Xüsusiyyətləri: Dəridə qızartı, şişkinlik və su dolu baloncuklar (büllürlər).
Nə etmək lazımdır:
Yanıq bölgəsini sərin su ilə soyudun.
Büllürləri deşməyin və ya qopartmayın – infeksiya riski yarada bilər.
Dəriyə yanıq üçün xüsusi məlhəmlər (məsələn, Panthenol, Silverdin, Furacin) tətbiq edin.
Təmiz, steril bir sarğı ilə örtün.
Ağrı və şişkinliyi azaltmaq üçün ibuprofen və ya başqa ağrıkəsici qəbul edə bilərsiniz.
Əgər bölgədə infeksiya əlamətləri (irin, pis qoxu, hərarət) varsa, dərhal həkimə müraciət edin.
3. Üçüncü dərəcəli yanıqlar (ağır yanıqlar)
Xüsusiyyətləri: Dərinin dərin qatlarına təsir edir, ağ və ya qara rəngli olur, hissiyat itirilə bilər.
Nə etmək lazımdır:
Üçüncü dərəcəli yanıqlarda təcili tibbi yardım çağırın.
Soyutmağa çalışmayın və ya heç bir krem və məlhəm vurmayın.
Steril, nəmli sarğı ilə örtün və həkimə qədər gözləyin.
Üz Yanıqlarına Yaxşı Gələn Təbii Vasitələr (Yüngül Yanıqlarda)
Aloe Vera
Təbii olaraq sakitləşdirici və nəmləndirici xüsusiyyətlərə malikdir.
Yanmış bölgəyə birbaşa tətbiq edilə bilər.
Bal
Təbii antibakterial xüsusiyyətlərə malikdir. Yanığın sağalmasına və infeksiyanın qarşısını almağa kömək edir.
Zeytun yağı və ya kokos yağı
Yanıq bölgəsini nəmləndirərək dərinin qurumasının qarşısını alır.
Xiyar suyu və ya xiyar püresi
Sakitləşdirici və soyuducu təsir göstərir.
Çobanyastığı məhlulu
İltihabı azaltmaq və ağrını yüngülləşdirmək üçün istifadə edilə bilər.
Nə etməmək lazımdır?
Buz tətbiq etməyin (dərinin daha çox zədələnməsinə səbəb ola bilər).
Yağlı krem və ya vazelini çox qalın formada sürtməyin.
Yanıq büllürlərini qopartmayın və ya deşməyin.
Diş pastası, yumurta ağı və ya digər xalq təbabəti üsullarını həkim məsləhəti olmadan istifadə etməyin.
Yanıq Nəticəsində Yara İzi Qalmaması Üçün
Panthenol və ya Cicaplast kimi yeniləyici kremlərdən istifadə edin.
Günəşdən qorunmaq üçün günəş kremi (SPF 50+) tətbiq edin.
E vitamini yağını və ya nəmləndirici məhsulları həkim məsləhəti ilə istifadə edin.
Nəticə
Üz yanıqları həm estetik, həm də sağlamlıq baxımından həssas bir vəziyyətdir. Yüngül yanıqlarda düzgün ilkin yardım sağalmanı sürətləndirə bilər. Orta və ağır yanıqlarda isə mütləq həkim müdaxiləsi tələb olunur. Yanıq bölgəsinin infeksiyadan qorunması və düzgün baxımı uzunmüddətli problemlərin qarşısını alar.
