Diz Ağrısının Əsas Səbəbləri
1. Travmalar və Zədələr
Menisküs Yırtığı:
Diz qığırdağının zədələnməsi nəticəsində yaranır.
Simptomlar: Dizdə şişkinlik, ağrı və hərəkət məhdudiyyəti.
Bağların Zədələnməsi:
ACL (ön çarpaz bağ) və ya PCL (arxa çarpaz bağ) zədələri.
Yırtıq və ya gərilmə nəticəsində dizdə qeyri-sabitlik və ağrı yaranır.
Diz Çıxığı:
Travma nəticəsində diz qapağının (patella) yerindən çıxması.
2. İltihabi Xəstəliklər
Osteoartrit:
Yaşlanma ilə əlaqəli diz qığırdağının tədricən aşınması.
Simptomlar: Ağrı, şişkinlik və sərtlik.
Revmatoid Artrit:
İmmunitet sisteminin oynaq toxumasına hücum etməsi.
Ağrı, şişkinlik və qızartı ilə müşayiət olunur.
Bursit:
Diz oynağındakı maye kisələrinin iltihabı.
3. Mekanik Problemlər
Patellar Tendinit:
Diz qapağı əzələlərinin zədələnməsi.
O-ayaq və X-ayaq Problemləri:
Ayaq quruluşunun qeyri-düzgün olması diz ağrısına səbəb ola bilər.
4. Xroniki Problemlər və Digər Səbəblər
İdman Yaralanmaları:
Həddindən artıq istifadə nəticəsində yaranan xəsarətlər.
Osteoporoz:
Sümük sıxlığının azalması ilə bağlı problemlər.
Kilo Problemləri:
Artıq çəki diz oynaqlarına əlavə təzyiq göstərir.
Diz Ağrısının Simptomları
Ağrı və Həssaslıq:
Diz oynağında və ya ətrafında ağrı.
Şişkinlik və Qızartı:
Oynaq ətrafında iltihab və ya travma nəticəsində.
Hərəkət Məhdudiyyəti:
Diz tam bükülə və ya açıla bilməz.
Qeyri-sabitlik:
Dizdə "boşalma" və ya qeyri-sabitlik hissi.
Qıcırtı Səsi:
Hərəkət zamanı dizdən qıcırtı və ya sürtünmə səsi.
Diz Ağrısının Müalicə Yolları
1. Evdə Tətbiq Olunan Yanaşmalar
İstirahət:
Dizə yük düşməməsi üçün dincəlmək.
Soyuq Kompres:
Şişkinliyi azaltmaq üçün gündə bir neçə dəfə 15-20 dəqiqə ərzində buz tətbiqi.
Elastik Sarğı:
Dizə dəstək üçün xüsusi bant və ya sarğıdan istifadə.
Ayağı Qaldırmaq:
İltihabı azaltmaq üçün ayağı ürək səviyyəsindən yuxarı qaldırmaq.
2. Dərman Müalicəsi
Ağrıkəsicilər:
Parasetamol və ya ibuprofen kimi dərmanlar.
İltihabəleyhinə Dərmanlar:
Kortikosteroidlər və ya digər antiinflamatuar dərmanlar.
3. Fizioterapiya
Gücləndirici Məşqlər:
Diz əzələlərini gücləndirən xüsusi hərəkətlər.
Masaj və Termoterapiya:
Qan dövranını artırmaq və sərtliyi azaltmaq üçün.
4. Ortopedik Vasitələr
Diz Braketi:
Dizə dəstək üçün istifadə olunan xüsusi alətlər.
Ayaqqabı Düzəldiciləri:
O-ayaq və X-ayaq problemlərini azaltmaq üçün.
5. Cərrahi Müdaxilə
Artroskopiya:
Kiçik kəsiklər vasitəsilə dizdəki problemlərin aradan qaldırılması.
Bağların Bərpası:
Çarpaz bağ zədələri üçün cərrahi müdaxilə.
Oynaq Əvəzedilməsi:
İrəliləmiş artrit hallarında oynaq protezi ilə əvəzlənmə.
Diz Ağrısının Qarşısını Alma Yolları
Hərəkətliliyin Saxlanılması:
Müntəzəm idman və məşqlərlə diz əzələlərini gücləndirin.
Kilo İdarəetməsi:
Artıq çəkinin diz oynaqlarına təsirini azaltmaq üçün balanslı çəki saxlayın.
Uyğun Ayaqqabı:
Dizlərə əlavə təzyiq göstərməyən ortopedik ayaqqabı geyinin.
Zədələrdən Qorunma:
İdman zamanı düzgün texnikalardan istifadə edin.
Erkən Diaqnoz:
Ağrı və narahatlıq hiss etdiyiniz zaman dərhal həkimə müraciət edin.
Nəticə
Diz ağrısı, həyat keyfiyyətini əhəmiyyətli dərəcədə təsir edə biləcək bir problemdir. Onun səbəbini müəyyən etmək və uyğun müalicəyə başlamaq üçün bir mütəxəssislə məsləhətləşmək vacibdir. Evdə sadə yanaşmalar, fizioterapiya, dərman müalicəsi və zərurət hallarında cərrahi müdaxilə ilə diz ağrısı aradan qaldırıla bilər. Sağlam həyat tərzi və qabaqlayıcı tədbirlər diz oynaqlarını qorumaq üçün ən yaxşı yanaşmadır.
