Kəskin Laringit
Kəskin laringit adətən qısa müddətli (bir neçə gün və ya həftə) olur və ümumiyyətlə aşağıdakı səbəblərdən qaynaqlanır:
Virus infeksiyaları: Soğuqdəymə və qrip kimi virus infeksiyaları.
Bakterial infeksiyalar: Daha nadir olsa da, bəzi hallarda bakteriyalar səbəb ola bilər.
Səsin həddindən artıq istifadəsi: Yüksək səslə danışmaq, qışqırmaq və ya uzun müddət danışmaq.
Kimyəvi qıcıqlandırıcılar: Siqaret tüstüsü, alkoqol və ya digər kimyəvi maddələrə məruz qalma.
Xroniki Laringit
Xroniki laringit daha uzun müddət davam edir və adətən aşağıdakı səbəblərdən qaynaqlanır:
Uzun müddət siqaret çəkmə: Siqaret tüstüsü səs tellərini qıcıqlandırır və iltihaba səbəb ola bilər.
Alkoqol istifadəsi: Müntəzəm alkoqol istifadəsi səs tellərinə zərər verə bilər.
Uzun müddət səsin həddindən artıq istifadəsi: Müəllimlər, müğənnilər və ya spikerlər kimi peşələrdə səsin həddindən artıq istifadəsi.
Qastroezofageal reflü xəstəliyi (GERD): Mədə turşusunun qırtlağa geri axması nəticəsində qırtlaq iltihabı.
Allergiyalar: Müxtəlif allergik reaksiyalar.
Laringitin Əlamətləri
Laringitin əsas əlamətləri aşağıdakılardır:
Səsdə dəyişiklik: Səsin zəifləməsi, xırıltılı və ya boğuq olması, bəzən tamamilə səsin itməsi.
Boğaz ağrısı: Boğazda narahatlıq və ya ağrı hissi.
Quru öskürək: Davamlı və quru öskürək.
Boğazda qıcıqlanma: Boğazda qaşınma və ya qıcıqlanma hissi.
Udma çətinliyi: Udma zamanı ağrı və ya çətinlik.
Laringitin Diaqnozu
Laringitin diaqnozu adətən həkim tərəfindən aparılan fiziki müayinə və xəstənin simptomlarına əsaslanır. Bəzi hallarda əlavə testlər və prosedurlar tələb oluna bilər:
Laringoskopiya: Qırtlaq və səs tellərinin bir endoskop vasitəsilə müayinə edilməsi.
Stroboskopiya: Səs tellərinin hərəkətini daha detallı qiymətləndirmək üçün işıq və kamera istifadə edilən xüsusi bir test.
Bakterial və ya viral testlər: Əgər infeksiya şübhəsi varsa, xüsusi testlər aparıla bilər.
Laringitin Müalicəsi
Laringitin müalicəsi səbəbdən və simptomların şiddətindən asılı olaraq dəyişir:
Səsin istirahəti: Səs tellərinin istirahət etməsi və istifadənin məhdudlaşdırılması.
Maye qəbulunun artırılması: Boğazın nəmləndirilməsi üçün bol su içmək.
Nəmləndirici istifadə etmək: Evdə nəmləndirici cihazlardan istifadə edərək hava rütubətini artırmaq.
Ağrıkəsicilər və antiinflamatuar dərmanlar: Boğaz ağrısını və iltihabı azaltmaq üçün.
Antibiotiklər: Əgər laringit bakterial infeksiya səbəbindən yaranıbsa, həkim antibiotik təyin edə bilər.
GERD müalicəsi: Mədə turşusunun qırtlağa geri axmasının qarşısını almaq üçün dərmanlar və pəhriz dəyişiklikləri.
Səs terapiyası: Səs istifadəsini daha effektiv və sağlam etmək üçün səs terapevti ilə məşq.
Profilaktika
Laringitin qarşısını almaq üçün bəzi tədbirlər:
Siqaret çəkməmək və siqaret tüstüsündən qaçmaq.
Alkoqol və kafein istifadəsini məhdudlaşdırmaq.
Səsin düzgün istifadəsi: Səsin həddindən artıq istifadəsindən qaçınmaq və səs məşqləri etmək.
Nəmləndirici istifadə etmək: Havanın rütubətini artırmaq üçün evdə nəmləndirici cihazlar istifadə etmək.
Bol maye içmək: Boğazın nəmləndirilməsi üçün kifayət qədər su içmək.
Qastroezofageal reflü xəstəliyinin idarə edilməsi: GERD simptomlarını idarə etmək üçün pəhriz və həyat tərzi dəyişiklikləri.
Laringit ciddi bir vəziyyət ola bilər, xüsusilə də səsin müvəqqəti və ya qalıcı itkisinə səbəb ola bilər. Əgər laringit simptomları uzun müddət davam edirsə və ya ciddi narahatlığa səbəb olursa, bir həkimlə məsləhətləşmək vacibdir.
