Araşdırma
Xışıltılı tənəffüs yolları xəstəliklərinin araşdırılmasında aşağıdakı metodlar istifadə oluna bilər:
- Anamnez və Fiziki Müayinə: Həkim, xəstənin simptomları, tibbi tarixçəsi və fiziki müayinəsi əsasında ilk qiymətləndirməni aparır.
- Spirometriya: Tənəffüs funksiyasını ölçən və ağciyərlərin hava həcmlərini və hava axınının sürətini qiymətləndirən bir testdir.
- Peak Flow Ölçümü: Xəstənin ən yüksək nəfəs verə biləcəyi hava axınının gücünü ölçmək üçün istifadə olunur.
- Ağciyər Rentgeni: Ağciyərlərdə və ya solunum yollarında anormal halların (infeksiya, şiş və s.) aşkarlanması üçün istifadə olunur.
- Allergiya Testləri: Xışıltılı tənəffüsün potensial allergik səbəblərini müəyyənləşdirmək üçün istifadə oluna bilər.
Müalicə
Xışıltılı tənəffüs yolları xəstəliklərinin müalicəsi, əsas səbəbə və xəstənin fərdi ehtiyaclarına əsaslanır:
- Astma: İnhalasiya kortikosteroidlər, uzun təsirli beta agonistlər, və qısa təsirli nəfəs açıcılar (məsələn, salbutamol) daxil olmaqla, astmanın idarə edilməsi üçün müxtəlif dərmanlar təyin edilir.
- XOAX: Tütün istifadəsindən imtina, inhalyasiya bronxodilatatorlar və inhalyasiya kortikosteroidlər kimi müalicələr XOAX simptomlarını idarə etmək üçün istifadə olunur.
- Viral və Bakterial İnfeksiyalar: Antibiotiklər (bakterial infeksiyalar üçün) və dəstək müalicəsi.
- Allergik Reaksiyalar: Allergenlərdən qaçınma, antihistaminlər və bəzən allergiyaya qarşı immunterapi.
Qorunma və Yaşam Tərzi Dəyişiklikləri
Allergen və irritanlardan (məsələn, tütün dumanı, hava çirkliliyi) uzaq durmaq.
- Müntəzəm fiziki aktivlik və sağlam qidalanma.
- Mövsümi grip və pnevmokok aşıları kimi profilaktik aşılama.
- Astma və ya XOAX kimi xroniki solunum yolları xəstəlikləri olanlar üçün, həkimləri ilə yaxından işləmək və müalicə planlarını düzgün şəkildə izləmək.
Xışıltılı tənəffüs yolları xəstəliklərinin effektiv idarə olunması, simptomların yüngülləşdirilməsi, yaşam keyfiyyətinin artırılması və potensial komplikasiyaların qarşısının alınması üçün mühümdür.
