Yağlı Qaraciyər (Hepatosteatoz)
Səbəblər:
Aşırı alkoqol istehlakı: Alkoqollu hepatosteatoza səbəb ola bilər.
Qeyri-alkoqollu yağlı qaraciyər xəstəliyi (NAFLD): Bu, piylənmə, diabet, yüksək xolesterin və digər metabolik problemlərlə əlaqədar ola bilər.
Dərmanlar və toksinlər: Bəzi dərmanlar və kimyəvi maddələr qaraciyərdə yağ yığılmasına səbəb ola bilər.
Sürətli çəki artımı və ya itirimi: Qısa müddətdə kəskin çəki dəyişikliyi qaraciyərə zərər verə bilər.
Simptomlar:
Əksər hallarda simptomlar olmur və vəziyyət təsadüfən aşkar edilir.
Qarın boşluğunun sağ üst hissəsində ağrı və ya narahatlıq.
Yorğunluq və zəiflik.
Qaraciyər enzimlərinin yüksəlməsi.
Müalicə:
Pəhriz və həyat tərzi dəyişiklikləri: Sağlam pəhriz, çəki itirimi və fiziki aktivlik artırılmalıdır.
Alkoqolun tərgidi: Alkoqol istehlakı minimuma endirilməlidir və ya tamamilə dayandırılmalıdır.
Dərmanlar: Lazım gəldikdə, həkim tərəfindən təyin olunan dərmanlar.
Mədə-Bağırsaq Xəstəlikləri
Ümumi mədə-bağırsaq xəstəlikləri:
Qastrit: Mədənin iltihablanması.
Səbəblər: H.pylori infeksiyası, dərmanlar (məsələn, NSAID), stress və alkoqol.
Simptomlar: Mədədə ağrı, ürəkbulanma, qusma.
Müalicə: Antibiotiklər (infeksiya varsa), proton nasosu inhibitorları (PPI), antasidlər.
Peptik xora: Mədə və ya onikibarmaq bağırsaqda yaralar.
Səbəblər: H.pylori infeksiyası, dərmanlar (NSAID).
Simptomlar: Yanma ağrısı, xüsusilə aclıqda.
Müalicə: Antibiotiklər, PPI-lər, həyat tərzi dəyişiklikləri.
İrritabl bağırsaq sindromu (IBS): Funksional mədə-bağırsaq xəstəliyi.
Səbəblər: Stress, pəhriz, bağırsaq mikrobiyomu disbalansı.
Simptomlar: Qarın ağrısı, şişkinlik, ishal və ya qəbizlik.
Müalicə: Pəhriz və həyat tərzi dəyişiklikləri, stressin idarə edilməsi, dərmanlar.
Crohn xəstəliyi və ülseratif kolit: İltihablı bağırsaq xəstəlikləri (İBX).
Səbəblər: Genetik və ətraf mühit faktorları.
Simptomlar: Qarın ağrısı, ishal, qanlı nəcis, çəki itirimi.
Müalicə: İltihab əleyhinə dərmanlar, immunomodülyatorlar, pəhriz dəyişiklikləri, cərrahiyyə (lazım gəldikdə).
Profilaktika və Sağlam Həyat Tərzi
Sağlam qidalanma: Balanslı və qidalandırıcı pəhriz saxlamaq.
Müntəzəm fiziki aktivlik: Hər gün müntəzəm olaraq fiziki fəaliyyət göstərmək.
Stressin idarə edilməsi: Stressi azaltmaq üçün rahatlama texnikalarından istifadə etmək.
Alkoqol və siqaretdən uzaq durmaq: Alkoqol və siqareti məhdudlaşdırmaq və ya tamamilə dayandırmaq.
Dərman istifadəsinə diqqət yetirmək: Həkim nəzarəti olmadan dərman istifadə etməmək.
Əgər yağlı qaraciyər və ya mədə-bağırsaq xəstəlikləri ilə bağlı narahatlıqlarınız varsa, həkimlə məsləhətləşmək vacibdir. Bu, düzgün diaqnoz və müalicə üçün vacibdir.
