Duodenitin Əlamətləri
Duodenit əlamətləri müxtəlif insanlarda fərqli dərəcələrdə meydana çıxa bilər, lakin ümumi simptomlar bunlardır:
Mədə Bölgəsində Ağrı və Yanma: Xüsusilə yeməkdən sonra və ya boş mədədə hiss olunan yanma və ağrı. Ağrı, döş sümüyünün altından qarının yuxarı hissəsinə qədər yayılır.
Bulantı və Qusma: İltihab nəticəsində mədə və bağırsaq sistemi narahatlığı, bulantı və bəzən qusma ilə müşayiət oluna bilər.
Şişkinlik və Geğirmə: Həddindən artıq qaz və həzm pozğunluğu səbəbindən şişkinlik və tez-tez geğirmə baş verə bilər.
İştahsızlıq və Çəki İtirilməsi: Yeməkdən qaçınma və ya yemək istəksizliyi çəki itirilməsinə səbəb ola bilər.
Qara və ya Qanlı Nəcis: Xüsusilə ağır hallarda, bağırsaqda qanaxma nəticəsində nəcisin rəngi dəyişə bilər.
Duodenitin Səbəbləri
Duodenitə səbəb ola biləcək bir sıra amillər mövcuddur:
Helicobacter pylori (H. pylori) İnfeksiyası: Bu bakteriya mədə və onikibarmaq bağırsağın mukozasını zədələyərək iltihablanmaya səbəb ola bilər. H. pylori infeksiyası duodenitin ən yayılmış səbəblərindən biridir.
Qeyri-Steroid Antiinflamatuar Dərmanlar (NSAİİ): Aspirin, ibuprofen və digər NSAİİ kimi dərmanların uzun müddət istifadəsi bağırsaq divarını qıcıqlandıra və iltihaba səbəb ola bilər.
Alkoqol və Siqaret İstifadəsi: Həddindən artıq alkoqol qəbulu və siqaret çəkmək mədə və bağırsaq mukozasını zədələyərək duodenitə səbəb ola bilər.
Stress və Pis Qidalanma: Həddindən artıq stress və balanssız qidalanma, xüsusilə ədviyyatlı, turşulu və çox yağlı qidaların qəbulu, həzm sistemini qıcıqlandıra və iltihablanmaya səbəb ola bilər.
Mədə Turşusu Reflüsü: Mədə turşusunun onikibarmaq bağırsağa geri qaçması, bu bölgədə iltihaba və duodenitə səbəb ola bilər.
Autoimmün Xəstəliklər və Allergiyalar: Bəzi insanlarda autoimmün xəstəliklər və ya bəzi qidalara qarşı allergiyalar da iltihablanmaya səbəb ola bilər.
Duodenitin Müalicəsi
Duodenitin müalicəsi, xəstəliyin səbəbinə və simptomların şiddətinə bağlı olaraq fərqli ola bilər. Əsas müalicə üsulları aşağıdakılardır:
Antibiotiklər: Əgər duodenit H. pylori infeksiyasından qaynaqlanırsa, bakteriyanın aradan qaldırılması üçün antibiotiklər təyin olunur.
Proton Pompası İnhibitorları (PPI) və H2 Reseptor Blokerləri: Bu dərmanlar mədə turşusunun istehsalını azaldır və iltihablı sahələrin sağalmasına kömək edir.
Dərmanların Dəyişdirilməsi: Duodenitə səbəb olan dərmanlardan uzaq durmaq və ya onların istifadəsini məhdudlaşdırmaq lazımdır.
Qidalanma Dəyişiklikləri: Sağlam qidalanma vərdişləri qəbul edilməlidir. Turşulu, ədviyyatlı və çox yağlı qidalardan qaçmaq, alkoqol və siqaretdən uzaq durmaq tövsiyə olunur.
Stress İdarəetməsi: Stressi azaltmaq üçün meditasiya, yoga, idman kimi üsullar istifadə edilə bilər.
Endoskopik Müalicə: Nadir hallarda, ağır iltihab və ya qanaxma hallarında endoskopik müalicə və ya cərrahi müdaxilə lazım ola bilər.
Duodenitin Qarşısını Alma Yolları
H. pylori infeksiyasının müalicəsi və profilaktikası.
Balanslı qidalanma və qidalanma vərdişlərinin yaxşılaşdırılması.
Stressin idarə olunması və sağlam həyat tərzinin saxlanılması.
NSAİİ və digər qıcıqlandırıcı dərmanlardan mümkün qədər uzaq durmaq və ya onların istifadəsini məhdudlaşdırmaq.
Siqaret və alkoqol istifadəsinin azaldılması və ya tamamilə dayandırılması.
Nəticə
Duodenit, vaxtında diaqnoz və müalicə ilə idarə edilə bilən, lakin müalicə olunmadıqda ciddi həzm problemlərinə səbəb ola bilən bir xəstəlikdir. Sağlam həyat tərzini qəbul etmək, balanslı qidalanmaq və stressi idarə etmək kimi profilaktik tədbirlər bu xəstəliyin qarşısını almağa kömək edə bilər.
