Yaşlı xəstələrdə qapaq problemi klassik cərrahi üsullarla aradan qaldırıla bilərmi?
Cərrahiyyə özü ilə yaşlı xəstələr üçün mühüm problemlər gətirir. Yaşlı xəstələr ateroskleroz və bədən aşınması səbəbindən tez-tez aorta qapağında və bəzən mitral qapaqda ciddi problemlərlə qarşılaşırlar. Təəssüf ki, bu problemlərin həlli həmişə klassik üsullarla mümkün olmur. Çünki 90 yaşlı xəstədə qapaq dəyişdirmə əməliyyatı aparmaq riskli ola bilər. Əməliyyatdan sonra baş verə biləcək ağırlaşmalar yaşlı xəstələrdə pis nəticələrə səbəb ola bilər. Xüsusilə uzun illərdir siqaret çəkən yaşlı xəstələrdə ağciyər problemləri ilə yanaşı digər xəstəliklərlə də baş verə bilər. Bundan əlavə, onlarda xərçəng əməliyyatları, şəkərli diabet və onu müşayiət edən xəstəliklər kimi çoxlu sayda problem ola bilər. Belə hallar yaşlı xəstələrin əməliyyat olunmasının qarşısını ala bilər.
Yaşlı xəstələrdə əməliyyat olmadan qapaq problemlərini aradan qaldırmaq mümkündürmü?
Bu gün yaşlı xəstələrin qapaq problemlərini həll etmək üçün daha az cərrahi travma verən və daha qısa müddətdə tətbiq olunan bir sıra üsullar mövcuddur. Dünyada 12 illik tarixi olan və bir neçə çox əhəmiyyətli mərkəzdə tətbiq edilən "Perkutan Aorta Qapağı İmplantasiyası" adlı müdaxilə üsulu Türkiyədə də uğurla tətbiq edilir.
Yaşlı xəstələr üçün perkutan (cərrahi olmayan) üsul hansı üsullarla uyğundur?
Bu üsulla klapan təmiri və ya dəyişdirilməsi əməliyyatsız, ya çox kiçik bir kəsiklə, ya da heç bir cərrahi kəsik olmadan həyata keçirilir. Prosedur zamanı döş qəfəsinin açılması, ürəyin dayandırılması kimi xəstə üçün dözülməsi çox çətin olan şeylər yan keçilir, əvəzində ürək döyünərkən ilk olaraq balon vasitəsilə qapaq genişləndirilir. Xüsusi kameraya sıxışdırılan qapaq qasıq venasından daxil olaraq və ya ürəyin ucunda “apex” deyilən nahiyədə kiçik bir kəsik açılaraq həmin qapaq sahəsinə yerləşdirilir. Bütün bu prosedurlar angioqrafiya kimi müdaxilə üsulu ilə perkutan üsulla həyata keçirilir. Kardioloqların və kardiocərrahların bir yerdə olacağı təcrübə daha mürəkkəbdir və çoxlu avadanlıq lazımdır.
Xəstə nə qədər tez normal həyatına qayıda bilər?
Perkutan qapaq ilə əməliyyatdan sonra xəstənin sağalma nisbəti həqiqətən yüksəkdir. Xəstədə başqa bir xəstəlik yoxdursa, ertəsi gün və ya prosedurdan sonra bir neçə gün ərzində sağalıb normal həyatına qayıda bilər. İnsanın başqa səhhətində problemlər olsa belə klassik cərrahi əməliyyatlardan sonra reanimasiyada çox daha qısa müddətdə sağala bilər. Metod hazırda aorta qapağındakı problemləri aradan qaldırmaq üçün tətbiq edilir. Gələcəkdə mitral qapaq problemlərində perkutan üsulların istifadə oluna biləcəyini göstərən araşdırmalar var. Bu tip qapaq ürəyin sağ tərəfindəki ağciyər qapağında, xüsusən də anadangəlmə ürək çatışmazlığı olan azyaşlı uşaqlarda və ya əməliyyat keçirmiş xəstələrdə də istifadə olunur.
