Hiperemiyanın Tipləri
1. Aktiv Hiperemiya
Təsviri:
Qan axınının artması nəticəsində yaranır. Adətən bədənin fiziki və ya emosional vəziyyətinə cavab olaraq baş verir.
Səbəbləri:
Fiziki məşq (əzələlərdə qan axını artır).
Emosional stres (üz qızarması).
İltihabi proseslər.
2. Passiv Hiperemiya (Venoz Hiperemiya)
Təsviri:
Qanın toxumalardan geri dönməsinin ləngiməsi nəticəsində yaranır. Çox vaxt venoz tıxanıqlıq ilə əlaqədardır.
Səbəbləri:
Ürək çatışmazlığı.
Tromboz (qan laxtasının damarları tıxaması).
Uzun müddət hərəkətsizlik.
Hiperemiyanın Simptomları
1. Aktiv Hiperemiya
Lokal qızarıqlıq.
Təsirlənmiş bölgədə istilik artışı.
Yumşaq toxumalarda şişkinlik.
Yüngül ağrı və ya narahatlıq.
2. Passiv Hiperemiya
Qızartı yerinə mavi və ya tünd rəng (siyanotik görünüş).
Şişkinlik və toxumada maye yığılması.
Təsirlənmiş bölgədə soyuqluq hissi.
Xroniki hallarda toxuma zədələnməsi (trofik yaralar).
Hiperemiyanın Səbəbləri
1. Aktiv Hiperemiya
İltihabi proseslər.
Hormonal və ya emosional reaksiyalar (stres, qorxu).
Artan fiziki aktivlik.
Temperatur dəyişiklikləri (isti və ya soyuq hava).
2. Passiv Hiperemiya
Venoz tıxanıqlıq.
Ürək-damar xəstəlikləri (xüsusilə ürək çatışmazlığı).
Qaraciyər və ya böyrək xəstəlikləri.
Uzunmüddətli immobilizasiya (uzun müddət oturmaq və ya uzanmaq).
Hiperemiyanın Müalicəsi
Hiperemiyanın müalicəsi səbəbə görə dəyişir. Müalicənin məqsədi qan axınının normallaşdırılması və simptomların aradan qaldırılmasıdır.
1. Aktiv Hiperemiya
Soyuq Kompresslər:
Təsirlənmiş bölgədə qan axınını azaltmaq üçün.
Anti-İltihabi Dərmanlar:
İbuprofen, naproksen kimi dərmanlar iltihabın azaldılmasına kömək edir.
Damar Genişlənməsini Azaldan Məhsullar:
Lokal təsir göstərən kremlər və ya məlhəmlər.
Səbəbə Yönəlmiş Müalicə:
İltihab və ya digər xəstəliklər varsa, bu xəstəliklərin müalicəsi.
2. Passiv Hiperemiya
Müalicəvi Məşqlər:
Venoz qan axınını stimullaşdırmaq üçün fiziki aktivlik.
Damar Tıxanıqlığının Müalicəsi:
Tromboz və ya qan laxtaları üçün antikoaqulyant dərmanlar.
Diuretiklər:
Şişkinliyi azaltmaq üçün bədəndən artıq mayenin çıxarılması.
Ürək-Damar Müalicəsi:
Ürək çatışmazlığı və ya digər venoz problemlər üçün dərmanlar və ya prosedurlar.
Qaldırılmış Bədən Mövqeyi:
Təsirlənmiş ətrafları yüksəltmək, venoz axını artırmağa kömək edir.
Alternativ və Evdə Müalicə Yolları
Masaj və Fiziki Terapiya:
Qan axınını normallaşdırmaq üçün təsirlidir.
Sağlam Qidalanma:
Damar sağlamlığını dəstəkləyən qidalar (omega-3, C vitamini, antioksidantlarla zəngin qidalar).
Maye Qəbulu:
Bədəndə qan axınını balanslaşdırmaq üçün bol su içmək.
Stressin Azaldılması:
Yoga, meditasiya və digər stress idarəetmə üsulları.
Profilaktika
Fiziki Aktivlik:
Uzun müddət oturma və ya immobilizasiyadan çəkinmək.
Ürək-Damar Sağlamlığına Diqqət:
Xüsusilə hipertoniya və ürək çatışmazlığı kimi problemlərin idarəsi.
Sağlam Çəki:
Artıq çəki venoz axını çətinləşdirə bilər.
Düzgün Pəhriz:
Sağlam damarlar üçün meyvə, tərəvəz və az yağlı qidaların istehlakı.
Tibbi Nəzarət:
Ürək-damar və ya venoz problemlərdən əziyyət çəkənlər mütəmadi həkim müayinələrindən keçməlidir.
Nəticə
Hiperemiya əsasən qan axını ilə bağlı problemdir və səbəbə bağlı olaraq müalicə tələb edir. Aktiv hiperemiya çox vaxt müvəqqəti və ciddi deyil, passiv hiperemiya isə uzun müddətli və ciddi sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər. Simptomlar hiss edildikdə, həkimə müraciət edərək vəziyyətin diaqnozu və düzgün müalicə yolu təyin edilməlidir.
