Öd daşları
Öd daşları əksər insanların öd kisəsi problemlərinin səbəbidir. Daşlar, safra tərkibinin sərt strukturlara kondensasiyası zamanı meydana gəlir. Yumurta ölçüsündə və ya qum dənəsi qədər kiçik və palçıq şəklində ola bilər.
Öd daşlarının növləri
Daşların çoxu xolesterinin sərtləşməsi nəticəsində əmələ gəlir. Piqment daşları kimi tanınan qara və ya qəhvəyi rəngli daşlar, siroz və ya oraq hüceyrəli anemiya kimi qan xəstəlikləri olan insanlarda görülə bilər.
Xolesistit nədir?
Öd daşları öd axarını bağlayırsa, öd kisəsində infeksiyaya səbəb olur. Bu vəziyyət xolesistit adlanır. Bulantı, qusma, qarın və bel ağrılarına səbəb olur. Bakteriyalar öd kisəsində çoxala bilər. Ağrınız nəfəs aldığınız zaman güclənirsə və qarının sağ üst kvadrantına və arxaya yayılırsa, bu, öd kisəsində infeksiyanın olması deməkdir.
Xolesistitin diaqnozu
Həkiminiz öd kisəsində problem olduğunu düşünürsə, o, qan testi və qarın boşluğunun ultrasəs müayinəsini tələb edəcək. Zəruri hallarda qaraciyər funksiyaları nəzərdən keçirilir. Bundan əlavə, birbaşa qarın rentgenoqrafiyası tələb oluna bilər.
Xolesistitin müalicəsi
Öd daşlarının bəziləri heç bir şikayəti yoxdur və səssiz daş kimi tanınır. Şikayətlər varsa, öd kisəsi çıxarılmalıdır. Bu prosedur xolesistektomiya adlanır. Əgər ciddi problem yoxdursa, bu prosedur ümumiyyətlə laparoskopik üsulla həyata keçirilir. Öd kisəsinin olmaması həzm sistemində ciddi problemlər yaratmır.
Qadınlar risk faktorudurmu?
Araşdırmalar göstərir ki, estrogen hormonu xolesterol daşlarına səbəb olur. Bu qadın hormonu öddə xolesterinin konsentrasiyasını artırır. Bundan əlavə, hamiləlik öd kisəsində lil və safranın kondensasiyasına səbəb olur. Qatılaşmış öd öd kisəsində daşların əmələ gəlməsinə səbəb ola bilər.
ailə Tarixi
Ailənizdə öd daşı varsa, sizdə də öd daşı olma ehtimalı yüksəkdir. Araşdırmalar göstərir ki, genetik faktorlar xolesterin üzərində təsirli olur.
çəki artıqlığı
Əgər artıq çəki varsa, vücudunuz daha çox xolesterol istehsal edə və öd daşı əmələ gəlməsinə səbəb ola bilər. Sizdə lazım olduğu kimi işləməyən daha böyük öd kisəsi də ola bilər. Ağırlığınızın çoxunu omba və baldırlarınızda deyil, belinizdə daşıyırsınızsa, öd kisəsində daş olma ehtimalı var.
tez arıqlamaq
Piylənmə əməliyyatları və çox aşağı kalorili pəhrizlər öd kisəsində daşların yaranmasına səbəb ola bilər. Velosiped sürmək - arıqlamaq və onu bərpa etmək də problemlər yarada bilər. Ən təhlükəsizi ayda 2-3 kq arıqlayan üsullardır.
Qidalanma
Xolesterol və yağda yüksək olan qidalar öd daşı riskini artıra bilər. Pəhrizinizdə çox lif yoxdursa və ya ağ çörək və ağ düyü kimi çoxlu zərif karbohidratlar yeyirsinizsə, öd kisəsi problemləriniz daha yüksəkdir.
Dərmanlar bir rol oynaya bilər
Doğuşa nəzarət həbləri və hormon əvəzedici terapiya həddən artıq estrogen ehtiva etdiyi üçün öd kisəsində daş əmələ gəlmə şansınızı artıra bilər. Həmçinin, xolesterolunuzu azaltmağa kömək edən fibratlar adlanan dərmanlar öddəki xolesterinin miqdarını artıraraq öd kisəsində daşlara səbəb ola bilər.
Diabet
Şəkərli diabet səbəbiylə böyrəyiniz zədələnirsə, qanınızdakı trigliseridlərin səviyyəsi arta bilər və öd daşı əmələ gəlməsi ehtimalı arta bilər. Bundan əlavə, şəkərli diabet varlığında, öd kisəsi infeksiyası zamanı normala nisbətən daha az ağrı hiss edilə bilər. Bu, xəstələrin həkimə müraciətlərini azaldır. Bu, ağırlaşmaları artıra bilər.
Tədbirlər
40 yaşdan sonra öd daşı riski daha yüksəkdir, lakin onlardan qaçmaq üçün bir neçə şey edə bilərsiniz. Sağlam çəkidə qalın, lakin oruc tutmayın və ya kilidli diyetlərə getməyin. Çoxlu lif, zeytun yağı və balıq yağı kimi yaxşı yağlar yeyin və çox təmizlənmiş taxıl yeməyin. Məsələn, ağ çörək əvəzinə tam buğda və ağ əvəzinə qəhvəyi düyü seçin.
