Səbəblər
DIC müxtəlif xəstəliklər və vəziyyətlər nəticəsində inkişaf edə bilər. Əsas səbəblər aşağıdakılardır:
Sepsis: Bakterial, viral və ya fungal infeksiyalar DIC-in ən yaygın səbəblərindən biridir.
Ağır travmalar: Böyük travmalar, yanıq və ya cərrahi müdaxilələr.
Xərçəng: Xüsusilə leykemiya və ya metastatik xərçənglər.
Doğum komplikasiyaları: Amniotik maye emboliyası, plasenta abruptiyası və ya preeklampsi.
Qan transfusiyası reaksiyaları: Uyğunsuz qan transfusiyası nəticəsində.
Akut pankreatit: Pankreasın iltihabı.
Toksinlər: İlan və ya böcək sancmaları, ağır metallarla zəhərlənmə.
Simptomlar
DIC-in simptomları müxtəlif ola bilər və əsasən qanaxma və laxtalanma ilə əlaqədar olaraq inkişaf edir:
Qanaxma əlamətləri:
Dərialtı qanamalar (purpura və ekimoz)
Burun və diş ətindən qanaxma
Qanlı qusma və ya nəcis
Sidikdə qan (hematuriya)
Ciddi əməliyyat və ya travma sonrası davam edən qanaxma
Laxtalanma əlamətləri:
Ayaqlarda və ya qollarda dərin venaların trombozu (DVT)
Ağciyər emboliyası
Mərkəzi sinir sistemi simptomları (baş ağrısı, konfüzyon, huş itirilməsi)
Böyrək çatışmazlığı (böyrəklərdə mikro laxtalanma nəticəsində)
Diaqnoz
DIC-in diaqnozu klinik simptomlara və laboratoriya testlərinə əsaslanır:
Qan testləri:
Tam qan sayımı (CBC): Trombositlərin sayı azalır.
Prothrombin vaxtı (PT) və aktivləşmiş qismən tromboplastin vaxtı (aPTT): Uzun müddət alır.
D-dimer testi: Artır.
Fibrinojen səviyyəsi: Azalır.
Qan smeari: Mikroangiopatik hemolitik anemiya əlamətləri (şistositlər).
Müalicə
DIC-in müalicəsi əsasən səbəbin aradan qaldırılmasına və simptomların idarə edilməsinə yönəldir. Müalicə üsulları aşağıdakılardır:
Səbəbin müalicəsi:
Sepsisin müalicəsi: Antibiotiklər və digər infeksiya əleyhinə tədbirlər.
Xərçəngin müalicəsi: Kemoterapiya və ya radiasiya terapiyası.
Travma və ya cərrahi komplikasiyaların idarə edilməsi: Zədələrin və qanaxmanın təcili müalicəsi.
Dəstək müalicəsi:
Qan və plazma məhsulları transfusiyası: Eritrosit, trombosit və ya təzə dondurulmuş plazma transfusiyası.
Heparin: Mikro laxtalanmanı idarə etmək üçün (bəzi hallarda).
Orqan dəstəyi:
Böyrək dializi: Böyrək çatışmazlığı olan xəstələrdə.
Ventilyator dəstəyi: Ağciyər funksiyası pozulan xəstələrdə.
Evdə Baxım və Yaşam Tərzi Dəyişiklikləri
Daimi tibbi nəzarət: Həkimin təyin etdiyi müntəzəm tibbi nəzarət və qan testləri.
Sağlam qidalanma: Qan laxtalanma sistemini dəstəkləmək üçün balanslı qidalanma.
Dərman istifadəsi: Həkimin təyin etdiyi dərmanları düzgün və vaxtında qəbul etmək.
Fəsadlar
Orqan zədələnməsi: Mikro laxtalanma nəticəsində orqanlarda zədələnmə və çatışmazlıq.
Ciddi qanaxma: Laxtalanma faktorlarının tükənməsi nəticəsində.
Şok: Həddindən artıq qanaxma və ya orqan çatışmazlığı nəticəsində.
Ölüm: Müalicə edilməzsə və ya ağır hallarda ölüm riski yüksəkdir.
DIC çox ciddi və təcili tibbi müdaxilə tələb edən bir vəziyyətdir. Əgər DIC şübhəsi varsa və ya simptomlar yaşanırsa, dərhal tibbi yardım alınmalıdır. Erkən diaqnoz və müalicə həyati əhəmiyyət daşıyır.
